‘Belgische kerncentrales houden milieuracisme in stand’

Het uranium dat nodig is om de Belgische kerncentrales in Doel en Tihange op volle toeren te laten draaien, komt voornamelijk uit Canada, Zuid-Afrika en de Verenigde Staten. De schadelijkheid van nucleair afval is bekend, maar het zijn de gevaarlijke gevolgen van het opgraven en malen van uranium in het buitenland, die de organisatie Friends of the Earth onder de aandacht wil brengen.
In het rapport wijzen ze op de negatieve gevolgen van uraniumontginning voor het milieu, de gezondheid en de mensenrechten.

Negatieve impact op milieu en mens

Uranium wordt bovengronds, maar ook ondergronds ontgonnen. In de mijnen staan arbeiders bloot aan radioactief stof en radongas, die een verhoogd risico op kanker betekenen. Om het gezondheidsrisico bij mijnwerkers te verminderen, worden de mijnen vaak geventileerd. Dit is positief voor de arbeiders, maar des te slechter voor de omwonenden. “De schadelijke stoffen die vrijkomen bij het ontginnen en malen van uranium komen in de buitenlucht terecht,” zegt Koen Cornelis van FoE. “Dat zorgt voor een verhoging van longziektes en kankers bij de plaatselijke bevolking.”
Niet alleen in de lucht, maar ook in het water zijn de gevolgen merkbaar. “Door het malen van uranium komen radioactieve deeltjes in het grond- en oppervlaktewater terecht. Arsenicum, zwavel en resten uranium zorgen ervoor dat er bij de bevolking radioactief drinkwater uit de kraan stroomt,” aldus Cornelis. Daarnaast vormt ook de afvalberg een probleem. “Als het ontginnen voorbij is, wordt de achterblijvende afvalhoop zelden opgeruimd.” In het gesteente zit nog jaren radioactieve straling. “Het is niet verwonderlijk dat het aantal ziektes bij de bevolking stijgt, als ze jaren naast en op de steenheuvels wonen.”

‘Milieuracisme’

Koen Cornelis: “Uraniumontginning is een vorm van milieuracisme ten aanzien van de inheemse bevolking.” Volgens Cornelis zijn de mensen die getroffen worden door negatieve gevolgen van de ontginning vaak inheemse bevolkingsgroepen die al eerder het slachtoffer waren van racisme en economische achteruitstelling. “Kijk naar de Navajo-indianen in Amerika,” zegt Cornelis. “Zij behoren tot de armste en meest gediscrimineerde volken in de VS, waardoor ze een makkelijk doelwit zijn voor uitbuiting door ontginningsmaatschappijen. De firma’s bieden de indianen geld in ruil voor hun land. Het gebeurt bovendien zelden dat een multinational de plaatselijke bevolking inlicht over de risico’s voor gezondheid en milieu.”

Verantwoordelijkheid van België

Volgens FoE houdt België milieuracisme in stand, zolang de Belgische kerncentrales openblijven en zolang daarvoor uranium uit het buitenland wordt aangevoerd. Om deze problematiek in de verf te zetten, trokken de activisten van FoE voor een ludieke actie naar het hoofdkantoor van CD&V in Brussel. Cornelis: “CD&V is voorstander van kernenergie in België. Wij hopen dat CD&V in de nieuwe regering de plannen voor een kernuitstap niet zal wijzigen.”