Egypte: President al-Sisi zet repressieve lijn door met nieuwe golf arrestaties

U.S. Department of State (CC0)

Egyptisch president Abdel Fattah al-Sis

De in april herkozen Egyptische president al-Sisi zet de repressie ten aanzien van opposanten van het regime door. Critici vinden de situatie steeds gevaarlijker. ‘Er valt geen logica meer in te ontdekken.’

‘De onrechtvaardigheid neemt toe… het regime wordt steeds gewelddadiger. Ik neem een hoognodige break van politiek … Er valt niks meer te zeggen.’

Dat tweette activist Hazem Abdelazim op 18 mei, nadat in korte tijd verschillende critici van het regime in Egypte waren opgepakt. Nauwelijks een week na de tweet viel de politie het huis van Abdelazim in Caïro binnen, en nam hem mee op beschuldiging van ‘het verspreiden van nepnieuws’ en ‘het lidmaatschap van een verboden organisatie’.

Blogger, acteur en advocaat

Abdelazim werkte in 2014 nog voor de verkiezingscampagne van president Abdel Fattah al-Sisi, maar noemde dat later zijn ‘grootste fout’ en werd zeer kritisch op de koers van het regime, met name de repressie van oppositiegroepen en het beperken van vrijheden.

Hazem Abdelazim is al de zesde prominente activist die in mei werd opgepakt.

Hij was de zesde prominente activist die in mei werd opgepakt – na de satirische acteur Shady Abu Zeid, voormalig oppositielid Shady Al-Ghazaly Harb, advocaat Haitham Mohamedeen, vrouwenrechtenverdediger Amal Fathy, en de blogger Wael Abbas – allen op grond van beschuldigingen gerelateerd aan het verspreiden van nepnieuws en lidmaatschap van verboden of terroristische organisaties, waarmee de Moslimbroederschap wordt bedoeld.

Een Egyptisch doctoraal student aan de Universiteit van Washington, Walid al-Shobaky, viel hetzelfde lot ten deel. Hij deed onderzoek naar het rechtssysteem in Egypte, en verdween van de radar op 23 mei. Vier dagen later dook hij op in een gevangenis en werd er een aanklacht tegen hem ingediend op dezelfde gronden.

Logica zoek

Het arresteren van activisten, oppositieleden en andere kritische stemmen is niet nieuw in Egypte, maar dat het in korte tijd zo’n groot aantal prominente figuren overkwam, is ongekend. ‘De situatie wordt steeds moeilijker, steeds gevaarlijker’, zegt vrouwenrechtenactivist Azza Soliman, en tevens de advocaat van Shady Abu Zeid. ‘Er valt geen logica meer in te ontdekken.’

Abu Zeid werd bekend van een grap met de politie in 2016. Hij deelde op het vijfjarige jubileum van de 25 januari-revolutie – die het einde betekende van toenmalig president Hosni Moebarak – als ballonnen opgeblazen condooms uit aan de politie en postte daarvan een video online. Sindsdien krijgt hij bedreigingen van de politie en werkt hij voor zichzelf, met een Youtube-kanaal waarop hij komische video’s post.

Critici disciplineren

Abu Zeid was geschokt na zijn arrestatie, zegt Azza Soliman, die hem regelmatig bezoekt in de gevangenis. “Hij begreep niet waarom hij nu werd gearresteerd. Hij praat niet over politiek in zijn filmpjes, en de beschuldigingen zijn vaag.”

Hij zit inmiddels bijna een maand in voorarrest, en het is onduidelijk wanneer zijn zaak van start gaat. “Alles wat we nu kunnen doen is hem steunen”, zegt ze. “Ik probeer hem te helpen om te gaan met de situatie, als advocaat en als moederfiguur. We weten niet hoe lang hij in de gevangenis blijft.”

‘Iedereen die actief was tijdens de revolutie willen ze in het gareel krijgen.’

Soliman, die zelf een reisverbod kreeg opgelegd en wier bankrekeningen zijn bevroren naar aanleiding van haar werk als activist, denkt dat de arrestaties een manier zijn om mensen te ‘disciplineren’. ‘Iedereen die actief was tijdens de revolutie willen ze in het gareel krijgen.’

