Biodiversiteit, het vergeten broertje naast de klimaatverandering

Van 17 tot 24 maart komen in de Colombiaanse stad Medellín 750 deskundigen en beleidsmakers uit 115 landen samen om het verlies aan biodiversiteit een halt toe te roepen. Het gaat om het Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten, kortweg IPBES. De instelling verzamelt de laatste wetenschappelijke kennis om beleidsmakers te informeren. De werking is vergelijkbaar met wat het veel bekendere IPCC voor de klimaatverandering doet.

Waarnemers kijken vooral uit naar de publicatie van vijf belangrijke rapporten. ‘Samen zullen die vijf rapporten de belangrijkste bijdrage geven tot ons begrip van biodiversiteit en de ecosysteemdiensten die het milieu de mens biedt’, zegt voorzitter Robert Watson. ‘Ze zullen een nieuwe inkijk geven in de status van onze wereldwijde biodiversiteit en landkwaliteit, twee factoren die essentieel zijn voor onze kwaliteit van leven en gezonde, productieve ecosystemen.’

De rapporten die in de volgende dagen gepubliceerd worden, namen drie jaar aan studie in beslag. Ze zijn opgesteld door 550 wetenschappers uit meer dan honderd landen.

Vier van de studies schetsen een beeld van de biodiversiteit in de verschillende regio’s in de wereld: de Amerika’s, Azië en de Pacific, Afrika, Europa en Centraal-Azië. Het vijfde rapport gaat over landdegradatie en de verschillende remedies die daarvoor bestaan.

Op basis van die vijf rapporten wil IPBES tot een omvattende conclusie komen, die begin volgend jaar gepubliceerd moet worden. Het zal de eerste wereldwijde analyse zijn sinds het invloedrijke 2005 Millennium Ecosystem Assessment.

‘Biodiversiteit en de bijdragen die het milieu ons levert zijn essentieel voor onze economische vooruitgang, voedselzekerheid en levenskwaliteit’, zegt Watson. ‘Als een van de meest biodiverse landen ter wereld vormt Colombia het ideale decor voor IPBES.’

Povere staat

Een rapport van de VN-organisatie Unep uit 2016 doet weinig goeds vermoeden. Uit analyse van veertigduizend diersoorten over de hele wereld bleek dat de biodiversiteit er overal ter wereld zo sterk op achteruit gaat dat het functioneren van ecosystemen en daarmee de stabiliteit van de menselijke samenlevingen in gevaar komen.  

En vorig jaar sprak een ophefmakende studie van de Universiteit van Stanford zelfs over de zesde ‘massa-extinctie’, waarbij massaal dier- en plantensoorten uitsterven. Het laatste voorbeeld daarvan gebeurde 66 miljoen jaar geleden, toen met de dinosauriërs ook driekwart van het leven op onze planeet verdween. Nu lijken de gebeurtenissen zich nog sneller te ontwikkelen, waarschuwen de wetenschappers.