Eet meer maniok
James Hall
03 december 2004
Het Nieuwe Partnerschap voor de Ontwikkeling van Afrika (NEPAD) start op 6 december een grootschalige promotieactie voor maniok. Dat wortelgewas is een goedkopere caloriebron dan maïs, en groeit ook in slechte omstandigheden. Maar in een heel aantal Afrikaanse landen is het wortelgewas nog onbekend.
Tot voor kort had Eva Kunene, een huisvrouw uit Manzine, een dorp in Swaziland, nog nooit maniok gegeten. Maar onlangs plantte ze wat in haar tuin, en ze ontdekte dat het groeit als onkruid. Kunene is enthousiast. Ze geeft toe dat ze moest wennen aan de smaak van de wortel, maar is van plan maniok te planten als haar andere gewassen het niet goed doen.
Het Afrikaanse ontwikkelingsinitiatief NEPAD hoopt dat het voorbeeld van Eva Kunene navolging krijgt. Samen met het Internationale Instituut voor Tropische Landbouw (IITL) wil NEPAD Swaziland en andere landen over de streep te trekken. Want hoewel het gewas op maïs na de belangrijkste voedingsbron is in Afrika, is het vooral typisch in West-Afrika. In veel andere Afrikaanse landen is het onbekend en onbemind.
Maniok heeft nochtans veel voordelen. Het is de goedkoopste caloriebron van alle basisvoedsel in Afrika, zegt Nimrod Thwala, een landbouwspecialist uit Swaziland. Het gewas is gemakkelijk te telen en overleeft met weinig water en op een arme bodem, in weersomstandigheden die elk ander gewas de dag omdoen.
Momenteel eten de inwoners van Swaziland vooral maïs, dat grotendeels in eigen land wordt verbouwd. Maar het land kampt de laatste jaren met droogte en een vierde van de bevolking overleeft op voedselhulp van het Voedselprogramma van de Verenigde Naties. De VN voorspellen ook dit jaar weinig regen en minder oogst. Het is tijd om maniok ernstig te nemen, zegt Thwala.
Voorstanders van maniok geloven dat het gewas ook commercieel interessant kan zijn, en dat het zelfs industriële toepassingen heeft. Momenteel wordt het vooral gebruikt voor de productie van lijm en stijfsel, maar het zou ook kunnen dienen voor de productie van ethanol, een alternatieve brandstof die aan populariteit kan winnen met de stijgende olieprijzen.
Mozambique en Malawi hebben intussen al studies afgerond naar de manier waarop ze maniok het best kunnen aanwenden. In Nigeria, Tanzania en Uganda loopt het onderzoek nog, en in Zambia moet het binnenkort van start gaan. NEPAD zal de landen vervolgens technische ondersteuning geven. Een speciaal aangestelde raad met vertegenwoordigers uit diverse Afrikaanse landen moet het geld verdelen dat onder meer de W.K. Amerikaanse Kellogg Foundation ter beschikking stelt. (ADR/PD)