China zet alle zeilen bij om oliebevoorrading te verzekeren

De Chinese vice-president Xi Jinping kreeg vorige maand van Venezuela de verzekering dat het land zijn olie-uitvoer naar China zal optrekken. In ruil daarvoor staat China Venezuela een lening van zes miljard dollar toe. Tijdens dezelfde reis tekende Xi met het Braziliaanse Petrobras een overeenkomst die China een aanvoer van tot 160.000 vaten Braziliaanse olie per dag garandeert. Brazilië krijgt in ruil een lening van 10 miljard dollar.
Een gelijkaardige constructie met Rusland werd door premier Wen Jiabao bij een bezoek van zijn ambtgenoot Vladimir Poetin aan Peking bezegeld. De Russische oliegigant Rosneft en pijpleidingbeheerder Transneft gaan in China een lening van 25 miljard dollar aan; China kan de volgende 20 jaar rekenen op 15 miljoen ton olie per jaar uit Rusland.

Tijd is rijp

De overeenkomst met Rusland kwam er na bijna vijftien jaar onderhandelen over de verlenging van een belangrijke oliepijpleiding die door Siberië voert naar het noordoosten van China. Rusland speelde jarenlang China tegen Japan uit om zoveel mogelijk te verdienen aan de deal. Maar opeens kreeg Rusland haast om een overeenkomst af te sluiten. Daar zat het recente bezoek van de Chinese president
Hu Jintao aan Saoedi-Arabië, de grootste olieleverancier van China, voor iets tussen. “Dat heeft Rusland erop gewezen dat China niet langer wil wachten,” zegt Wang Lijiu van het Chinees Instituut voor Hedendaagse Internationale Betrekkingen.
Volgens de Chinese energie-expert Wu Jiandong zal het succes van de recente inspanningen de Chinese topleiders aanmoedigen om zich ook in de toekomst te mengen in onderhandelingen over belangrijke oliecontracten. De tijd is er rijp voor. “De crisis zal waarschijnlijk drie tot vijf jaar duren. We verwachten dat er nog meer landen langetermijncontracten met China zullen willen sluiten over de levering van grondstoffen.”
Veel olieproducerende landen en petroleummaatschappijen die vroeger de boot afhielden, zetten nu de deur wijd open voor China. De Chinese investeerders zijn goed bij kas, en een gegarandeerde afzet is mooi meegenomen nu het verbruik en de olieprijzen door de crisis waarschijnlijk nog een hele tijd zwak zullen blijven. “Deze kans mogen we niet missen”, zegt Wang Xia, een expert van de Chinese Petroleumuniversiteit. “Als we wachten tot het herstel de prijzen weer doet stijgen, wordt het veel moeilijker langetermijncontracten af te sluiten.”

Investeringsfonds

De Chinese regering heeft een speciaal fonds opgezet waarmee de Chinese staatsbedrijven in de sector - China National Offshore Oil Corporation(CNOC), China National Petroleum Corporation and Sinopec – buitenlandse investeringen kunnen financieren. Het geld komt van de bijna 2000 miljard dollar aan valuta die China heeft opgepot.
De voorbije jaren rees er verzet tegen Chinese investeringen in dergelijke strategische sectoren. De CNOC slaagde er in 2005 niet in de Amerikaanse oliemaatschappij Unocal te kopen, al bood het meer dan concurrent Chevron. Politieke druk uit Washington dwong de Chinezen uiteindelijk hun bod in te trekken. Maar de financiële crisis heeft de situatie veranderd. “Door zijn grote deviezenreserves heeft China nu een veel betere onderhandelingspositie”, zegt Tong Lixia, een analist internationale handel.
China gaat ook achter andere grondstoffen aan. In februari kondigde de Chinese aluminiumproducent Chinalco, ook een staatsbedrijf, een bijkomende investering van 19,5 miljard dollar aan in de Brits-Australische mijnbouwreus Rio Tinto. En de Chinese metalenhandelaar Minmetals bood 1,7 miljard dollar voor de overname van het door hoge schulden geplaagde Australische OZ Minerals, een belangrijke producent van zink.
Sommige Chinese analisten pleiten ook voor investeringen in de noodlijdende Amerikaanse en Europese autobouwers.