 

Voetbalsupporters

Ook in andere sectoren duldt het regime geen tegenspraak. De Ultras Ahlawy, de fanatieke supportersschare van de Caireense voetbalclub Al-Ahly, hief zichzelf afgelopen maand op, met als reden de veiligheid van haar leden. De Ultras White Knights, supporters van de tweede grote club in Caïro, Zamalek, zetten dezelfde stap afgelopen week. De Ultras speelden een grote rol tijdens de revolutie in 2011, omdat ze een vechtpartij met de politie niet schuwden tijdens de demonstraties.

De mobilisatiekracht van de Ultras wordt aanzien als een bedreiging voor het regime, dat jarenlang heeft geprobeerd deze groepen te breken. Vanaf 2012 worden supporters niet toegestaan in stadions, confrontaties tussen de politie en de Ultras hebben tot dodelijke slachtoffers geleid, en tientallen van de leden zitten in de gevangenis.

‘De Ultras zijn hopeloos en zien geen toekomst meer’, zegt journalist en voetbalfan Mahmoud Mostafa. ‘Ze hopen op een verzoening met het regime waardoor de leden die in de gevangenis zitten, vrij kunnen komen.’

In april dit jaar werden bijvoorbeeld 21 Ultras opgepakt op beschuldiging van het oproepen tot protest. Zeven anderen werden begin mei opgepakt na confrontaties met de politie.

Een andere dramatische gebeurtenis had plaats in 2015. Zeker 20 supporters van voetbalclub Zamalek vonden de dood door verdrukking en verstikking toen de politie traangas afvuurde op een door dranghekken ingeklemde menigte bij de ingang van een stadion. Na dit drama werden niet de agenten, maar medesupporters veroordeeld. Ze zouden hebben aangezet tot rellen met de politie, en werden daarmee verantwoordelijk gehouden voor de dood van hun eigen makkers.

Geen ruimte voor onafhankelijke geluiden

‘Het regime duldt geen georganiseerde groepen buiten haar controle.’

‘Het regime duldt geen georganiseerde groepen buiten haar controle’, zegt Mostafa. ‘De Ultras hebben een groot draagvlak onder de jeugd, en hebben in het stadion een platform om een onafhankelijke stem te laten horen. Dat verontrust de staat.’

Mostafa vat hiermee de rode draad in de recente ontwikkelingen samen: de staat wil geen publieke ruimte toestaan voor burgers om een onafhankelijk geluid te laten horen, of het nu via sociale media, universiteiten, video’s of in stadions is.

Hoewel de risico’s voor kritische Egyptenaren vele malen groter zijn, ontspringen ook buitenlandse journalisten de dans niet. In februari werd de Britse journaliste Bel Trew de facto het land uitgezet nadat ze was opgepakt terwijl ze aan het werk was in een buitenwijk van Egypte. Vorige week vrijdag werd de Franse journaliste Nina Hubinet, die al vijf jaar niet in Egypte was geweest en hier kwam voor vakantie, opgepakt op het vliegveld. Agenten vroegen naar haar eerdere werk over Egypte, en zette haar vervolgens op een vliegtuig terug naar Parijs.

Egypte weerspreekt kritiek EU

De Europese Unie heeft woensdag haar zorgen geuit over de recente arrestaties, die de Unie omschrijft als een ‘zorgwekkende ontwikkeling’. Het Egyptische ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde nog dezelfde dag. ‘Er zitten geen burgers vast vanwege hun werk in mensenrechten of kritiek op de Egyptische regering, alleen vanwege het plegen van criminele daden volgens de wet’, zei woordvoerder Ahmed Abu Zeid in een verklaring.

Waar de Ultras de handdoek in de ring hebben gegooid, blijf Soliman strijdbaar. ‘Ik maak me zorgen om mijn eigen veiligheid, en denk dat de arrestaties alleen maar zullen toenemen, maar ik ben een vechter’, zegt ze. Ze blijft proberen om de rechten van zichzelf en anderen op juridische basis op te eisen, ook al wordt het haar soms te veel. ‘Dan probeer ik te ontspannen en houd ik vast aan de droom. Een droom van rechtvaardigheid, gelijkheid en een rechtstaat.’

Die droom blijkt onder de tweede termijn van al-Sisi echter verder weg dan ooit.

 

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.