Chávez lanceert anti-imperialistische fase van Bolivariaanse revolutie

Nieuws

Chávez lanceert anti-imperialistische fase van Bolivariaanse revolutie

Humberto Márquez

20 mei 2004

“Venezuela moet zich verweren tegen pogingen om in Caracas een marionettenregering aan de macht te brengen die de belangen van het ‘Noord-Amerikaanse imperium’ dient.” Met die waarschuwing kondigde de Venezolaanse president Hugo Chávez zondag de anti-imperialistische fase van zijn Bolivariaanse revolutie aan. Een eerder dreigement van Chávez om de oliekraan dicht te draaien als de VS hem van de macht zouden proberen te verdrijven, klinkt nu een stuk onheilspellender.

Venezuela is meteen begonnen met de opleiding van extra reservisten. Het Venezolaanse leger telt minder dan 100.000 manschappen; de bedoeling is die troepenmacht aan te vullen met minstens 50.000 reservisten. Uiteindelijk moet elke burger als soldaat kunnen worden ingeschakeld, aldus Chávez, die voor zijn politieke carrière officier was in het Venezolaanse leger.

Chávez heeft verder beslist de Amerikaanse militaire missie uit het fort van Tiuna te zetten, de grootste kazerne in Caracas waar de vertegenwoordigers van het Amerikaanse leger al tientallen jaren gehuisvest waren. De Venezolaanse defensieraad zou ook overwogen hebben de diplomatieke relaties met de VS en Colombia te verbreken, maar zag daar uiteindelijk toch van af.

Tienduizenden aanhangers van de omstreden Venezolaanse president waren zondag in Caracas opgedaagd voor een betoging tegen het paramilitarisme en de buitenlandse interventie. De manifestatie was een reactie op de arrestatie op 9 mei van een honderdtal Colombiaanse paramilitairen in de buurt van de Venezolaanse hoofdstad. Die zouden voorbereidingen hebben getroffen voor een aanval op het presidentiële paleis en een belangrijke legerbasis.

De Venezolaanse en Colombiaanse oligarchie, allebei lakeien van het Noord-Amerikaans imperialisme, zetten paramilitairen in om de Venezolaanse president om te brengen, analyseerde Chávez. Volgens Chávez heeft zijn Colombiaanse ambtsgenoot Alvaro Uribe zelf niets te maken met die invasie; over de Colombiaanse legertop drukte hij wel z’n twijfels uit. De Venezolaanse president wilde de schuld ook niet zomaar bij de oppositie in eigen land leggen. De samenzweerders wilden een regering aan de macht brengen die haar bevelen uit de Verenigde Staten zou krijgen, aldus Chávez. Op die manier zouden de VS hun toegang tot de Venezolaanse oliereserves willen verzekeren. Voor de betogers was het antwoord daarop duidelijk. Yankee go home, Bush go to hell, stond in het Engels te lezen op een groot bord dat aan de kop van de betoging werd meegedragen.

Het strategisch belang van de Venezolaanse olievoorraden mag niet onderschat worden. Venezuela is de zevende olieproducent ter wereld; samen met Canada, Mexico en Saudi-Arabië is het land de belangrijkste leverancier van de VS. Zolang de politieke situatie in de Golf labiel blijft, is de Venezolaanse olie onmisbaar voor de VS.

In maart dreigde Chávez er tijdens een andere toespraak voor een grote betoging mee dat Venezuela geen druppel olie meer zou leveren aan de VS als dat land een poging zou ondernemen om Venezuela binnen te vallen. Nu Chávez de VS ervan beschuldigt achter de schimmige operatie van de Colombiaanse paramilitairen in Caracas te zitten, klinkt die uitspraak nu behoorlijk dreigend.

De Amerikaanse regering doet de uitlatingen van Chávez van de hand als belachelijk. De Verenigde Staten zijn geen imperium en bedreigen Venezuela niet - de regering noch de bevolking. We wijzen elke poging van de hand om deze regering op een ongrondwettelijke manier te wijzigen, reageerde de Amerikaanse ambassadeur Charles Shapiro maandag.

De toon tussen Washington en Venezuela wordt al sinds januari steeds scherper. De VS beschuldigen Chávez er onder meer van te weinig te ondernemen tegen de linkse Colombiaanse guerrillabewegingen die Venezuela soms als uitvalsbasis gebruiken. Ook de pogingen van Chávez om een referendum te vermijden dat voortijdig een einde zou kunnen maken aan zijn ambtstermijn, liggen onder vuur in de VS. Zelfs de Democratische presidentskandidaat John Kerry - waarop Chávez aanvankelijk zijn hoop had gesteld - heeft zich bij die kritiek aangesloten.

De Venezolaanse politicoloog Alberto Garrido oordeelt dat Chávez het moment voor een tegenaanval goed gekozen heeft. Bush worstelt met grote problemen in het Midden-Oosten en de VS zijn meer dan ooit afhankelijk van hun olieleveranciers in andere delen van de wereld. Chávez gaat ervan uit dat de Amerikanen op dit moment geen nieuw front willen openen tussen Colombia en Venezuela. (PD/ADR)