Chileens Mapuche-conflict verscherpt

Nieuws

Chileens Mapuche-conflict verscherpt

Marianela Jarroud

07 januari 2013

Het Chileense conflict rond de eisen van de inheemse Mapuche-bevolking wordt almaar scherper. Na de brandstichting vrijdag, waarbij een grootgrondbezitter en zijn vrouw omkwamen, belooft de regering hard terug te slaan.

Werner Luchsinger, een 75-jarige grootgrondbezitter, en zijn vrouw Vivianne McKay kwamen vrijdag om in Vilcún in de zuidelijke regio Araucanía, ruim 600 kilometer van Santiago. Volgens de politie hadden twintig gemaskerde mannen hun huis in brand gestoken.

Een aanvaller raakte gewond door een kogel die Luchsinger nog had kunnen afvuren. Hij is aangehouden.

Wet van Pinochet

Bij het uitgebrande huis vond de politie pamfletten die alludeerden op de moord op Mapuche-studentenleider Matías Catrileo Quezada precies vijf jaar geleden.

De 700.000 Mapuche vormen de grootste inheemse groep van Chili. Sinds de jaren negentig komt het regelmatig tot gewelddadige botsingen met de ordediensten en grootgrondbezitters over het gebruik van voorouderlijk grondgebied. Vilcún ligt in de zone waar het conflict het hevigst is.

President Sebastián Piñera ging meteen naar Araucanía en kondigde de oprichting van een speciale antiterreureenheid aan voor de streek. Ook worden de controles op personen en voertuigen er opgevoerd en komt er meer geld voor politie. Hij wil ook gebruik maken van een antiterreurwet uit de tijd van Augusto Pinochet (1973-1990).

Overdreven militarisering

Critici spreken van een overdreven militarisering van het conflict.

Regeringswoordvoerder Andrés Chadwick zei over de aanslag van vrijdag dat het om “een zeer kleine groep” gaat “van zeer gewelddadige personen die niets met het Mapuche-volk te maken hebben.” Piñera bevestigde dat nadien.

Matías Catrileo Quezada kwam in januari 2008 om op het landbouwbedrijf van Jorge Luchsinger, een neef van Werner Luchsinger die bekend staat om zijn zware verzet tegen de Mapuche-eisen. Jorge Luchsinger verklaarde na de aanslag op zijn neef dat er in Chili “geen rechtsstaat meer is” en dat “de guerrilla aan het winnen is.”

Polarisering

Volgens Domingo Namuncura, voormalig directeur van de Nationale Vereniging voor Inheemse Ontwikkeling, dreigt het conflict uit de hand te lopen. De overheid gaat al twintig jaar te weinig in op de eisen van de Mapuche en antwoordt alleen met repressie, zegt hij.

De kern van het probleem, zegt Namuncura, is dat men “het inheemse thema nooit als een thema van politieke rechten heeft gezien, zeker niet in conservatieve kringen.”

Voor Pedro Cayuqueo, directeur van de krant Mapuche Times, bewijst de aanslag van vrijdag dat de regering het conflict steeds meer polariseert door te weinig aandacht te besteden aan het probleem.

“Het gaat om een historisch en politiek probleem”, zegt hij. “Het kan alleen worden opgelost als het overheidsmodel verandert, als er meer ontwikkeling komt, als Chili aan zijn toekomst wil denken.” Nu heeft de overheid niet in de gaten “wat voor een verschrikkelijk verleden deze zone heeft, en dan is ze verrast over wat hier gebeurt.”