Geweld in Oost-Congo treft ook hulpverleners

De organisatie is bezorgd over een heropflakkering van gewapende conflicten in de regio. De situatie verergert opnieuw, verklaart Dr. Marcela Allheimen, projectverantwoordelijke voor Artsen Zonder Grenzen (AZG).

Vooral soldaten die deserteerden uit het Congolese leger, zorgen opnieuw voor hevig geweld. De onveiligheid en militaire confrontaties nemen toe en leiden tot een herstructurering van verschillende bewegingen in het gebied, aldus AZG. Dr. Allheimen merkt een duidelijke heropleving van het conflict, en wil vooral het geweld tegen burgers en hulpverleners aankaarten.

De teams van Artsen Zonder Grenzen zijn sinds november vorig jaar het slachtoffer geweest van meer dan vijftien geweldplegingen. Begin april werden een verpleegkundige en een logistiek medewerker ontvoerd in de buurt van Nyanzale in Noord-Kivu. Enkele uren later werden ze opnieuw vrijgelaten. Vorige week was er ook een gewapende inval in een huis van de organisatie in Baraka, Zuid-Kivu. Volgens Katrien Coppens, verantwoordelijke van AZG voor Congo, is de organisatie geen doelwit, maar gaat het eerder om een machtsvacuüm. Het leger is een verzameling van slecht geïntegreerde groepen met een sterke hiërarchie van gewapende mannen, luidt het.

Duizenden Congolezen zijn al gevlucht naar Oeganda.

Hulpverlening

Artsen Zonder Grenzen is nog één van de weinige hulporganisaties in Kivu, maar voelde zich genoodzaakt de activiteiten in Nyanzale stop te zetten. Ook in andere steden heeft het zich teruggetrokken of de hulpverlening verminderd. ‘Vooral voor de hulpverleners die vaak de baan op moeten is het te gevaarlijk geworden’, vertelt Coppens. ‘Ook bewoners zijn bang om de straat op te komen. In de dorpen is de situatie fragiel maar nog relatief rustig. Vooral mensen die meer afgelegen wonen komen nog amper naar ziekenhuizen of gezondheidsposten’, stelt Coppens vast.

Volgens haar blijft de situatie instabiel. In gebieden waar het leger weg is, vestigen rebellen zich. ‘Er zijn momenteel op hoog niveau onderhandelingen, maar de kans op conflicten zal altijd blijven en de bevolking is telkens het slachtoffer’, beklemtoont ze.

Vluchtelingen

Ondertussen zijn al duizenden Congolezen gevlucht naar Oeganda. Elke dag trekken honderden weg uit Congo door de aanhoudende conflicten. AZG ziet vooral mensen die slechts een korte afstand afleggen. ‘Vaak proberen ze zo dicht mogelijk bij hun eigendommen te blijven’, meent Coppens. ‘Congo is een land met veel spanningen, maar door die vluchtelingen ontstaat er ook een complexe mozaïek van bevolkingsgroepen.’

In Oeganda zorgt de toestroom van Congolese ontheemden voor problemen, stelt de minister van Vluchtelingen en Rampen vast. Volgens hem kan de nieuwe golf voor onrust zorgen bij de bevolking en kunnen voorzieningen en hulpbronnen in het land onder druk komen te staan. Ook de Keniaanse vluchtelingen in Oeganda zijn niet blij met de instroom van Congolezen. Dat komt omdat de regering de Congolezen onderdak biedt in het Rwamwanjakamp, een vluchtelingenkamp voor Rwandezen dat de Kenianen zich hebben toegeëigend.