Ebola: 'De beloofde hulp is nog niet aangekomen.'

‘We gaan niet snel genoeg’, zei president Barack Obama gisteren op een speciale VN-bijeenkomst over ebola. ‘We doen niet genoeg.’ Hij waarschuwde dat honderdduizenden mensen zouden kunnen sterven als de internationale gemeenschap niet voor voldoende middelen zorgt.

Obama kreeg bijval van de Wereldbankpresident Jim Yong Kim die aankondigde dat zijn instelling haar bijdrage zou verdubbelen, tot 400 miljoen dollar (310 miljoen euro) voor de zwaarst getroffen landen, Guinee, Liberia en Sierra Leone.

De afgelopen is de bezorgdheid over de epidemie sterk gegroeid. Het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) in Atlanta, schat na uitgebreid veldonderzoek dat alleen Sierra Leone en Liberia al meer dan 20.000 besmettingen kan verwachten in de komende zes weken, en 1,4 miljoen in de komende vier maanden, als het tempo van de verspreiding niet wijzigt. Daarbij blijkt uit nieuwe cijfers dat het sterftecijfer niet 55 procent is, maar 70 procent. De meeste deskundigen geloven dat veel sterfgevallen niet worden gemeld en dat het officiële aantal van drieduizend doden een zware onderschatting is.

Economische schade

Angst voor besmetting heeft het vervoer en de handel volledig ontwricht.

Naast de prijs in mensenlevens is ook de economische prijs gigantisch. Angst voor besmetting heeft het vervoer en de handel volledig ontwricht. De voedselprijzen lopen snel op, door tekorten, hamsteren en speculatie. Afgelopen week becijferde de Wereldbank dat het de drie landen dit jaar ongeveer 3 procent van hun nationaal product gaat kosten. Voor 2015 kan dat meer dan het dubbele zijn.

Bovendien creëert de epidemie een veiligheidsprobleem. Jarenlange pogingen om de landen stabieler te maken kunnen ongedaan worden gemaakt. Er dreigt ‘wijdverbreide chaos en mogelijke ineenstorting’, schreef de International Crisis Group (ICG) in Brussel deze week.

Dat komt vooral door het wantrouwen dat burgers hebben ten aanzien van hun overheden. Mensen verzetten zich met geweld tegen pogingen om ze in quarantaine te brengen. Ook voedselrellen kunnen leiden tot opstanden.

Daarnaast waarschuwt de ICG dat het virus zich ook kan verspreiden naar Guinee-Bissau and Gambia, die eveneens geen gezondheidszorg hebben die de epidemie aankan.

Toezeggingen

‘De beloofde hulp is nog niet aangekomen.’

De VS hebben tot nog toe meer dan 500 miljoen dollar toegezegd, plus drieduizend militairen. Een aantal stichtingen, zoals de Bill and Melinda Gates Foundation, hebben ook een grote bijdrage toegezegd. Maar het is de vraag of dat genoeg zal zijn, gezien het grote tekort aan medische staf en goede faciliteiten.

Bovendien wordt de beloofde steun maar heel langzaam gegeven, zei Joanne Liu, voorzitter van Artsen Zonder Grenzen gisteren bij de VN. ‘Gulle toezeggingen zijn welkom’, zei ze, ‘maar ze betekenen pas iets als ze worden vertaald in onmiddellijke actie. En de realiteit in het veld is: de beloofde hulp is nog niet aangekomen.’ Hun eigen ziekenhuis in Monrovia gaat iedere ochtend maar een half uur open, legde ze uit. ‘Om de plaatsen op te vullen van de patiënten die zijn overleden. Nog steeds moeten we zieken naar huis sturen, waar ze het virus verder verspreiden. De enige oplossing is een enorme, directe campagne.’

Volgens Obama is het een marathon. ‘Maar dan eentje die je moet sprinten. En dat kan alleen als ieder land en iedere organisatie dit serieus neemt. Iedereen hier moet meer doen.’