Correa wint presidentsverkiezingen in Ecuador
Pauline Vandenbussche
18 februari 2013
De Ecuadoranen trokken zondag 17 februari naar de stembus om een president en parlement te kiezen. Rafael Correa won voor de derde maal op rij en verlengde daarmee zijn presidentschap met nog eens vier jaar, het langste mandaat in de Ecuadoraanse geschiedenis tot nu toe. Correa trad voor het eerst aan als president in januari 2007 en werd herbevestigd in die functie met de verkiezingen van 2009, toen Ecuador een nieuwe grondwet kreeg. Toch verloren na al die jaren ook heel wat Ecuadoranen hun vertrouwen in Correa.
Met 57 procent van de stemmen achter zich haalde Rafael Correa de overwinning al in de eerste ronde binnen. Daarvoor moest hij een gewone meerderheid of 40 procent van de stemmen - met minstens 10 procentpunten meer dan zijn grootste tegenkandidaat- binnenhalen. Zodra 40 procent van de stemmen geteld waren, erkenden de nationale kiescommissie (NEC) en zijn grootste tegenkandidaat Guillermo Lasso zijn overwinning.
Correa sprak de Ecuadoraanse bevolking toe vanaf het balkon van het presidentieel paleis in de hoofdstad Quito. ‘Deze overwinning is van ons en wij zijn hier alleen om jullie te dienen, niet onszelf. Alles staat in het belang van jullie, het vrijgevochten Ecuadoraanse volk.’ Met deze woorden wil de president de burgerrevolutie die hij in 2007 gestart was met nog eens vier jaar verlengen. ‘Niets en niemand zal de revolutie tegenhouden’, aldus Correa.
Burgerrevolutie
Na jaren van instabiliteit, onrust en protest voerde Correa, met zijn linkse partij Alianza País enkele belangrijke sociale en politieke hervormingen door. In tegenstelling tot zijn neoliberale voorgangers verstevigde Correa de rol van staat. De belangrijkste hervormingen waren verhoogde publieke uitgaven voor onderwijs en gezondheidssector, de aanleg van nieuwe wegen en een toename van de werkgelegenheid. Volgens The Guardian creëerde Correa 95.400 jobs in de afgelopen vier jaar.
Maar ook in de financiële sector zorgde Correa, die zelf economist van opleiding en voormalig minister van Financiën is, voor een positieve revolutie: een derde van de Ecuadoraanse buitenlandse schulden werden kwijtgescholden, nadat het IMF erkende dat het om illegale verbintenissen ging. Bovendien is Ecuador relatief gespaard gebleven van de gevolgen van de crisis van 2008, in tegenstelling tot wat men zou verwachten van een land dat bijna volledig afhankelijk is van de Verenigde Staten en Spanje voor de invoer van buitenlandse deviezen.
Volgens Bill Black, professor Economie en Rechten aan de universiteit van Missouri (Kansas), koos Correa voor een win-win-win strategie. Dit betekent dat hij in tijden van crisis de economie heeft gestimuleerd (de publieke uitgaven heeft verhoogd) in plaats van alleen maar besparingen door te voeren. Correa besteedde de meeste inkomsten van oliereserves aan binnenlandse investeringen en legde grote oliebedrijven hogere belastingen en strengere regels op.
Tijdens zijn toekomstig mandaat, hoopt Correa ten slotte de armoede, die volgens cijfers van de Verenigde Naties met 5 procent gedaald is sinds 2007, nog verder te doen afnemen.
Dictator in wording
Correa maakte echter in die jaren ook vijanden. De sociale bewegingen voelen zich door zijn hervormingen geviseerd, terwijl de linkse partijen hun vertrouwen in hem verloren.
Correa verdraagt bovendien zeer slecht kritiek en heeft de neiging journalisten het zwijgen op te leggen. Tijdens zijn recente campagne verwees hij naar de geprivatiseerde media met de term ‘mercantilistische pers’ en beschuldigde hen ervan leugens te schrijven.
Volgens de linkse presidentskandidaat Alberto Acosto is de arrogantie Correa naar het hoofd gestegen en heeft hij zijn revolutionaire politieke principes laten varen. Zijn autoritair kantje neemt steeds meer de bovenhand en hij is te ver afgeweken van de grondwet, onder meer wat betreft de herverdeling van grond, de privatisering van water en het milieubeleid, aldus Acosta. ‘Ik herken Correa niet meer, hij is veranderd. Hij is niet meer de vriend die ik gekend heb, die ik als mijn broer beschouwde’, aldus Acosta bij BBC.
Linkse revolutie in Latijns-Amerika
De richting die Correa in de toekomst zal uitgaan is belangrijk voor Ecuador, maar ook voor de rest van Latijns-Amerika. Correa heeft sterke banden met andere linkse presidenten in Latijns-Amerika, zoals Hugo Chávez van Venezuela, die momenteel buiten strijd is door zijn ziekte. Correa zal hier wellicht gebruik van willen maken om zijn leiderspositie in de linkse revolutie in Latijns-Amerika te bevestigen. Maar volgens The Guardian zal hij Chávez nooit kunnen evenaren, omdat hij er niet in slaagde de eenheid te bewaren in zijn eigen linkse kamp.