Geen onverdeeld applaus voor vrijhandelsverdrag Mexico-Japan

Nieuws

Geen onverdeeld applaus voor vrijhandelsverdrag Mexico-Japan

Diego Cevallos

19 september 2004

Mexico en Japan hebben vrijdag een vrijhandelsakkoord ondertekend. De komende tien jaar schrappen de twee landen onderling bijna alle importtarieven. In Mexico is er twijfel aan het nut van het zoveelste vrijhandelsverdrag.

De ondertekenaars, de Mexicaan president Vicente Fox en de Japanse premier Junichiro Koizumi, hopen dat de handel tussen hun landen de komende vijf jaar zal verdrievoudigen. Ze maken zich ook sterk dat het verdrag in beide landen nieuwe investeringen zal aantrekken en banen zal scheppen. Het vrijhandelsakkoord moet verder technische samenwerking en het toerisme tussen de twee landen bevorderen.

De waarde van de handel tussen Japan en Mexico bedroeg in het eerste kwartaal van dit jaar 4,7 miljard dollar. Dat is voor beide landen een vrij marginaal bedrag. Mexico, een land met 100 miljoen inwoners, exporteert en importeert jaarlijks voor een waarde van ongeveer 320 miljard dollar. Japan is met zijn 128 miljoen inwoners per jaar goed voor 800 miljard dollar aan buitenlandse handel.

Maar Japan hoopt dat het verdrag met Mexico ook deuren zal openen in de rest van Latijns-Amerika. Mexico denkt dat zijn economie een duwtje in de rug kan krijgen door de verwachte investeringen.

Voor Japan is het nog maar het tweede vrijhandelsverdrag - alleen met Singapore tekende Tokio eerder een akkoord van die aard. Mexico, de wereldkampioen van de vrijhandelsverdragen, heeft sinds 1992 al 12 vrijhandelsakkoorden afgesloten met 43 landen.

Bij elke ondertekening van een nieuw vrijhandelsakkoord beloven de Mexicaanse regeerders hun burgers meer welvaart. Maar tussen 1992 en 2002 steeg het Mexicaanse bruto binnenlands product gemiddeld maar met 0,96 procent per jaar. Meer dan de helft van de bevolking kampt met armoede.

De belofte dat vrijhandel ontwikkeling zal brengen is vals, en Mexico is een duidelijk voorbeeld daarvan, zegt Héctor de la Cueva, een van de leiders van het Mexicaans Actienetwerk tegen Vrijhandel. Maar Víctor Tavárez, een medewerker van de Ibero-Amerikaanse Universiteit, acht het waarschijnlijk dat de armoede nog veel scherper zou zijn als Mexico zijn grenzen had dichtgehouden voor internationale bedrijven en geen vrijhandelsakkoorden had ondertekend.

Vast staat dat vrijhandelsverdragen nog niet veel hebben veranderd aan de grote afhankelijkheid van Mexico van bepaalde handelspartners en een klein aantal exportproducten. Meer dan 90 procent van de Mexicaanse handel gaat naar of komt uit de VS. En Mexico staat of valt nog altijd met zijn maquiladoras, bedrijven van buitenlandse investeerders die in Mexico produceren voor de VS en andere rijke landen. De Mexicaanse minister van Economie, Fernando Canales, verwacht dat ook Japan bij voorkeur zal investeren in activiteiten waarbij de lage lonen in Mexico tot gelding komen. Ook de nabijheid van de Amerikaanse markt is voor Japanse ondernemers aantrekkelijk.

Japan en Mexico hebben 16 maanden nodig gehad om het akkoord rond te krijgen. Moeilijk waren vooral de besprekingen over de landbouw. De Japanse landbouwsector wordt sterkt afgeschermd van de internationale markt. Toch zal volgend jaar al een derde van de Mexicaanse landbouwexport naar Japan zonder heffingen op de markt kunnen worden gebracht. Dat aandeel zal de komende zeven jaar geleidelijk worden opgetrokken tot 50%. Mexico voert vooral tomaten, knoflook, uien, citroenen, tropische vruchten, wijn, tabak en eieren uit naar Japan. Mexico schrapt voor 44 procent van de Japanse landbouwproducten en 90 procent van de nijverheidsgoederen alle invoertarieven.

De Japanse premier Junichiro Koizumi wil met heel Latijns-Amerika tot betere economische relaties komen. Het continent levert Japan delfstoffen, olie en voedsel. Japan investeert de komende jaren 4,6 miljard dollar in Latijns-Amerikaanse infrastructuurprojecten om de integratie van de nationale economieën te bevorderen.

Het verdrag tussen Mexico en Japan treed pas in werking als de parlementen van de twee landen de tekst geratificeerd hebben. Dat zou tegen volgend jaar moeten gebeuren. (PD)