Castro lokt Fox in de val met telefoongesprek
Diego Cevallos
24 april 2002
De traditioneel sterke vriendschapsrelatie
tussen Mexico en Cuba heeft een flinke knauw gekregen door een nieuw
schandaal. Maandag maakte Castro de opname van een privé-telefoongesprek met
de Mexicaanse president Fox openbaar. Uit dat gesprek bleek dat Fox Castro
inderdaad had opgedragen om zijn bijdrage aan de VN-conferentie over de
financiering van ontwikkeling in Monterrey vorige maand uiterst kort te
houden en zich te onthouden van aanvallen op de Verenigde Staten en George
W. Bush. Dat deed hij op aandringen van de Verenigde Staten. Fox had dat
eerder openbaar ontkend.
De leugens van Fox zijn een schande voor Mexico, zei parlementslid
Demetrio Sodi van de linkse Partij van de Democratische Revolutie, nadat het
gesprek bekend werd. Maar anderen vinden het vooral ongehoord dat Castro Fox
met het gesprek in de val heeft gelokt. Het is droevig wat er gebeurd is,
want het toont dat aan beide kanten gelogen werd. Maar vooral toont het toch
Castro’s gebrek aan ethiek, zei Jesús Velasco, expert in Buitenlandse Zaken
van het Autonoom Technisch Instituut van Mexico.
Castro maakte het gesprek openbaar nadat Mexico vrijdag een motie die Cuba
bekritiseert - ingediend in de VN-Mensenrechtencommissie door Peru en
Uruguay - goedkeurde. De motie haalde het met 23 tegen 21 stemmen en 9
onthoudingen. Ze erkent Cubas vooruitgang op het vlak van sociale rechten en
nodigt de regering van Castro uit om gelijkaardige stappen te zetten op het
vlak van politieke rechten. De motie dringt er ook op aan dat Cuba een
vertegenwoordiger van de hoge Commissaris voor de Mensenrechten ontvangt.
Het is duidelijk dat Castro Mexico wilde dwingen om zich te onthouden, met
het dreigement dat hij anders het gesprek openbaar zou maken, oordeelt
columnist Sergio Sarmiento in de Mexicaanse krant Reforma. Het is moedig
van Fox dat hij zich niet laat chanteren.
Fox antwoordde in een communiqué dat, in tegenstelling tot Cuba, Mexico een
oppositie heeft die regering kan bekritiseren en een onafhankelijke pers.
Ook is het opnemen van telefoongesprekken zonder wederzijdse toestemming
verboden, maar in Cuba blijkbaar niet. Ondanks de leugens en intriges van
Castro zal Mexico toch relaties blijven onderhouden met Cuba, liet Fox al
weten. Volgens minister Castañeda zijn de relaties tussen beide landen van
‘heldhaftig’, tot ‘normaal’ geëvolueerd. Mexico was het enige
Latijns-Amerikaanse land dat na de revolutie van ‘59 die Castro aan de macht
bracht, weigerde om zijn banden met Cuba te verbreken. Toen links in 2000 de
verkiezingen verloor ten voordele van de rechtse Nationale Actiepartij van
Fox, eisten de linkse politici dat het land zijn vriendschappelijke en
neutrale relaties met Cuba zou onderhouden.
De spanning tussen Cuba en Mexico liep vorig jaar al op. Cuba beschuldigde
de Mexicaanse minister van Buitenlandse Zaken Jorge Castañeda ervan steun te
zoeken voor een resolutie tegen Cuba. De spanning nam toe toen een groep
Cubanen die wilden overlopen, zich begin dit jaar in de Mexicaanse ambassade
in Havana verschansten. En toen Fox tijdens een bezoek aan Cuba dissidente
groepen opzocht, raakten de gemoederen nog meer verhit. Uit tal van
commentaren blijkt dat de meeste Mexicanen achter Fox staan. Volgens
waarnemers heeft het conflict met Cuba de populariteit van Fox’ regering
enkel versterkt.