Blaast Egypte Ethiopisch damconflict op?

Het dispuut tussen Ethiopië en Egypte over de bouw van de omstreden Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD) dreigt te escaleren. Egypte is volgens Al Jazeera  volop bezig de internationale gemeenschap achter zich te scharen met het argument dat de dam de internationale wetgeving schendt.

  • © CC BY-NC 2.0 Warriorantpress Propaganda voor het GERD-project in Gondar. © CC BY-NC 2.0 Warriorantpress

Het Ethiopisch project van 3,5 miljard euro om de grootste hydro-elektrische dam in Afrika te bouwen, zorgt al drie jaar voor conflict tussen de twee Afrikaanse landen. Volgens Ethiopië zal de toekomstige energie afkomstig van de 1,8 kilometer lange dam een hogere welvaart, groei en investeringen opleveren. Egypte daarentegen is bang dat het bouwwerk aan de Blauwe Nijl een enorme impact zal hebben op zijn watervoorzieningen. De Nijl is namelijk voor 85 procent afhankelijk van de oostelijke vertakking.

Gematigd geluid

De spanningen liepen al hoog op in mei 2013, toen Ethiopië begon met de omlegging van de Blauwe Nijl. ‘We zullen elke druppel water met ons eigen bloed verdedigen’, zei  toenmalig Egyptisch president Mohamed Morsi op een nationaal congres. In november vorig jaar ontmoetten beide partijen elkaar voor de eerste keer in Koeweit, maar zonder succes. Een halfjaar later staat het overleg nog steeds nergens.

Momenteel komt er echter een iets meer gematigd geluid uit Egyptische hoek. Badr Abdel Atti, woordvoerder van minister van Buitenlandse Zaken Nabil Fahmi, zei in een statement te hopen om via samenwerking tot een oplossing te komen. Fahmi ziet het meest heil in een gezamenlijke commissie van de twee landen om de dam te runnen en bood daarbij zelfs financiële steun aan.

Het Ethiopisch ministerie van Buitenlandse Zaken liet via woordvoerder Dina Mufti weten tevreden te zijn met het gebaar van Fahmi. Het zou een teken zijn dat Egypte de waarde van het GERD-project erkent, maar een gezamenlijk comité schendt voor Mufti de soevereiniteit en is dus onbespreekbaar.

Lobbyen

De laatste discussie rond de dam ging over een recent rapport van internationale experts (IPOE). Die concludeerden dat de mogelijke grensoverschrijdende effecten op het milieu en de samenleving grondig moeten herzien worden. De aanbevelingen moeten volgens Egypte geïmplementeerd worden in een overeenkomst, maar dat ziet Ethiopië niet zitten.

Terwijl de constructie van de dam gewoon verder gaat en nu al voor meer dan dertig procent af zou zijn, zoekt Egypte steun bij andere landen. Een westerse diplomaat in Caïro vertelde aan Al Jazeera dat het land buitenlandse investeerders in Ethiopië onder druk probeert te zetten.

‘Egypte beroept zich nu op regels die het in het verleden zelf niet respecteerde.’

Zo eiste buitenlandminister Fahmi dat het Italiaanse Salini, verantwoordelijk voor de bouw van de dam, de werken stillegt tot de aanbevelingen van het IPOE-rapport toegepast worden. Volgens de diplomaat zou er ook gelobbyd zijn bij onder meer de Verenigde Staten, China, Saoedi-Arabië en internationale organisaties zoals de Wereldbank. ‘Egypte wil op zowel regionaal als internationaal niveau aantonen dat de drastische effecten van de dam echt een probleem zijn’, reageerde woordvoerder Abdel Atti nog.

‘Als er een gecoördineerde samenwerking is tussen de landen voor de operationele en de vulfase, kan de impact geminimaliseerd worden, maar er is zeker coördinatie nodig’, zegt Paul Block van de Water Systems & Society Research Group van de universiteit van Wisconsin aan MO*. ‘De internationale gemeenschap kan een rol spelen bij de gesprekken, zeker omdat de uitkomst van de onderhandelingen belangrijk zullen zijn voor toekomstige projecten.’

‘De beste oplossing is diegene waar alle landen mee akkoord gaan’, besluit Block. ‘We hebben verschillende mogelijke scenario’s ontwikkeld om de effecten op Soedan en Egypte te minimaliseren. Het blijft hoe dan ook een uitdagend probleem. Toch zijn er wegen mogelijk waar alle partijen voordeel uit kunnen halen.’

No harm

Voor Egypte blijft het waterprobleem de grootste bekommernis in het hele debat. Voordien beriep de overheid er zich vaak op haar “historische rechten” op het water, maar vandaag haalt ze vooral de internationale principes aan om zich te verdedigen. ‘Waterlopen dienen volgens de regelgeving billijk gebruikt worden’, vertelde Abdel Atti. ‘Ook de “no harm“-regel is van toepassing.’

Volgens Dr. Owen McIntyre, professor internationaal waterrecht aan University College Cork, verschilt de interpretatie van Egypte van die van andere landen. Hij maakt aan Al Jazeera de opmerking dat het land enkel op korte termijn problemen zal ondervinden, namelijk wanneer het reservoir van de dam gevuld wordt. Net daarover zou Ethiopië ook aan het onderhandelen zijn.

Op langere tijd ziet McIntyre weinig gevaren. ‘Het probleem is dat Egypte eigenlijk zelf redelijk veel water verspilt’, wees de Ier met de beschuldigende vinger. ‘Het “no harm“-principe is maar een factor, naast de verplichting van staten om samen te werken op vlak van het gebruik van grensoverschrijdende waterstromen.’

Zijn Bengaalse college Muhammad Mizanur Rahaman van de Asia Pacific University stelt dat Egypte zich nu beroept op regels die het in het verleden zelf niet respecteerde. ‘Egypte en Ethiopië moeten samen overeenkomen voordat ze hun toevlucht zoeken in internationale wetten’, besluit hij in hetzelfde artikel.

Het Grand Ethiopian Renaissance Dam-project zou  tegen 2017, wanneer het hydro-elektrisch station klaar is, een capaciteit hebben van 6000 megawatt.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.