Belangrijke bron van werkgelegenheid valt weg

Exodus van expats uit Afghanistan laat Afghanen berooid achter: ‘Ze laten ons in de steek’

Michael Foley (CC BY-NC-ND 2.0)

De aanwezigheid van een grote internationale gemeenschap is de afgelopen decennia een belangrijke bron van werkgelegenheid geweest voor veel Afghanen. Nu de meeste expats halsoverkopvertrekken, blijven de Afghanen achter - zonder werk en zonder inkomsten.

Van dienstmeisjes tot automonteurs en van kappers tot bewakers. Duizenden Afghanen die voor in het land verblijvende buitenlanders werkten, zijn plotseling hun werk kwijt nu hun werkgevers het land hebben verlaten.

Door de snelle machtsovername van de Taliban zijn duizenden expats Afghanistan in allerijl ontvlucht. Hierdoor vrezen een groot aantal van hen afhankelijke Afghanen voor hun inkomsten en levensonderhoud. Of het nu gaat om bedienden in dienst van diplomaten, kappers voor buitenlandse ambtenaren of cafés die draaien op hulpverleners: een belangrijke pijler van de Afghaanse economie is van de ene op de andere dag weggevaagd.

Niet volledig uitbetaald

Automonteur Khairudin werkte vijf jaar lang voor een Amerikaans transportbedrijf in Kabul. Hij kreeg twee weken van tevoren te horen dat zijn werkplaats de deuren zou sluiten. Door het overhaaste vertrek van zijn werkgevers vorige week – enkele uren nadat de Taliban de hoofdstad hadden ingenomen – is hij niet eens volledig betaald, vertelt hij. ‘Het bedrijf heeft ons gewoon bestolen: we hebben vorige maand voor hen gewerkt, maar ze hebben ons niet betaald’, vertelt de 31-jarige Khairudin. Tot voor kort verdiende hij zo’n 385 euro per maand.

Een belangrijke pijler van de Afghaanse economie is van de ene op de andere dag weggevaagd.

‘Het is niet eerlijk, dat ze ons zo hebben achtergelaten. Het bedrijf zou mij en de anderen die voor ze hebben gewerkt juist moeten helpen’, zegt hij. Hoe hij nu zijn huur moet betalen en voor zijn vrouw en vier kinderen moet zorgen, weet hij niet.

Afghanistan kent een hulpafhankelijke economie: buitenlandse hulp maakt meer dan 40 procent van het bruto binnenlands product (bbp) van het land uit, zo blijkt uit gegevens van de Wereldbank. Meer dan de helft van de 38 miljoen inwoners van Afghanistan leeft van minder dan 1,60 euro per dag.

Bron van werkgelegenheid

Er bestaan geen officiële gegevens over de bijdrage van buitenlanders aan de Afghaanse economie. Maar volgens analisten is deze aanzienlijk geweest, vooral in het verschaffen van banen, handel en diensten.

De internationale gemeenschap – die ooit tienduizenden militairen besloeg, maar ook vele hulpverleners en ondernemers – is de afgelopen twintig jaar een belangrijke bron van werkgelegenheid geweest voor Afghanen. Veel lokale bedrijven, van hotels, restaurants en cafés tot winkels, hebben goed kunnen gedijen in hun dienstverlening aan buitenlanders.

‘De grote expatgemeenschap, maar ook de in het buitenland gevestigde Afghanen, waren cruciaal om de economie overeind en in beweging te houden. Vóór de huidige uittocht van expats sloten vraag en aanbod relatief goed op elkaar aan’, legt de in Kabul gevestigde econoom Muhibullah Sharif uit.

‘De expats kochten veel - soms zelfs tegen hogere prijzen - en besteedden behoorlijk wat, waardoor de vraag werd opgestuwd en banen en inkomenskansen gecreëerd werden. Dat resulteerde weer in binnenlandse economische groei’, vertelt hij.

Kapperszaken sluiten hun deuren

In de chique wijk Shahr-e-Nau in het noordwesten van Kabul vertelt kapper Noor Bacha dat hij zich zorgen maakt over zijn toekomst nu veel van zijn klanten het land hebben verlaten of dat proberen te doen.

‘De expats kochten veel en besteedden behoorlijk wat, waardoor de vraag werd opgestuwd en banen en inkomenskansen gecreëerd werden.’

‘Onze werkende dagen zijn voorbij. Mijn klanten waren ofwel overheidsfunctionarissen ofwel buitenlanders die op bezoek waren voor werk of om familie te zien. Ze waren tevreden met mijn werk en betaalden me goed’, zegt Bacha, die tot voor kort ongeveer 100 dollar (85 euro) per week verdiende.

‘Nu ben ik bang dat de Taliban, net als tijdens hun eerdere heerschappij, de kapperszaken zullen dwingen te sluiten en mensen zullen dwingen hun baard te laten staan.’ Posters met westerse kapsels erop heeft hij al uit zijn salon weggehaald, uit angst voor represailles van de Taliban.

Afhankelijk van buitenlands geld

Volgens economen zullen de Taliban de internationale gemeenschap gerust moeten stellen, willen ze buitenlandse hulp behouden en sancties vermijden. Beiden zijn belangrijk om een economische ineenstorting te voorkomen.

Sharif, een voormalig adviseur van het ministerie van Handel, denkt dat bedrijven die afhankelijk zijn van buitenlands geld zich zullen moeten aanpassen, willen ze het overleven.

‘Ze moeten hun bedrijfsmodellen diversifiëren en kosten besparen om tegemoet te komen aan de eisen van de lokale gemeenschap: Afghanen met weinig koopkracht, wier levensstijl verschilt in de zin van welke en hoeveel goederen en diensten ze kopen en consumeren’, zegt hij.

Armoedeval 

Saifuddin Saihoon is econoom aan de Universiteit van Kabul en vindt dat de nieuwe regering mensen die hun baan hebben verloren, moet steunen om te voorkomen dat ze in armoede vervallen. ‘Deze lokale arbeiders zijn nu enorm afhankelijk van de nieuwe regering en de private sector om hen in verschillende sectoren op te nemen’, zegt Saihoon.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws
‘Een groot aantal van deze mensen heeft de baan verloren waarmee ze lange tijd een fatsoenlijk salaris konden verdienen. Daarvan moesten vaak grote en uitgebreide families onderhouden worden’, zegt Saihoon. Maar voor veel Afghanen is de haastige exodus, het gevoel in de steek gelaten te zijn en het verlies van inkomen een te zware dobber.

Sheela (niet haar echte naam) is een alleenstaande moeder. Zij werkte als kok in een Italiaans restaurant in de zogenaamde Groene Zone, de voormalige diplomatieke wijk van Kabul. Ze vertelt hoe ze zonder enige aankondiging haar maandelijks inkomen van 300 dollar kwijt is geraakt. ‘Ik kwam dinsdag op het werk toen de deur van het restaurant was gesloten. Overal waren Talibanstrijders in de buurt. Ik weet niet eens waar de eigenaar, de manager en de rest van het personeel gebleven zijn.’

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters Foundation.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.