Europese moslims zijn minder gelijk

Nieuws

Europese moslims zijn minder gelijk

Sanjay Suri

12 november 2002

De Europese Unie is geen schoolvoorbeeld wat
betreft de gelijkberechtiging van religieuze minderheden. Veel grote
lidstaten hebben de Europese richtlijnen terzake nog steeds niet toegepast.
Dat zegt de European Union Accession Monitoring Programme (EUMAP), een
project van het Britse Open Society Instituut. Moslims zijn volgens het
rapport het grootste slachtoffer van discriminaties. In Frankrijk, Italië,
Duitsland, Spanje en Groot-Brittannië worden ze onder meer gediscrimineerd
op de werkvloer, in de gezondheidszorg en bij de huisvesting.

De directieve over werkgelegenheid is de duidelijkste Europese richtlijn op
het vlak van non-discriminatie: ze verbiedt werkgevers expliciet te
discrimineren bij aanwervingen, promoties en loonzettingen. Toch blijven
Franse werkgevers uitzendbureaus verzoeken geen islamitische arbeiders te
sturen, zegt EUMAP dat de situatie in de vijf grootste EU-landen onder de
loep nam. Hoewel er weinig officiële klachten komen, zou de discriminatie
bij aanwervingen en op de werkvloer het grootst zijn in Frankrijk.

Britse en ook Franse moslims vinden dat het onderwijs hen discrimineert. Het
beleid en de onderwijspraktijk zouden onvoldoende rekening houden met hun
achtergrond en cultuur. Het dragen van de sluier lijkt ook in die landen het
klassieke struikelblok. De ondervertegenwoordiging van migrantenkinderen in
het hoger onderwijs is overal een feit maar in Italië is het ook een
probleem in het secundair onderwijs. Kinderen van moslimmigranten presteren
er gemiddeld slechter en verlaten vaker de middelbare school zonder diploma
op zak.

Ook op de woonmarkt is discriminatie van moslims schering en inslag. In
Frankrijk en Italië raken moslims zowel in de openbare huisvesting als op de
privé-markt moeilijker aan een woning. Bij de toewijzing van openbare
woningen krijgen Italiaanse moslims in het beste geval de tweede keuze.

Zelfs in de gezondheidszorg en de sociale zekerheid wordt er een onderscheid
gemaakt op basis van religieuze afkomst. Moslims zijn ondervertegenwoordigd
in het patiëntenbestand van de Franse openbare gezondheidszorg. De
onderzoeksgegevens - die beperkt zijn omdat de religieuze achtergrond
doorgaans niet in de statistieken wordt opgenomen - suggereren dat er
relatief minder zorgen worden toegediend aan islamitische minderheden.
Drievierde van de Britse moslimorganisaties zegt klachten te ontvangen over
discriminaties in de sociale zekerheid.

In Frankrijk is er ook wat loos met de rechtspraak: mensen van niet-Franse
origine krijgen gemiddeld langere straffen voor dezelfde misdaden.

De bescherming van minderheden is volgens het EUMAP-rapport een Europese
kernwaarde maar dat blijkt niet uit de wetgeving van de Europese lidstaten.
Het probleem situeert zich niet op het niveau van de EU zelf - de Europese
richtlijnen over raciale discriminatie, werkgelegenheid en de bescherming
van minderheden zijn duidelijk genoeg. Alleen brengen de lidstaten die
richtlijnen onvoldoende in de praktijk. Hoewel Europa het oplegt, hebben
Duitsland noch Spanje een sluitende antidiscriminatiewet, zegt EUMAP. Beide
landen doen naar eigen zeggen hun best om de richtlijn over raciale
discriminatie in de praktijk te brengen maar maken weinig vooruitgang.
Frankrijk heeft wel een antidiscriminatiewet, maar die vertoont volgens de
experts grote juridische lacunes. Zo wordt discriminatie op religieuze
gronden verboden maar de religieuze minderheden worden niet bij naam genoemd
omdat zulks verboden is door de Franse grondwet.

De Unie moet volgens EUMAP een sterk toezichtmechanisme ontwikkelen om toe
te kijken op de rechten van minderheden. Er is ook dringend meer onderzoek
nodig naar de situatie van minderheden en de vertegenwoordigers van die
minderheden moeten daar nauw bij betrokken worden.