Boosheid bevordert een rechtse kijk op economie

Marketingwetenschappers Anthony Salerno (Universiteit van Cincinnati) en Keri Kettle (Universiteit van Manitoba) zagen in vier onderzoeken bij meer dan duizend deelnemers dat mensen rechtser gaan denken als je hen boos maakt. Maar dat geldt niet voor al hun politieke standpunten. Het is vooral hun kijk op de economie die verandert.

Competitief

‘Wanneer je mensen boos maakt, maak je hen ook competitief’, stelt Salerno. ‘Bij competitie wil je iemand verslaan, en doorgaans gaat het dan over iets waardevols, iets wat je erg graag wil.’

‘Als je mensen competitief maakt, raken ze meer gefocust op het verwerven van middelen.’

‘Als je mensen competitief maakt, raken ze meer gefocust op het verwerven van middelen.’

In een eerste studie moesten de deelnemers, 538 studenten, aangeven hoe vatbaar ze zijn voor boosheid, hoe competitief ze zijn, en of ze het eens zijn met uitspraken als ‘natuurwetten zijn verantwoordelijk voor de verschillen in rijkdom in de samenleving’ en ‘Wie hard werkt, bereikt altijd wat hij wil.’

Er bleek een duidelijke relatie tussen gevoeligheid voor boosheid, competitiviteit en politiek conservatieve uitspraken.

Agressie in het verkeer

Dit voorlopige bewijs kreeg bevestiging in de volgende studies. In de tweede studie moesten de proefpersonen een essay schrijven over situaties die hen boos maakten. Een controlegroep moest alleen een normale dag beschrijven. Nadien moesten ze allemaal enkele vragen beantwoorden.

Wie de frustrerende situaties beschreef, bleek nadien aanzienlijk rechtser te denken.

Wie de frustrerende situaties beschreef -agressie in het verkeer, mensen die je advies vragen en dat dan niet opvolgen, een algemeen gebrek aan gezond verstand- bleek nadien aanzienlijk rechtser te denken.

Bij een derde studie kregen de deelnemers tien sets van vijf woorden waarmee ze een zin moesten vormen. Bij de ene groep zaten er woorden tussen als ‘schaars’ en ‘onvoldoende’, bij de andere woorden als ‘overvloedig’ en ‘voldoende.’ De politieke opinie van de schaarste-groep veranderde veel sterker dan die van de andere groep.

Dankbaarheid

Een laatste studie laat zien dat dit ook in de andere richting werkt. De deelnemers moesten eerst vertellen wat hen dankbaar maakt en kregen dan vragen over hun politieke overtuiging. Dankbaarheid komt voort uit de overtuiging dat iemand anders iets positiefs voor jou heeft gedaan. Deze test leverde veeleer linkse uitspraken over de economie op.

‘Zodra mensen herinnerd werden aan een moment dat ze dankbaar waren, vergrootte de kans dat ze een beleid voor de herverdeling van middelen steunden’, zegt Salerno.

De studie verscheen in het vakblad Personality and Social Psychology Bulletin.