Costa Ricaanse indianen verzetten zich tegen stuwmeer
Daniel Zueras
25 mei 2009
De bouw van een enorme waterkrachtcentrale zorgt voor grote onrust bij de inheemse inwoners van Costa Rica. De elektriciteitsmaatschappij heeft hen helemaal niet geraadpleegd, zeggen ze.
Het Costa Ricaanse Instituut voor Elektriciteit (ICE), het staatsenergiebedrijf, bouwt in het zuiden van het land een enorme waterkrachtcentrale, de grootste van Centraal-Amerika. Het Díquis-project moet tegen 2016 1 miljoen mensen van stroom voorzien. Het ICE wil daarvoor 6000 hectare laten onderlopen en 1100 mensen laten verhuizen.
Achthonderd hectare ligt in gebied dat door indianen is bewoond. Maar die zeggen dat ze op geen enkel moment geconsulteerd zijn.
Nochtans heeft Costa Rica de Conventie inzake Inheemse Volkeren in Onafhankelijke Staten (van de Internationale Arbeidsorganisatie ILO) ondertekend. Die verplicht de overheid de inheemse bevolking te raadplegen over zaken die rechtstreeks op die bevolking betrekking hebben.
Verdeeld verzet
Het inheemse verzet is verdeeld. De Vereniging voor Inheemse Ontwikkeling Térraba verzet zich niet tegen de bouw van het stuwmeer maar vraagt wel een deel van de winst. Dat geld moet dienen voor de ontwikkeling van de regio.
Genaro Gutiérrez, leider van de verenging, wilde inspraak afdwingen via het Grondwettelijk Hof maar ving daar nu bot. Als er de komende twee weken niets verandert, dreigt hij de toegang tot de werken te blokkeren.
De ngo Ditsö, die nog een gerechtelijke procedure heeft lopen tegen het project, zegt dat het project een nefaste impact zal hebben op het milieu en de cultuur van de Terraba-indianen en verzet zich daarom tegen het hele plan. Het stuwmeer zal bijvoorbeeld vijftig archeologische sites onder water zetten, waaronder zeer oude begraafplaatsen met grote spirituele waarde, zegt woordvoerder Marvin Amador.
Amador zegt dat de voorstanders van het project “niet geïnformeerd zijn of bepaalde gunsten verwachten”. Volgens Ditsö zijn Gutiérrez en diens organisatie daardoor in diskrediet geraakt bij de inheemse gemeenschap.
Costa Rica haalt nu 80 procent van zijn energie uit waterkrachtcentrales. Het Díquis-project, het duurste openbare infrastructuurproject ooit in Costa Rica, speelt een sleutelrol in het plan van het ICE om de elektriciteitsproductie in 10 jaar te verdubbelen.
De inheemse bevolking van Costa Rica telt 64.000 leden in verschillende groepen, die ongeveer 1,5 procent van de bevolking uitmaken.