‘Dringend norm nodig voor plastic in de bodem’

Naast plastic in de oceanen is verontreiniging met plastic op landbouwgrond in Europa en grote delen van de wereld een groeiend probleem. En er zijn geen normen voor. Die ontbreken ook voor restanten van pesticiden en hun afbraakproducten in bodems.

Bodemexpert Violette Geissen van de universiteit van Wageningen in Nederland dringt aan op een normering.

Afdekplastic

In de landbouw wordt afdekplastic gebruikt om vochtverlies te voorkomen, tegen onkruid en om de zonnewarmte in het voorjaar vast te houden. Dat gebeurt bijvoorbeeld in de Nederlandse aspergeteelt. Rond het Spaanse Cartagena is een terrein van zesduizend hectare met plastic bedekt. In China bedraagt de akkeroppervlakte met plasticdek ongeveer 20 miljoen hectare, vijf maal de oppervlakte van Nederland.

‘Door erosie, geleidelijke versnippering, zonlicht en bodemorganismen kunnen microplasticdeeltjes zich verspreiden over landbouwgronden en ook in oppervlakte- en grondwater dringen’, zegt Geissen. Regenwormen kunnen microplastics eten waarna ze die opnieuw uitscheiden in de bodem.

Plastic is overal

Uit onderzoek van de universiteit van Wageningen blijkt dat plastics ook in de voedselketen kunnen terechtkomen. In Mexicaanse kippenmagen vonden onderzoekers zestig stukjes plastic per gram maagweefsel. ‘Plastic is overal’, concludeert Geissen.

Een soortgelijk verhaal geldt voor pesticiden en de afbraakproducten daarvan. Die blijven vaak tientallen jaren intact. In Europa is het gebruik van pesticiden aanzienlijk. In Denemarken gaat het om 1 kilogram, in Italië 5,5 kilogram en in Nederland zelfs 8,8 kilogram per hectare per jaar.

Een studie in tien Europese landen wees op dertig verschillende pesticideverbindingen op velden met graan, bieten, groenten en fruitbomen. ‘Slechts 34 procent bleek schoon te zijn”, zegt Geissen. De meest voorkomende stoffen zijn glyfosaatverbindingen (46 procent), DDT (25 procent) en fungiciden (24 procent).

‘Voor zowel plasticvervuiling als voor pesticiden in de bodem bestaan geen internationale normen. Alleen voor enkele oude bestrijdingsmiddelen zijn soms nationale normen vastgesteld. Het is de hoogste tijd dat er een monitoringsysteem komt’, zegt Giessen.