Congolese politici richten eigen radio's op
Jacques Kikuni Kokonyange
21 februari 2011
In de aanloop naar de verkiezingen in de Democratische Republiek Congo richten politici hun eigen radio's op. De journalisten zijn partijmilitanten. Maar de programma's kennen weinig succes.
“Goedemorgen, dames en heren, welkom bij ons ochtendjournaal. Het is kwart voor zeven op het horloge van de volksvertegenwoordiger, de enige afgevaardigde die klaar is om uw belangen te verdedigen en die favoriet is om in 2011 opnieuw verkozen te worden en zijn mandaat te verlengen.”
Met deze woorden opent de presentator van een privéradio in Beni, in het oosten van Congo, elke ochtend het journaal. De radio is op de eerste plaats de stem van zijn financier, een politicus die zijn verkiezingscampagne al begonnen is. In november vinden in Congo presidents- en parlementsverkiezingen plaats.
Alleen al in Beni, een stad van honderdduizend inwoners, zijn vorig jaar vier dergelijke radio’s opgericht door politici. In de regio rond Beni zenden nog eens vijf van dit soort radio’s uit.
Griotten
De politici vertellen in de programma’s over de “sociale acties” die ze tijdens de legislatuur gerealiseerd hebben. Griotten (traditionele vertellers) zetten de boodschap om in lokale talen ten behoeve van de luisteraars, die meestal op het platteland wonen en analfabeet zijn.
Het personeel van de nieuwe radio’s wordt vooral gerekruteerd uit de partij van de politici die de zenders hebben opgericht. Politieke tegenstanders worden vaak onder vuur genomen in de programma’s. “Hun journalisten maken de balans op van bepaalde prominente figuren, met als enige doel hen eruit te krijgen”, zegt politiek analist Junior Kalepa.
Journaliste Reine Mughole kreeg de vraag een van de nieuwe radio’s te leiden, maar ze weigerde. “Ik was zeer verrast dat een belangrijk politicus mij voorstelde directeur te worden van zijn zender, met de belofte dat ik zijn eerste opvolger zou worden op de kieslijst.”
Kritischer
Maar de propaganda volstaat niet om de gunst van de kiezer te winnen, zegt Martial Mukeba, programmadirecteur bij Radio Télévision Muungano. De luisteraar is kritischer geworden, de gemeenschapsradio’s “staan dichter bij de zaken die de mensen bezighouden”, zegt hij.
Een van die gemeenschapsradio’s is Radio Okapi, die wel veel luisteraars heeft. “Het is de enige die een inspanning levert om evenwichtige informatie te brengen”, zegt Gilbert Kambale, voorzitter van de civiele samenleving in Beni. Hij roept de nationale overheid op meer orde te brengen in de audiovisuele sector in Congo.