Geiten wapenen Afrikaanse boeren tegen klimaatverandering

Bongekile Ndimande verloor afgelopen seizoen dertig stuks vee door de aanhoudende droogte die haar dorp in de provincie KwaZoeloe-Natal in Zuid-Afrika al een hele tijd in een wurggreep houdt. De enkele geiten die ze had, overleefden wel en zijn voor haar nu een bank op vier poten.

Voedseltekort brengt perspectieven

Omgezet naar geld kostte de droogte Ndimande 21.000 dollar. Elk dier zou haar in totaal ongeveer 714 dollar hebben opgebracht, mochten ze de hitte hebben overleefd.

Landbouwers proberen de nadelige situatie om te buigen in een manier van leven die, ondanks het extreme weer, uitzicht geeft op een zekere bron van voedsel en inkomen.

De droogte -de ergste die de regio ooit heeft gekend- heeft ertoe geleid dat 40 miljoen mensen tekort hebben aan voedsel.

De Zuid-Afrikaanse Ontwikkelingscommissie heeft een oproep gedaan tot hulp: er is nood aan 2,8 miljard dollar aan steun.

Veel kleine boeren in KwaZoeloe-Natal schakelen tegenwoordig over op het houden van geiten.

Dit is een goede maatregel in het kader van de transformatie naar meer voedselproductie en de aanpassing aan de klimaatverandering.

Landbouwers zoals Ndimande proberen op die manier de nadelige situatie om te buigen in iets goeds, in een manier van leven die, ondanks het extreme weer, uitzicht geeft op een zekere bron van voedsel en inkomen.

Klimaatslimme technologie

De landbouw aanpassen aan de klimaatverandering en de klimaatfinanciering zijn twee dwingende kwesties die ook op de conferentie in Marrakech (COP22) hoog op de agenda staan.

‘De landbouwsector heeft een unieke positie om duurzame ontwikkeling en klimaatslimme technologie te implementeren’

Zo werd onder meer de Adaptation of African Agriculture (AAA) onthuld.

Dit is een initiatief ter waarde van 30 miljard dollar dat de Afrikaanse landbouw moet transformeren naar een sector die volledig aangepast is aan het veranderende klimaat.

Die transformatie is essentieel om honger en armoede te bestrijden, zei José Graziano da Silva van de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) in een boodschap volgend op het Klimaatakkoord van Parijs dat onlangs, op 4 november, effectief van kracht werd.

‘De landbouwsector heeft een unieke positie om duurzame ontwikkeling en klimaatslimme technologie te implementeren’, zei da Silva nog.

Wetenschap en innovatie

Bijna alle Afrikaanse landen hebben landbouw opgenomen in hun klimaatactieplannen, beter bekend als de Nationally Determined Contributions (NDC’s).

‘Wetenschap, innovatie en technologie zullen de kern vormen van de aanpassingen van de landbouw aan het klimaat.’

‘Dat is noodzakelijk om voedselzekerheid en economische groei voor het Afrikaanse continent te kunnen garanderen’, zegt Bruce Campbell van het onderzoeksprogramma rond Klimaatverandering, Landbouw en Voedselzekerheid (CCAFS).

Volgens de Afrikaanse Ontwikkelingsbank is er 315 tot 400 miljard dollar nodig om de transformatie in de Afrikaanse landbouw tot een goed einde te kunnen brengen.

Geitenboerderij

Door van runderen over te schakelen op geiten heeft Ndimande haar geitenboerderij met 30 geiten op drie jaar tijd kunnen laten uitgroeien tot een kudde van 57 geiten en 15 kleintjes.

De doelstelling van dit ontwikkelingsproject is om 270 kleine bedrijven te creëren die samen 7,1 miljoen dollar moeten opbrengen binnen vijf jaar.

Vorig jaar verkocht ze zes dieren aan 67 dollar per stuk en investeerde de opbrengst in de bouw van een stenen huisje.

Ze kreeg hulp van het Community Animal Health Worker project, een plaatselijke organisatie die onder meer trainingen organiseert rond geitenhouden en de overgang van de klassiek veehouderij naar een geitenboerderij.

Een ander project, het Mdukatshani Rural Development Project, kwam tot stand door een samenwerking van de lokale overheid in KwaZoeloe-Natal en het departement Ontwikkeling van de nationale regering.

Het slaagde erin om de geitenproductie te verdubbelen door 7000 vrouwelijke landbouwers op te leiden en 600 banen voor jonge werklozen te creëren in de provincie KwaZoeloe-Natal.

Een van de belangrijkste aandachtspunten is het verhogen van de kansen op overleven voor de kleine geitjes, zodat in een later stadium de verkoop van geiten extra inkomsten kan opleveren.

De doelstelling van dit ontwikkelingsproject is om 270 kleine bedrijven te creëren die samen 7,1 miljoen dollar moeten opbrengen binnen vijf jaar.

Strategische keuze

‘Geiten zijn beter aangepast aan droogte en hebben meer kans om te overleven tijdens zware periodes dan klassiek vee’, zegt Rauri Alcock, directeur van het Mdukatshani Rural Development Project. ‘Bovendien zijn ze eenvoudiger om te hoeden voor vrouwen.’

‘Omdat geiten deel zijn van een strategische klimaataanpassing, zien we ook steeds meer mannelijke boeren die hun vee verloren door de droogte, kiezen voor geiten’

‘Vrouwen zijn onze eerste prioriteit omdat ze kwetsbaar zijn maar ook omdat ze het vaakst verantwoordelijk zijn voor de gezinnen.

Met de overschakeling naar geitenboerderijen, de aandacht voor vrouwen en de aanpassing aan de klimaatverandering valt de hele puzzel samen.’

‘Maar omdat geiten deel zijn van een strategische klimaataanpassing, zien we ook steeds meer mannelijke boeren die hun vee verloren door de droogte, kiezen voor geiten’, zegt Alcock.

‘Een van de gevolgen van het verhoogde niveau van CO2 in de atmosfeer is de toename van houtachtige vegetatie.’

‘Geiten knabbelen ook aan houtachtig struikgewas en zijn dus uitermate geschikt om ook met dit neveneffect van de klimaatverandering om te gaan’, zegt Sikhalazo Dube, de Zuid-Afrikaanse vertegenwoordiger van het International Livestock Research Institute (ILRI).

‘Bovendien kunnen geiten op relatief kleine lapjes grond leven, wat ze opnieuw ideaal maakt voor vrouwen of jongeren om te houden en hen te voorzien in een goed basisinkomen’, zegt Dube.