Ethisch beleggen groeit doelstellingen voorbij
Bob Burton
20 september 2002
Steeds meer mensen pompen almaar grotere
bedragen in 'ethische' beleggingsfondsen, maar de beheerders van dat geld
bieden slechts magere garanties dat het naar bedrijven gaat die in sociaal
en ecologisch opzicht echt het verschil maken. Sommige ‘bewuste’ fondsen
helpen zelfs bedrijven die dat helemaal niet verdienen aan een groen of
mensvriendelijk imago. Die discussie overheerst de internationale Ethical
Investment Association conferentie in Sydney die gisteren (donderdag) begon
en vandaag wordt besloten.
Ethisch investeren - in de Angelsaksische wereld wordt van socially
responsive investment (SRI) gesproken - is een groeimarkt. In de VS en
Europa bestaan er al zo’n 400 ethische beleggingsfondsen. Aan 15 procent
van het geld dat in de VS belegd is, zijn sociale of milieuvoorwaarden
gekoppeld. In Australië hebben religieuze organisaties 3 miljard VS-dollar
ethisch belegd. In Azië lijken groene en sociaal verantwoordelijke
beleggingsfondsen voor de grote doorbraak te staan. Maar critici stellen
dat de meeste ethische beleggingsfondsen een ‘SRI lite’-filosofie aanhangen
- met te weke criteria en weinig controle op de bedrijven die het
vertrouwen krijgen.
Michelle Chan-Fishel, de directeur van het Green Investments Programme van
de VS-afdeling van Friends of the Earth, vindt dat ethische fondsen de lat
hoger moeten leggen. Volgens haar moeten de beheerders van ethische
beleggingsfondsen niet alleen bestaande bedrijven feller achter de veren
zitten om mens- en milieuvriendelijker te gaan produceren, maar moeten ze
ook de oprichting van nieuwe ondernemingen stimuleren die meteen helemaal
juist zitten. “SRI-lite doet dat niet,” stelt Chan-Fishel.
De meeste grote ‘fondsen met een hart’ hebben gekozen voor een ‘best of
sector’-benadering: investeringen in bepaalde bedrijven worden aangemoedigd
omdat die het er op criteria als respect voor het milieu en voor de
rechten van arbeiders iets beter afbrengen dan hun concurrenten. Op die
manier belanden er soms bedrijven in de portefeuille van de fondsen die er
intrinsiek niet thuishoren. Critici vrezen dat die aanpak uiteindelijk het
idee van ethisch beleggen in diskrediet zal brengen.
Dat zou vooral jammer zijn in Azië, waar het concept net ingang begint te
vinden. In Japan werd het eerste ethisch beleggingsfonds in 1999 opgericht;
intussen zijn daar al 10 verdere fondsen bijgekomen. De afgelopen 12
maanden zijn er ook in Hongkong drie internationale ethische
beleggingsfondsen opgericht. De leden van de in Hongkong gevestigde
Association for Sustainable and Responsible Investment in Asia (ASrIA)
beheren samen al meer dan 1.000 miljard dollar.
Paddy Manning, de redacteur van de Britse publicatie ‘Ethical Investor’,
geeft toe dat ethische beleggingsfondsen met een gebrek aan
geloofwaardigheid kampen. Volgens hem is het aan actievoerders en bewuste
beleggers om druk uit te oefenen om daar iets aan te veranderen.