Profiteert Bernie Sanders van de Panama Papers?

Senator Bernie Sanders beloofde dinsdag een einde te maken aan het vrijhandelsakkoord met Panama als hij de nieuwe president wordt. Hij zou daar in de eerste zes maanden van zijn presidentschap al werk van maken. Dat zei hij tijdens zijn campagne in Wisconsin. Sanders voegde eraan toe dat zijn regering onmiddellijk een onderzoek zal opstarten en Amerikaanse banken, bedrijven en personen wil aanklagen als blijkt dat zij belastingen ontweken hebben.

Bernie Sanders: ‘Wie de wet overtreden heeft, zal aangeklaagd worden door mijn regering’.

Toen de VS in 2011 op het punt stonden het vrijhandelsakkoord met Panama te bekrachtigen, vroeg Sanders in de Senaat daarvan af te zien. Jaarlijks wordt er vanuit de VS ongeveer honderd miljard dollar weggesluisd naar offshorebedrijven in het buitenland. Sanders vreesde dat een overeenkomst met Panama belastingontwijking de facto zou legitimeren. In 2011 kampten de VS met een staatsschuld van 14 biljoen dollar die Sanders hoopte te dichten met geld van Amerikaanse bedrijven.

In zijn speech aan de Senaat citeerde hij Citizens of Tax Justice, een organisatie die toeziet op het federale belastingbeleid. CTJ stelt dat een belastingparadijs voldoet aan een van de drie volgende beweringen: de staat heft geen of weinig belastingen, ze hanteert een bankgeheim of weigert een samenwerking over uitwisseling van belastinggegevens met andere landen. CTJ merkte op dat Panama aan alledrie de voorwaarden voldeed.

Koerswijziging Clinton

Sanders, die zich vanaf dag één tegen het akkoord kantte, zegt nu dat hij correct voorspeld had dat een vrijhandelsakkoord met Panama belastingontwijking in de hand zou werken. Hoewel Sanders in 2011 schatte dat de VS op die manier miljarden dollars zouden ontlopen, vreest hij nu dat het bedrag van de fraude nog groter is.

De Democratische presidentskandidaat lijkt gelijk te krijgen. Hij haalt ook uit naar zijn tegenstander Hillary Clinton. In 2008 verzette ze zich tegen het handelsakkoord met Panama. Clinton nam het in de voorverkiezingen op tegen huidig president Barack Obama en beloofde haar kiezers dat er geen vrijhandelsakkoord zou komen. Toen ze later minister van Buitenlandse Zaken werd, wijzigde ze haar koers en stemde voor een akkoord met het Centraal-Amerikaanse land. Volgens Sanders maakte Clinton de situatie alleen maar erger.

Hillary Clintons naam duikt niet op in de PanamaPapers, maar ze is wel gelinkt aan organisaties en personen die genoemd worden in de gelekte documenten. Zo zou Ruslands grootste bank Sberbank investeren in Podesta Group, een lobbygroep die Clinton financiële steun geeft. Oprichter John Podesta leidt Clintons campagne en is al jarenlang een persoonlijke vriend van haar.

Bernie Sanders: ‘Clinton maakte de situatie enkel erger’.

Een andere naam is die van Georgisch miljardair en voormalig eerste minister Bidzina Ivanishvili. De persoonlijke vriend van Poetin (zelf niet onbesproken in de PanamaPapers) stond in contact met Clinton via tussenpersoon Sindey Blumenthal. Journalist Blumenthal was een politieke vriend van haar en had meermaals contact met Ivanishvili toen die laatste zich verkiesbaar stelde en premier werd van Georgië. Clintons entourage zou Ivanishvili politieke steun verleend hebben.

Clinton Foundation

De onthullingen bewijzen niet dat Clinton zelf ook maar iets te maken heeft met belastingontwijking, maar tonen wel aan dat ze kan terugvallen op een heel netwerk van zakenlui die op zijn minst de buitenrand van de wettelijkheid opzoeken.

Verschillende Amerikaanse en internationale media twijfelen al geruime tijd aan de transparantie van de Clinton Foundation. Bloomberg News beweert dat het fonds bewust 1100 buitenlandse donaties verzweeg in de periode 2008-2016. Boston Globe meldt dat het Clinton Health Acces Initiative vanaf 2009 tot 2013 zelfs geen enkele buitenlandse donatie vermeld heeft.

Persagentschap Reuters weet dan weer dat de Clinton Foundation sinds 2010 drie jaar op rij melding maakt bij de IRS (federale belastingdienst in de VS) geen inkomsten uit fondsen verworven te hebben. Een schril contrast met de miljarden dollars die voor 2010 aangegeven werden.

Land of the Free

President Barack Obama zei afgelopen dinsdag op een persconferentie in het Witte Huis dat belastingontduiking een mondiaal probleem is. Vandaag zijn de meeste constructies legaal, stelde hij. Obama roept het Congres nu op belastinghervormingen door te voeren.

Tussen de 11,5 miljoen gelekte documenten verschijnen voorlopig een tweehonderdtal Amerikanen. Dat zijn er relatief weinig. In tegenstelling tot het establishment in andere landen, lijkt een schokgolf in Washington en Wall Street uit te blijven.

Robert Miracle die in 2011 veroordeeld werd tot dertien jaar cel, duikt op in de gelekte documenten van Mossack Fonseca. Ook Anthony Gumbiner, manager van de Hallwood Groep, sluisde geld richting Panama.

Het Amerikaanse establishment lijkt (voorlopig) gespaard van schandalen.

Een andere grote naam die valt, is die van Benjamin Wey. De voorzitter van de New York Global Group werd vorig jaar nog aangeklaagd wegens fraude. Hij zette complexe structuren op tussen Chinese en Amerikaanse bedrijven op. Ook andere Amerikanen die in de documenten voorkomen, werden eerder al beschuldigd van fraude.

Heather Lowe, directeur regeringszaken bij Global Financial Integrity, verwacht dat er in de VS nog meer grote namen zullen vallen. Volgens haar beschikt Mossack Fonsesca in de staat Nevada over een heel netwerk van mensen.