Braziliaanse inheemsen gaan strijd aan met landbouwindustrie
Sofie Coen
05 juni 2013
De Braziliaanse indianen komen op straat. Het land kampt met een eeuwenoud probleem: de afbakening van de gronden van de inheemse bevolking. Aanleiding voor de hevige protesten zijn de dood van een Terena-indiaan bij een landuitzetting en de landbouwplannen van de regering.
Een eeuwig discussiepunt tussen regering, grondbezitters en de indianen speelt weer op: de strijd om grond. Volgens nieuwssite Adital is de inheemse bevolking verontwaardigd over de traagheid van de regering om beslissingen te nemen over de afbakening van gronden die behoren tot de inheemse bevolking.
Heikel punt is de uitspraak van presidente Dilma Rousseff om vanaf nu de uitvoerende en rechterlijke macht te laten beslissen over de landsgrenzen van de inheemse bevolking. Gisteren stuurde de regering 110 federale regeringstroepen naar de landbouwdeelstaat Mato Grosso do Sul om meer geweld tussen indianen die de grond van hun voorvaderen opeisen en de landbouwers te voorkomen.
‘regering laat ons in de steek’
Sinds vorige week bezetten inheemse groepen boerderijen in Sidrolandia, onderdeel van deelstaat Mato Grosso do Sul. De indianen eisen er het land dat hun voorouders toebehoort, op. Daarbij kwam een inheemse leider zondag om het leven. Dat was de vonk die tot aanhoudende protestacties aanzette in verschillende deelstaten.
In Curitiba, de hoofdstad van deelstaat Paraná, vielen etnische groepen de zetel van de Arbeiderspartij (PT), partij van presidente Rousseff, binnen op maandag 3 juni. De inheemsen verlieten pas het gebouw na de belofte dat ze een ontmoeting kunnen hebben met Gleisi Hoffman, rechterhand van de presidente in deze zaak.
Vorige maand schortte Hoffman, de onderhandelingen over de afbakening van de gronden in Curitiba op. Op de spandoeken van de betogers stond te lezen: ‘Gleisi beslist in het voordeel van de landbouwbedrijven en tegen de inheemse volkeren.’
De beslissing van de regering om landbouwinstanties meer macht te geven over de afbakening van de indiaanse landen, viel niet in goede aard bij de inheemse bevolking. Ze vrezen dat de macht van de Funai (Nationale Stichting van de Indianen), die normaal over de inheemse zaken behartigt, zal verminderen.
Wegblokkeringen en verschillende manifestaties van zo’n 2000 Kaingang en Guarani-indianen in deelstaten Santa Catarina en Río Grande do Sul moeten het ongenoegen van de hele inheemse bevolking duidelijk maken. ‘De regering heeft ons in de steek gelaten. Dilma ondersteunt de inheemse bevolking niet’, zegt het indiaanse stamhoofd Deoclides de Paula van bij de blokkades aan persagentschap Reuters. Nog meer groepen van andere stammen zijn ondertussen op weg naar Sidrolandia in deelstaat Mato Grosso do Sul om de Terena-stam bij te staan.
Landbouwlobby
Terwijl het hard tegen hard gaat, heeft Cimi (Inheemse Missionaris Raad) gisteren een open brief geschreven waarin ze de federale regering aanklaagt omdat die te zeer zou toegeven aan de druk van de landbouwers om de inheemse bevolking te verplaatsen. Conflicten zoals die op de veehouderij van Sidrolandia gebeuren steeds vaker.
Brazilië’s beleid tegenover de inheemsen was een van de beste maar onder druk van de landbouw, ziet de regering zich gedwongen om toegevingen te doen. Vaak leidt dit tot gewelddadige conflicten.
De landbouwproducenten hadden gisteren, 4 juni, een bijeenkomst in hoofdstad Brasilia met parlementsleden en senatoren van de federale staat. Dat zegt de Braziliaanse krant Folha do São Paulo. De landbouwproducenten komen met een formele vraag aan de regering om met het leger en de Nationale Veiligheidsmacht de ingenomen eigendommen terug in hun bezit te krijgen.
Dilma’s voorstel
Om de vele negatieve berichten tegen te gaan, wil presidente Rousseff maatregelen nemen die dergelijke confrontaties in de toekomst moeten vermijden. Ze wil een progamma van nationale reikwijdte die de economische ontwikkeling voor de inheemse bevolking mogelijk maakt.
Volgens een bron van de krant Folha do São Paulo binnen het presidentiële paleis Planalto wil Dilma de radicalisering van het probleem vermijden. Ze geeft aan dat de inheemse kwestie nu een prioriteit van de regering is geworden. Vorige week nog werd de presidente overspoeld met kritiek van internationale oganisaties over de beslissingen van de Belo Monte- stuwdam en zijn nefaste gevolgen voor de inheemse bevolking. Bij de ngo Survival International loopt er een campagne ter berscherming van de inheemse Braziliaanse bevolking.
De presidente belooft dat de ministers er werk van maken om de landrechten van de inheemsen te verzekeren. Evenwel zonder de lopende projecten zoals de constructie van Belo Monte- stuwdam te verhinderen. Voorts wil ze ook de Nationale Stichting van de Indianen (Funai) versterken. Het idee is om een beleid te creëren dat de autonomie van de indianen garandeert. Het enige wat haar nu nog rest is een termijn vastleggen voor de verwezenlijking van het programma.