Duizenden mensen zijn afgelopen zondag de straten van de Chinese stad Dalian opgestroomd uit protest tegen een petrochemische fabriek. De Chinese autoriteiten zagen zich genoodzaakt om de fabriek onmiddellijk stil te leggen. Milieurampen hebben de voorbije jaren al vaker voor problemen gezorgd in de streek rond Dalian.
Tussen 10.000 en 70.000 mensen protesteerden zondag tegen een fabriek die de stof paraxylene (PX) produceert. Dit is een chemische stof die dikwijls verwerkt wordt in producten zoals plastiek flessen en schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Protesten braken uit toen bekend geraakte dat de beschermende dijk rondom de fabriek beschadigd was geraakt door regen en overstromingen. Het officiële bericht van de Chinese overheid dat er geen giftige stoffen waren vrijgekomen, werd door de lokale bevolking niet geloofd.
Websites zoals Sina Weibo en Renren riepen daarom op tot de demonstratie van zondag. Het lokale hoofd van de communistische partij en de burgemeester van Dalian beslisten onder druk van deze betoging om een andere locatie voor de fabriek te zoeken. Het is niet de eerste keer dat er protesten uitbreken tegen een PX fabriek. In 2007 waren er al demonstraties in de zuidelijke stad Xiamen, waar de overheid het onderspit moest delven tegenover de betogers.
Ook de olie-industrie onder vuur
In de maand juli vorig jaar zorgde een explosie van een pijpleiding in de haven van Dalian voor een van de grootste olielekken in de Chinese geschiedenis. Experts schatten dat er toen ongeveer 650.000 vaten olie weglekten, ook al wordt dit ontkend door de Chinese overheid. Ook dit jaar zorgden twee olielekken opnieuw voor vervuiling in de Bohaizee in de buurt van Dalian. De Chinese overheid gaf deze olielekken pas toe, toen een klokkenluider dit nieuws verspreidde over het internet.
Dit leidde tot veel kritiek van milieuactivisten op de nadruk die de Chinese overheid legt op economische ontwikkeling. Elf milieugroepen besloten een rechtzaak aan te spannen om meer transparantie in de olie-industrie te krijgen. Om te voldoen aan de stijgende vraag naar olie heeft China miljarden dollars geïnvesteerd in zeeboringen.
Volgens Ma Jun, hoofd van de Chinese ngo Institute of Public and Environmental Affairs, zijn de boetes die bij soortgelijke rampen opgelegd kunnen worden te klein. Zo is de maximumboete bij rampen zoals die in Dalian maar 200.000 yuan (ongeveer 20.000 euro). Daarnaast stelt hij dat de nadruk van het Chinese beleid te veel ligt op economische ontwikkeling en er daarom te veel bescherming wordt geboden aan bedrijven.
Milieu onder druk
Door de snelle economische ontwikkeling van China gedurende de afgelopen decennia is er steeds meer druk gekomen op het Chinese milieu. Volgens het VN-ontwikkelingsprogramma UNDP-China liggen van de twintig meest vervuilde steden in de wereld er zestien in China en zijn 75 procent van de rivieren te vervuild om gebruikt te worden voor menselijke consumptie of zelfs irrigatie. China is sinds 2007 ook de grootste uitstoter van CO2. Dit alles leidt tot ernstige negatieve gevolgen voor de volksgezondheid. Tegenwoordig is kanker de belangrijkste doodsoorzaak in China. Eén op de vijf personen sterft aan deze ziekte.