Egypte: Belangrijkste presidentskandidaten voor verkiezingen geschrapt

Enkele weken voor de presidentsverkiezingen heeft de kiescommissie de kaarten nog eens grondig geschud. ‘Vooral de moslimbroederschap zal hiervan de gevolgen ondervinden’, meent Brecht Desmet van de Middle East and North Africa Research Group (Menarg). ‘Ze hadden ingezet op  de parlementsverkiezingen van enkele maanden geleden, die ze ook wonnen. Maar de machtsverdeling is niet veranderd sinds het regime-Moebarak vorig jaar viel. De uitvoerende macht heeft het nog steeds voor het zeggen in Egypte. Nu de moslimbroeders voor het presidentschap gaan, mogen ze hun favoriete kandidaat niet inzetten en dat komt hard aan’, aldus Desmet.

Sabotage van de revolutie

Verschillende partijen hebben de politiek van de commissie al in vraag gesteld. Een woordvoerder van de partij van de moslimbroeders, de Partij voor Vrijheid en Rechtvaardigheid (FJP) ,  liet weten dat ze het hier niet bij zullen laten. ‘Dit is een poging van het oude regime om de laatste fase van de revolutie te saboteren’, klinkt het op de BBC. De commissie bestaat uit rechters die door de militaire overgangsraad werden benoemd.

Desmet denkt niet dat de militairen via de commissie het democratiseringsproces willen dwarsbomen. ‘Het leger wilde aanvankelijk wel een militair aan het hoofd van de burgerlijke regering. Maar de militairen beseffen allang dat die nooit op voldoende stemmen zou kunnen rekenen.’

Volgens Desmet willen ze zo snel mogelijk de macht overdragen aan een betrouwbare regering. ‘Het leger is trouwens al lang niet meer het machtsbastion van weleer. Al sinds de jaren tachtig en negentig hebben de militairen aan macht moeten inboeten.’ Hij benadrukt dat er een onderscheid moet worden gemaakt tussen het regime onder Moebarak en het leger.

Belangrijke pionnen

Desmet heeft wel vragen bij het schrappen van Suleiman. De oud-topman van de Egyptische inlichtingendienst werd geweigerd omdat hij onvoldoende handtekeningen zou hebben verzameld. Iedere kandidaat moet namelijk een minimum aantal handtekeningen in minstens vijftien provincies verzamelen om te mogen deelnemen aan de verkiezingen. ‘Het zou kunnen dat de commissie Suleiman schrapt als compensatie voor de weigering van de kandidaat van de FJP.’ Suleiman is namelijk een kandidaat van het oude regime en de moslimbroeders steunden de revolutie.

‘Nu de moslimbroeders voor het presidentschap gaan, mogen ze hun favoriete kandidaat niet inzetten en dat komt hard aan’

Ook de extremistische salafisten zijn hun belangrijkste pion, Abu Ismail , kwijt. Hij mag niet deelnemen aan de verkiezingen omdat zijn moeder de Amerikaanse nationaliteit heeft. De Egyptische wet stelt namelijk dat de president, zijn echtgenoot en ouders uitsluitend de Egyptische nationaliteit mogen hebben.

Natuurlijk zijn er ook kandidaten die hun voordeel kunnen halen uit de hele situatie. Voormalig hoofd van de Arabische Liga Amr Moussa en oud-premier Ahmad Shafik zijn twee belangrijke kanshebbers die nog steeds in de running zijn.

Vooruitstrevend

Ook voormalig leider van de moslimbroederschap, Abul-Fotouh, kan zijn voordeel halen uit de nieuwe situatie. Hij werd vorig jaar uit de moslimbroederschap gezet omdat hij openbaar verkondigde dat hij voor het presidentschap zou gaan, terwijl zijn partij had besloten om geen kandidaat vooruit te schuiven.

Sommige analisten denken dat zijn ideeën te vooruitstrevend waren voor de moslimbroederschap. Ze menen dan ook dat hij een brug kan vormen tussen religieuzen en seculieren, aldus de Egyptische nieuwssite AL Ahram. Volgens Desmet is zijn resultaat afhankelijk van de strategie van de FJP. ‘Als ze beslissen om de verkiezingen te boycotten door hun kiezers op te roepen om niet te gaan stemmen, zullen ook de kiezers van Abul-Fotouh  niet komen opdagen’, legt hij uit. ‘Als de moslimbroeders wel meedoen aan de verkiezingen, zullen ze veel kiezers aan  Abul Fotouh verliezen.’

Vrijdag was er al voor de tweede keer een  betoging van aanhangers van de salafistische kandidaat Ismail en het ziet ernaar uit dat er nog meer volk op straat zal komen. ‘Een partij als de moslimbroeders kan inderdaad tienduizenden mensen mobiliseren, maar toch geloof ik niet dat de verkiezingen daardoor in het gedrang kunnen komen’, vertelt Desmet. Hij denkt dat net door de verkiezingen de protesten zullen uitdoven. ‘Voor de parlementsverkiezingen was er ook protest en de betogingen gingen niet zelden gepaard met geweld. Maar eens de stembusgang begon, stopte ook het protest.’