Chávez werft voor 'Bolivariaans alternatief' voor FTAA
Raúl Pierri
18 augustus 2003
In eigen land hangt de Venezolaanse
president Hugo Chávez een referendum boven het hoofd dat voortijdig een
einde kan maken aan zijn ambtstermijn, maar Chávez blijft bij andere
Zuid-Amerikaanse landen steun werven voor zijn Bolivariaans alternatief
voor de economische integratie van het continent.
Chávez was vrijdag in de Paraguayaanse hoofdstad Asunción voor de
ambtsaanvaarding van de nieuwe Paraguayaanse president Nicanor Duarte
Frutos. In de marge van die plechtigheid ontmoette Chávez verscheidene
andere Zuid-Amerikaanse staatsleiders. Zaterdag reisde de Venezolaanse
president naar Uruguay, en zondag begon hij aan de vijfdaags staatsbezoek
aan Argentinië.
Tijdens twee redevoeringen in Uruguay kwam Chávez terug op een oud voorstel
om een Zuid-Amerikaans oliekartel te vormen. ‘PetroAmérica’ of ‘PetroSur’
zou een bedrijf worden waarin verscheidene staten in de regio samenwerken
om de exploitatie van olievoorraden en de distributie van brandstoffen in
de regio te coördineren. Venezuela en Ecuador hebben onlangs een stap in
die richting gezet met een overeenkomst over de levering van lpg uit
Venezuela aan Ecuador waarbij tussenhandelaars worden uitgesloten. Het
bezoek van Chávez aan Argentinië staat in het teken van een investering van
200 miljoen dollar door Petróleos de Venezuela (Pdvsa), dat daar 50
tankstations zal openen.
PetroAmérica zou volgens Chávez een bouwsteen kunnen worden van een
‘Boliviaraans Alternatief voor de Amerika’s’ (ALBA) - een vorm van
economische integratie die ingaat tegen de dominerende vorm van
globalisering en het neoliberalisme. Het ALBA zou in de ogen van de
Venezolaanse president in de plaats kunnen komen van het Pan-Amerikaans
Vrijhandelsakkoord (FTAA) waarover momenteel onderhandeld wordt en dat
tegen eind 2005 rond zou moeten zijn. De FTAA-onderhandelingen worden
gedomineerd door de VS. De meeste Latijns-Amerikaanse landen zien wel brood
in de oprichting van een vrijhandelszone die heel het continent beslaat,
maar hebben angst voor het Noord-Amerikaanse overwicht daarin. Alle
Latijns-Amerikaanse landen, ook Venezuela, nemen deel aan de
FTAA-onderhandelingen - alleen Cuba is uitgesloten.
Volgens Chávez is de integratieconcept dat bij de FTAA-onderhandelingen
gehanteerd wordt uitsluitend gebaseerd op individualisme en concurrentie.
De FTAA is geen oplossing voor Latijns-Amerika, het maakt onze problemen
alleen erger. We betalen de economische integratie die we op die manier
bereiken met de desintegratie van onze samenleving. Een Bolivariaans
Alternatief zou volgens Chávez niet alleen een vrijhandelszone creëren,
maar ook deadlines vastleggen voor de oprichting van een zone die vrij is
van analfabetisme, van daklozen en van dorpen zonder scholen.
De Venezolaanse president pleit verder voor de oprichting van een
Zuid-Amerikaans Muntfonds en een Bank voor Zuid-Amerika om de landen in
de regio toe te laten zich te bevrijden van de nefaste invloed van het
Internationaal Muntfonds. Chávez brak in Uruguay ook een lans voor een
regionaal debat over de buitenlandse schuldenlast. Hij liet doorschemeren
met de idee te spelen in Venezuela een referendum te organiseren over de
buitenlandse schuld.
Intussen wordt de positie van Chávez in eigen land wel erg wankel. Het
lijkt erop dat de oppositie deze week de 2,8 miljoen handtekeningen zal
kunnen voorleggen die nodig zijn voor een referendum over het aanblijven
van de president. Volgens de grondwet is zo’n referendum vanaf dinsdag
mogelijk.