Bolton zet VN voor het blok
Haider Rizvi
07 december 2005
VN-baas Kofi Annan had deze week normaal in Azië moeten zijn, maar hij heeft zijn reis uitgesteld wegens een huishoudelijke crisis. De VS dreigen de tweejaarlijkse begroting van de VN af te keuren als de volkenorganisatie niet hervormt. Als Washington zijn dreigement uitvoert, moet het VN-secretariaat de uitbetaling van de riante salarissen van het VN-personeel uitstellen.
Sinds het tijdperk-Ronald Reagan (1981-1989) maakt het gewoon deel uit van de routine van de eindejaarsperiode. De goedkeuring van de tweejaarlijkse werkingsbegroting van de VN gebeurt normaal geruisloos. Niet zo dit jaar. Vorige week verraste de Amerikaanse ambassadeur John Bolton iedereen met een luid knal. We willen niet in een situatie belanden dat we een begroting goedkeuren en dat er dan twee jaar lang geen hervorming komt.
Met andere woorden: als de VN niet drastisch hervormen (naar Amerikaanse leest), komt er geen basisbudget. VN-baas Kofi Annan blijft thuis om de brokken te lijmen. Je hebt nu eenmaal een begroting nodig om vooruit te plannen. Zonder zo’n begroting kunnen we de lidstaten niet eens om een bijdrage beginnen vragen, zegt hij. Zo riskeren we een serieuze financiële crisis.
VN-penningmeester Warren Sach zit met de handen in het haar. Dit is een probleem van cashflow voor ons, zegt hij gepikeerd. Sommige lidstaten kunnen zich niet van de indruk ontdoen dat dit voor de VS deel uitmaakt van een onderhandelingstactiek.
Concreet gaat het om vier miljard dollar. Als die niet wordt goedgekeurd, zegt het VN-secretariaat, dan dreigt er betalingsuitstel voor de salarissen van het VN-personeel.
Geen enkel ander land koppelt de hervorming van de VN aan de goedkeuring van de werkingsbegroting. Niemand maakt een probleem van de goedkeuring van het volledige budget, ook VS-bondgenoot Groot-Brittannië niet.
Met het dreigement wil Bolton de onderhandelingen over de VN-hervorming weer vlot krijgen. Hij wil drastische wijzingen aan de top van de VN, maar de G77 en China (een blok van 132 ontwikkelingslanden) verzetten zich. Ze beschouwen de Amerikaanse voorstellen als een poging om de Algemene Vergadering, die 191 landen telt, te castreren. Die zou macht moeten inleveren aan het Secretariaat. Het secretariaat moet niet tussenbeide komen in intergouvernementele zaken, zei de Jamaicaanse G77-voorzitter Stafford Neil vorige maand nog tijdens een dispuut over die kwestie.
Annan tracht de ontwikkelingslanden gerust te stellen. Het gaat niet om een machtsgreep van de VS, zegt hij. Maar de Ghanees zit tussen hamer en aambeeld. Ondanks de sterke reactie van het VN-secretariaat en de meeste lidstaten, houdt Bolton vol: Er is een hervormingsrevolutie nodig. Overgaan tot de orde van de dag helpt niet.
Wat als de aanhouder wint? Als hij zijn zin krijgt, kan ik op het eind van de maand fluiten naar mijn salaris, zegt één VN-ambtenaar. Hij volgt het - om begrijpelijke redenen - van nabij op.