De verboden sproeistoffen komen voornamelijk terecht in lage- en middeninkomenslanden

EU exporteert massaal pesticiden die het zelf verbiedt

Amazone GmbH & Co. KG (CC BY-SA 3.0)

De EU exporteert massaal pesticiden die ze op eigen velden verbiedt

Terwijl de EU graag uitpakt met haar strikte regelgeving over pesticiden op eigen bodem, blijkt het de export van schadelijke pesticiden wél toe te staan. Dat blijkt uit onderzoek van de ngo Public Eye in samenwerking met Unearthed. Zo zou in 2018 maar liefst 81.615 ton Europees geproduceerde pesticiden met illegale substanties de EU hebben verlaten.

Op basis van zogeheten ‘exportmeldingen’ kon de ngo Public Eye samen met Unearthed, de onderzoeksjournalistieke tak van het Britse Greenpeace, de Europese export van verboden pesticiden in kaart brengen. Zo’n exportmeldingen zijn nota’s die chemische bedrijven moeten maken wanneer ze pesticiden – illegaal in de EU, maar niet in het land van bestemming- exporteren.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

De documenten bevatten info over waarom het product verboden is, de veiligheidsvoorschriften, waarvoor het gebruikt zal worden en de verhandelde aantallen. De exportpraktijk is dus niet illegaal.

Uit het onderzoek blijkt dat in 2018 maar liefst 81.615 ton Europees geproduceerde pesticiden met illegale substanties de EU verliet.

Paraquat

In totaal gaat het om 41 onwettelijke stoffen die buiten de EU-grenzen verkocht werden. In Europa werden die verboden omdat ze kankerverwekkend zijn, dieren ziek maken, grondwater vervuilen, hormonale- en vruchtbaarheidsimplicaties met zich meebrengen of ongeboren kinderen ernstige schade toebrengen.

Volgens de onderzoekers is het goedje Paraquat het hart van het ‘Made in Europe’-schandaal. Het geldt voor meer dan één derde van de stroom illegale pesticiden die de Europese markt ontsnapt via export. De onkruidverdelger wordt gebruikt bij maïs, soja en katoen.

Paraquat is een omstreden en levensgevaarlijk pesticide die binnen de Unie sinds 2007 verboden is. Het innemen van een kleine dosis is al fataal. ‘Normale’ blootstelling verhoogt het risico op Parkinson, waarvoor producent Syngenta in verschillende rechtszaken verzeild zit met landbouwers.

De producent ontkent de link tussen Paraquat en Parkinson. Het bedrijf meent dat Paraquat wél veilig is wanneer alle veiligheidsvoorschriften gevolgd worden.

Exporteurs

België staat met net geen 5000 geëxporteerde tonnen op de zevende plaats.

Groot-Brittannië (32.178 ton) en Italië (9.499 ton) waren in 2018 de EU-lidstaten met de meeste export aan illegale pesticiden. België staat met net geen 5000 geëxporteerde tonnen op de zevende plaats.

In bedrijfstermen is de koploper Syngenta. Als topproducent van Paraquat wist het bedrijf zijn verkoop te verzekeren buiten de EU via lobbywerk. Het oorspronkelijk Zwitsers bedrijf heeft takken in Frankrijk en Groot Britannië.

Daarnaast maken een dertigtal andere bedrijven waaronder Bayer, BASF, Alzchem en Finchimica zich aan de exportpraktijk schuldig.

Importeurs

Landen van bestemming bestaan voor 85 procent uit lage- en middelhoge inkomenslanden. De grootste importeurs zijn Brazilië, Oekraïne, Mexico, Marokko en Zuid-Afrika.

Omdat er in die landen minder veilig kan worden omgegaan met de pesticiden – vaak hebben ze er de middelen niet toe — is het net extra gevaarlijk. De negatieve impact van de pesticiden op de volksgezondheid in de lage- en middeninkomenslanden is nog veel groter. De Verenigde Naties schatten dat in lage- en middelhoge inkomenslanden op jaarbasis zo’n 200.000 mensen sterven als gevolg van pesticidegebruik.

De VN schatten dat in lage- en middelhoge inkomenslanden op jaarbasis zo’n 200.000 mensen sterven als gevolg van pesticidegebruik.

Bij de hoge inkomenslanden zijn de Verenigde Staten een opvallend importland. Zij ontvingen in 2018 28.000 ton aan Paraquat. Het wordt er verkocht als alternatief voor het bekendere RoundUp.

In 2019 gingen de zaken nog beter voor Syngenta, toen ging er 36.000 ton Paraquat naar de VS. Niet enkel Syngenta schakelt hoger in export. Vorig jaar werd voor 8.000 ton aan nieuwe illegale producten voor het eerst geëxporteerd.

Verplaatste vervuiling

Ironisch genoeg komen de teelten die met de illegale sproeistoffen bewerkt worden toch in de Europese voedselketens terug via import. De Verenigde Staten, Brazilië en Oekraïne zijn de voornaamste landen van bestemming, maar zijn ook de voornaamste landen waaruit de EU landbouwproducten importeert. Met andere woorden: de vervuiling vermindert niet, ze verplaatst zich gewoon.

Om dit te verhelpen presenteert de EU ‘green diplomacy’. Een techniek die via diplomatieke kanalen landen moet aanmoedigen om hun wetgeving te vergroenen – en dus ook pesticiden in volle soevereiniteit te verbieden. Frankrijk zou in 2022 het eerste land worden die de exportpraktijk verbiedt.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.