Gelekte documenten leggen schokkende toestanden in Australisch asielcentrum bloot

The Guardian kon de hand leggen op meer dan tweeduizend interne meldingen over incidenten in het overzeese Australische asielcentrum. De meldingen zijn afkomstig van personeel van het centrum, waarvan een groot aantal voor Save The Children werkt.

De incidenten behelzen een tijdspanne van meer dan twee jaar, van mei 2013 tot oktober 2015. Meer dan de helft van de meldingen heeft betrekking op minderjarigen. Dat is verwonderlijk aangezien maar achttien procent van de bewoners van het kamp minderjarig is.

Fysiek en seksueel geweld alomtegenwoordig

De gelekte documenten tonen een verontrustend hoog aantal incidenten waarbij fysiek of seksueel geweld aan te pas kwam. In een meerderheid van de verslagen gaat het om geweld tussen bewoners onderling maar het gaat ook om geweldplegingen van bewakingspersoneel jegens asielzoekers of vluchtelingen. Het gaat daarbij zowel om lokale bewakers afkomstig van Nauru als Australische beveiligingsagenten die als expat op het eiland verblijven.

Getuigenissen van kinderen spreken over verbaal en fysiek geweld door veiligheidsagenten. Het vastnemen van haren, slaan en scheldpartijen komen vaak terug in verklaringen.

De meest schokkende meldingen gaan over bewakers die kinderen slaan en met de dood bedreigen of seksuele intimidatie. Een asielzoekster meldde in september 2014 dat ze had aangevraagd om haar twee minuten durende douche te mogen verlengen naar vier minuten. De bewakingsofficier antwoordde dat dat enkel mocht ‘op voorwaarde van het verlenen een seksuele dienst.’ Verdere verklaringen gaan over voyeurisme door personeel en seksueel geweld door andere asielzoekers.

Een vader getuigde dat een bewaker zijn hand onder de broek van zijn zoontje stak en hem betastte. De vader nam daarop zijn zoon vast maar durfde niets zeggen uit angst voor de reactie van de Nauruaanse bewakers.

Barre leefomstandigheden

Een deel van de gelekte documenten betreft de hygiënische situatie in het vluchtelingenkamp. Verschillende asielzoekers dienden klacht in over de leefomstandigheden. De kamer van een bewoner werd overspoeld door kakkerlakken en muizen in juli 2014. Een vrouw die last had van incontinentie werd haar medicatie en maandverband plotseling ontzegd. Vluchtelingen verblijven er vaak in tenten in een gebied waar de temperatuur oploopt tot vijfenveertig of zelfs vijftig graden Celsius.

De fysiek en mentaal moeilijke omstandigheden zorgen ervoor dat veel vluchtelingen wanhopig worden. Het grootste aantal klachten meldingen gaat dan ook over zelfverminking of de dreiging om tot zelfverminking over te gaan. Asielzoekers hopen zo om iets aan hun situatie te kunnen doen.

Medewerkers van het centrum rapporteerden verschillende zelfmoordpogingen, hallucinaties en paniekaanvallen. Peter Young, die vroeger de mentale gezondheid van asielzoekers in Australische detentiecentra in de gaten hield, geeft duiding in The Guardian: ‘Automutilatie en zelfmoordpogingen nemen gestaag toe na zes maanden in detentie. Dat komt vooral voort uit hopeloosheid, de sterkste predictor voor zelfmoord.’

Overzeese asielcentra onder vuur

De documenten verhogen opnieuw de kritiek op het Australische asielbeleid. Australië stuurt iedereen die het land illegaal per boot bereikt zonder pardon naar een van zijn overzeese detentiecentra. Naast het kamp in Nauru is er nog een tweede op het Manus, een eiland dat deel uitmaakt van Papoea-Nieuw-Guinea.

Medewerkers rapporteerden zelfmoordpogingen, hallucinaties en paniekaanvallen.

Vanuit verschillende hoeken waren er al zorgen geuit over de toestand in de overzeese asielcentra. De Verenigde Naties maanden Australië in mei van dit jaar aan om onmiddellijk vluchtelingen en asielzoekers over te plaatsen en zo menselijke omstandigheden te garanderen.

Amnesty International en Human Rights Watch brachten op 2 augustus nog een rapport naar buiten dat de onleefbare omstandigheden in het kamp op Nauru aanklaagde. De documenten die nu gelekt zijn door The Guardian geven nog schokkendere toestanden weer.