EU zegt nee tegen palmolie

Palmolie wordt gemaakt van de vruchten van de de oliepalm. Die palm is oorspronkelijk afkomstig uit West-Afrika, maar werd door de Nederlanders meegebracht naar India waar de palm zich verder verspreidde over heel Zuidoost-Azië.

De laatste jaren komt palmolie vaak negatief in het nieuws doordat de productie van de palm controverse veroorzaakt. Zo wordt palmolie gekweekt op grond dat vroeger oerwoud was. De olie zelf is niet slecht. ‘We zijn niet tegen palmolie, maar wél tegen de monocultuur en ontbossing die het veroorzaakt’, zegt Juliette Boulet, woordvoerster van Greenpeace België.

‘We zijn niet tegen palmolie, maar wel tegen de monocultuur en ontbossing die het veroorzaakt’

De productie van de olie veroorzaakt enorme ontbossing waardoor het ecosysteem van het oerwoud bedreigd wordt. Bedreigde diersoorten zoals de neushoorn, orang-oetan en tijger lopen daardoor nog meer gevaar op uitsterven.

De tropische bossen bedekken niet meer dan zeven procent van de oppervlakte op aarde, maar zijn wel van groot belang. Ontbossing leidt tot meer bosbranden, verlies van grondwater, opgedroogde en vervuilde rivieren. Bodemerosie is ook een probleem; doordat de gronden open oppervlaktes zijn geworden, kan de vruchtbare grond gemakkelijk wegspoelen door water of meegenomen worden door de wind.

Europeanen houden van palmolie

Jaarlijks voert de Europese Unie (EU) zeven miljoen ton palmolie in. ‘De EU is de tweede grootste importeur van palmolie in de wereld’, zegt Kateřina Konečná, europarlementariër van de Tsjechische Republiek, aan eureporter.

Het product is overal in ons voedsel verwerkt (chips, koekjes, sauzen en margarine, …). De olie is ook populair als ingrediënt bij biobrandstoffen en cosmetica. Maleisië en Indonesië exporteren samen ongeveer 85 procent van de wereldwijde productie van palmolie.

Gelijkgezind parlement

Het Europees Parlement heeft maandag gestemd over een rapport met als titel “over palmolie en de ontbossing van regenwouden”, opgesteld door Kateřina Konečná. Volgens haar veroorzaakt de uitbreiding van de agro-industrie, en dan vooral de palmoliesector, veel ontbossing en illegale houtkap.

Dat rapport werd bijna unaniem door 640 parlementsleden goedgekeurd. Er waren 18 tegenstemmen en 28 onthoudingen. Het duidt de boosdoeners van ontbossing aan, herinnert ons aan het belang van duurzame ontwikkeling en de cruciale rol die bossen spelen in de strijd tegen klimaatverandering.

Uit dat overzicht blijkt dat zelfregulatie van de industrieën niet genoeg is om ontbossing te stoppen. Bovendien zijn de criteria om een duurzaam label te krijgen veel te zwak. Daarnaast hoopt het rapport dat de EU ontwikkelingslanden zullen steunen bij het implementeren van ecologisch- en sociaal verantwoordelijke productiepraktijken.

De parlementsleden raden de Europese Commissie en andere Europese instellingen aan om één certificaat te gebruiken dat aantoont dat de palmolie duurzaam is. Met andere woorden, palmolie die niet afkomstig is  uit gebied waar illegale ontbossing plaatsvindt en op een duurzame manier geproduceerd wordt.

Het parlement vraagt ook om palmolie niet meer toe te laten bij de productie van biobrandstoffen. Ze hopen dit doel tegen 2020 te bereiken. ‘Het is absoluut belachelijk dat een bos in Indonesië platgebrand wordt zodat wij ecologisch kunnen reizen’, zegt Kateřina Konečná aan ClimateChangeNews.

Addertje onder het gras

Greenpeace is zeer blij met de aanbevelingen van het parlement. Volgens hen heeft de Europese Unie een grote verantwoordelijkheid in de strijd tegen ontbossing, impact op klimaatactie en duurzame ontwikkeling. ‘De eerste stap is gezet door het Europees Parlement, de Commissie mag niet te lang wachten. Ze moet haar verantwoordelijkheid nemen’, zegt Juliette Boulet.

De palmolieproducerende landen, waaronder Maleisië en Indonesië zijn gepikeerd. Volgens de Maleisische minister van Plantages, Mah Siew Keong, heeft zijn land al maatregelen genomen om de bossen en biodiversiteit te beschermen.

De minister is bang dat de aanbevelingen van het parlement voor een dalende export van palmolie zullen zorgen. ‘Deze industrie is een cruciale inkomstenbron voor de meer dan 600.000 kleine producenten in Maleisië’, zo zegt hij in De Morgen.

ClimateChangeNews schrijft dat de EU mogelijks aangeklaagd kan worden door de palmolie landen omdat ze biobrandstoffen die palmolie bevatten zullen discrimineren. Volgens de regels van de World Trade Organisation (WTO) is er het non-discriminatieprincipe, wat inhoudt dat een lidstaat een ander lid niet systematisch mag discrimineren.

Professor Internationale Economie, Filip Abraham, van de Katholieke Universiteit Leuven (KUL) zegt dat dit niet het geval is: ‘De EU discrimineert geen land, maar een product.’