'Enkel Europa verplichtingen opleggen bij verlenging Kyotoprotocol heeft geen zin'
Interview met Jos Delbeke, hoofd van Directoraat Generaal Milieu van de Europese Commissie.
Wat wilt u in de wacht slepen hier in Cancún?
Een beslissing over ontbossing, een beslissing over adaptatie, een aantal principiële beslissingen over Meten, Rapporteren en Verifiëren (MRV) en een proces om dit verder uit te werken, en het globale klimaatfonds dat in Kopenhagen is beloofd. Dat fonds moet werkbaar zijn. Als dat te zeer gedomineerd wordt door wie uit dat fonds gaat eten, maken we ons zorgen dat een aantal donoren hun financiële steun niet via dit fonds zullen geven. We moeten een oplossing vinden zodat iedereen die een donatie wil doen, toch via dit fonds werkt. Vooral landen als Japan, de VS en Australië gaan anders via hun bilaterale ondersteuning blijven werken en niet via het fonds. De ontwikkelingslanden willen het liefst dat dit fonds onder het beheer van de COP valt, de leden van de VN-klimaatconventie. Dit gaat echter over een omvangrijk fonds en men moet operationeel beslissingen kunnen nemen. Het is dan ook meest aangewezen dat men beroep kan doen op deskundigen met ervaring, zoals de Wereldbank of afgeleiden daarvan. Alleszins moeten we komen tot een institutionele structuur die operationeel is en niet onderhevig is aan het getouwtrek van de VN.
Wat is de houding van Europa ten aanzien van een verlenging van de periode voor het Kyotoprotocol? Sommige onderhandelaars, zoals Bolivia, verwijten Europa dat het enerzijds wel open staat voor een tweede periode van het KP maar intussen toch blijft duwen voor een nieuw globaal akkoord.
Wij zijn inderdaad voorstander van een globaal akkoord zoals we ook vorig jaar in Kopenhagen verdedigd hebben. We staan open voor een verder zetten van het Kyotoprotocol, maar Europa kan niet als enige gebonden worden door een verlengd Kyotoprotocol. Als Japan en Rusland en de VS niet mee doen, en de ontwikkelingslanden zoals China en India helemaal uit het vizier blijven, waar zijn we dan mee bezig? Onder een uitbreiding van het Kyotoprotocol is Europa het probleem niet. Wij leveren de emissiereducties aan zoals we beloofd hebben. We hebben al reductiedoelstellingen tot 2020. We kunnen geen VN-akkoord afsluiten waardoor alleen Europa door gebonden wordt. Dan kunnen we beter buiten het VN-kader onze agenda opzetten.
Is dat een optie die open ligt? Nu wordt wel eens gezegd dat de twee groten, China en de VS, de rest van de wereld gegijzeld houden.
Het zijn ook de twee grootste vervuilers. Best is iets te vinden waarin we China en de VS meekrijgen.
Zelfs wanneer de VS de doelstellingen naar beneden halen?
Op dit ogenblik zijn er geen doelstellingen, alleen de toezeggingen die landen op basis van het Kopenhagen Akkoord gedaan hebben. En die beloftes zijn nog niet eens verzekerd. Daarom willen we die nu eerst verankeren binnen de VN-conventie. Ze zijn dus eigenlijk nog niet eens een onderdeel van het proces waar we hier over spreken. We staan in dit opzicht nog heel ver.
Ik volg Bolivia niet wanneer het het Kyotoprotocol zo ophemelt als het enige wat bestaat, wanneer de enigen die onder dit protocol vallen, het probleem niet zijn. Niet op vlak van het beleid, niet op het vlak van het naleven van de emissiereducties. We moeten een meer verfijnd debat hebben. Bolivia drijft het debat op de spits. Ik ben bang dat de Bolivianen samen met een aantal andere landen – ALBA landen en enkele Afrikaanse landen- willen polariseren.
Enkele weken voor de conferentie drukte u de vrees uit misschien wel de grens te bereiken van het multilateraal overleg. U zei toen: ‘Als de VS geen bindend akkoord wil tekenen, en China niet verder wil gaan dan de VS, hebben we het einde van het multilateraal overleg bereikt.’ Als de ALBA landen hier het proces kelderen, wat dan?
Als het niet meer werkt, moeten we dat onder ogen zien. Wij volgen twee sporen. Wij investeren ten volle in dit proces. Ik denk dat iedereen daarvan overtuigd is. Commissaris Hedegaard werkt heel gedreven. Wij zijn hier met een team van dertig echte deskundigen en elk deelgebied van de onderhandelingen wordt opgevolgd door iemand van mijn dienst. Maar tegelijk moeten we een tweede spoor hebben van engagementen toezeggen en resultaten opmeten. Dat betekent het Kopenhagen Akkoord meer operationeel maken en zorgen dat er acties op het terrein worden genomen. We werken heel intens met China, Zuid-Korea, Taiwan, Singapore. De klemtoon ligt echt in Azië. Hopelijk komt er nu hier in de regio ook wat in beweging door deze conferentie in Mexico te houden. Wij hebben heel veel energie besteed aan een dynamiek in de VS, maar daar is alles stilgevallen en de komende twee of drie jaar valt daar geen verandering in te verwachten.
Vrezen de VS dan niet concurrentiekracht te verliezen door op vlak van technologie achter te blijven?
Er is geen debat. Ik denk dat men in de VS zo verslaafd is aan het gebruik van fossiele brandstoffen dat men het probleem niet onder ogen wil zien. Het verbruik ligt daar dubbel zo hoog als in Europa. Ik denk dat wij in Europa nog heel wat meer kunnen doen, maar de VS is echt verslaafd aan de olie.
* Dit interview werd afgenomen op maandag 6 december bij de aanvang van de tweede onderhandelingsweek. Wegens technische problemen verschijnt het pas vandaag. Onze excuses.