Caricom kijkt naar het Noorden om criminaliteitsgolf in te dijken
Bert Wilkinson
29 oktober 2002
De vijftien Caricom-landen vergaderen deze
week op het eiland Trinidad (voor de kust van Venezuela) over een vraag die
de hele Caribische regio in de ban houdt: hoe kan de snel stijgende
criminaliteit tot staan worden gebracht? Caribische leiders van Jamaica tot
Guyana hebben het afgelopen jaar machteloos moeten toekijken hoe een spiraal
van geweld over hun land trok. Schietpartijen tussen de politie en gewapende
bendes zijn op veel plaatsen aan de orde van de dag en sommige landen kennen
de opkomst van een ontvoeringsindustrie. We redden het niet zonder
internationale hulp, zegt Edward Greene, de nummer twee van de Caribische
Gemeenschap (Caricom).
De criminaliteitscijfers in de Cariben komen niet in de buurt van die van
Amerikaanse grootsteden, maar toch is het er vijf voor twaalf. De situatie
verslechtert aan een ijzingwekkend tempo en die ontwikkeling doet toeristen
andere bestemmingen kiezen dan de zonnige Cariben. De negatieve beeldvorming
is voor de regio minstens even erg als de toenemende onveiligheid op zich.
De vitale toeristische sector heeft sinds 11 september immers al klappen
genoeg gekregen.
In Guyana vonden dit jaar al 109 moorden plaats, drie keer meer dan normaal.
Voor Jamaica - waar vorig jaar meer dan 1.100 mensen vermoord werden - zijn
nog geen cijfers bekend, maar allicht worden de records waarschijnlijk ook
daar dit jaar verpulverd. Het kwam eerder dit jaar in de hoofdstad immers
tot bloedige botsingen tussen de dons - de regionale krijgsheren van
Kingston die vroeger door de politieke klasse gesponsord werden maar zich
steeds meer toeleggen op de drugshandel.
Ook op de Antillen scheren de criminaliteitscijfers hoge toppen. Op Trinidad
en Tobago, eilandjes van een zakdoek groot, werden vorig jaar 151 moorden
gepleegd en dit jaar wordt dat waarschijnlijk nog meer. Ook het eiland St.
Lucia is zijn reputatie van braaf paradijselijk eiland kwijt door het
stijgend aantal moorden. Heel wat landen worden sinds kort ook
geconfronteerd met de nieuwste trend in misdaadland: ontvoeringen tegen
losgeld. Dit jaar werden er op Trinidad en Tobago al meer dan een dozijn
kidnappings tegen betaling gemeld. En dan zijn er nog de inbraken en
diefstalen. Op Barbados moet de politie toegeven dat ze slechts 10 procent
van de 1.200 gerapporteerde gevallen heeft opgelost.
Over de hele regio wordt de slecht opgeleide politie overdonderd door de
georganiseerde misdaad. De drugskoeriers beschikken over razendsnelle
speedboten waarmee ze ongestoord aan het werk tijgen. Naast de toenemende
macht van de drugbarons speelt ook het uitwijzingsbeleid van de Verenigde
Staten, Canada en Groot-Brittannië een grote rol. Uit de VS worden jaarlijks
honderden misdadigers naar hun thuisland gedeporteerd, waar ze bijna
onvermijdelijk recidiveren. Guyana ontving er 268 de voorbije 11 maanden en
Jamaica mocht meer dan 500 veroordeelde misdadigers opvangen. Beide landen
hebben intussen wetten aangenomen die de bewegingsvrijheid van de
gerepatrieerde misdadigers moet beperken.
De Caribische landen roeien voorlopig met de riemen die ze hebben maar het
besef groeit dat er meer nodig is. Guyana bijvoorbeeld verdedigt zich met
Operatie Anakonda, een gezamenlijk initiatief van politie en leger om
patrouilles en controles uit te voeren. Dergelijke initiatieven maken echter
het verschil niet. Zonder extra middelen en internationale samenwerking
(lees: buitenlands geld) is de race tegen de misdaad niet te winnen. Het
Secretariaat van Caricom, de Gemeenschap van Caribische landen, legt deze
week dan ook extra nadruk op hulp van buitenaf. Wat de Caribische leiders
nodig hebben zijn beleidsopties, zegt Edward Greene, de
vice-secretarisgeneraal van het Secretariaat van Caricom. De nadruk ligt
dan ook sterk op hulp van buitenaf.
De resultaten van de tweedaagse Caricom-top worden pas eind deze week
verwacht, maar het lijkt nu al zeker dat de Caribische Gemeenschap de hulp
zal inroepen van de Amerikaanse FBI en het Britse Scotland Yard om de
politiediensten in de regio een betere opleiding te geven. Trinidad en
Tobago heeft trouwens al officieel de hulp van de VS ingeroepen en Guyana
wendde zich al tot Scotland Yard.
De Caribische leiders zullen waarschijnlijk weinig lossen over hun plannen
voor misdaadbestrijding. In februari vergaderde de Caricom voor het eerst in
Belize over het thema. Op basis van die top werd een vertrouwelijk rapport
opgesteld dat vijf maanden later in Guyana werd besproken - achter gesloten
deuren.