'Geweld kan nooit een oplossing zijn'

Nieuws

'Geweld kan nooit een oplossing zijn'

Nele Vandersteen

31 mei 2007

Het Vlaamse Vredesinstituut stelde vandaag het onderzoeksrapport 'Vrede in Vlaanderen' voor in het Vlaams Parlement. Het onderzoek werd uitgevoerd in samenwerking met de onderzoeksgroep M2 P (Media, Middenveld, Politiek) van de Universiteit Antwerpen en peilde bij meer dan duizend Vlamingen naar hun houding ten aanzien van geweld en vrede.

Het is de eerste keer dat een dergelijke grootschalige enquête naar vrede en geweld is uitgevoerd in Vlaanderen. Met het onderzoeksrapport wil het Vredesinstituut een bijdrage leveren aan de brede behoefte aan duiding en analyse over vrede en geweld in de samenleving.
De voorzitster van het Vlaams Parlement, Marleen Vanderpoorten (Open Vld), toonde zich enthousiast over de resultaten van het onderzoek. ‘Uit de resultaten van het onderzoek kunnen we afleiden dat de Vlamingen een positief standpunt innemen in de vredesdiscussie. Ze vinden vrede erg belangrijk, zelfs wanneer het voor hen nadelig kan zijn. Zo haalt het onderzoek aan dat tweederde van de Vlamingen pleit tegen de uitvoer van wapens naar landen die in oorlog zijn, ook al kost dit jobs’, zei ze aan het begin van de voorstelling.

Verwerpelijk en onproductief

De meeste Vlamingen beschouwen oorlog en geweld als verwerpelijk en onproductief, maar wel als iets dat eigen is aan onze wereld. Zo zegt 83 procent van de Vlamingen dat oorlog zal blijven bestaan zolang er mensen zijn. En hoewel 76 procent van de ondervraagde Vlamingen van oordeel is dat geweld nooit de oplossing voor problemen kan zijn, ziet slechts zes procent zichzelf onder geen enkele voorwaarde geweld gebruiken.
Vlamingen wijzen ook op internationaal vlak geweld en oorlog af. 75 procent van de Vlamingen vindt dat Europa zich best specialiseert in de diplomatische oplossingen van conflicten en bijna één Vlaming op tien vindt dat militair ingrijpen nooit gerechtvaardigd is. Veel Vlamingen zien een rol weggelegd voor ons leger, maar eerder op humanitair vlak.
Opvallend is dat mensen die zichzelf in meer situaties persoonlijk geweld zien gebruiken, ook vaker voorstander zijn van (inter)nationaal militair ingrijpen.

Wereldoorlog tussen christendom en islam

Volgens de onderzoekers legt 30 procent van de Vlamingen de oorzaak van geweld en oorlog bij religie. Daarnaast ziet een kleine tien procent van de Vlamingen taal- en cultuurverschillen als de belangrijkste oorzaak van geweld. En volgens de overige 60 procent liggen de diepere oorzaken van geweld bij een gebrek aan economische gelijkheid, aan gelijke kansen en aan democratie.
De ondervraagden beschouwen terrorisme als een belangrijke dreiging in de wereld, maar minder als iets waar we in eigen land voor moeten vrezen. Bijna de helft van de ondervraagden denkt dat, als er een nieuwe wereldoorlog zou uitbreken, het een oorlog tussen het christendom en de islam zou zijn.

Groot potentieel aan vredesengagement

De onderzoekers konden vaststellen dat uitgesproken meningen vóór vrede niet altijd tot effectief engagement leiden. Uit de studie blijkt dat er in Vlaanderen nog een groot potentieel aan vredesengagement bestaat. Om dat engagement om te zetten in daadwerkelijke actie, zijn informatie, mobilisatie en empowerment sleutelbegrippen.
‘Mensen moeten geïnformeerd en aangesproken worden over concrete acties en ze moeten de indruk krijgen dat hun inzet zinvol is en een verschil kan maken’, zei onderzoeker Joris Verhulst tijdens de voorstelling van het rapport.
Geld aan vredesorganisaties geven is voor de ondervraagde Vlamingen de meest populaire vorm van engagement voor vrede, maar ook petities ondertekenen en deelnemen aan betogingen is een veel voorkomende actie.

Mobiliserend thema

‘Vier op tien Vlamingen die ooit op straat kwamen, deden dat (ondermeer) voor een vredesbetoging. Daarmee is “vrede” ongetwijfeld één van de meest mobiliserende thema’s uit de recente Belgische politieke geschiedenis’, schrijft het rapport.
Een belangrijke vaststelling uit het onderzoek is dat mensen die veel contact hebben met hun buurt of die zich inzetten in het verenigingsleven, de meest positieve vredesattitudes hebben. Zij denken niet alleen positiever over vrede, maar zetten zich ook actiever in voor een geweldloze samenleving.
De voorzitster van het Vlaamse Vredesinstituut, Nelly Maes (Spirit), sloot de voorstelling af met een oproep voor blijvende actie tegen geweld en oorlog.