Gezondheidszorg, een recht voor iedereen

‘Terwijl hier in België wordt gediscussieerd over wie de gezondheidszorg moet betalen, vergeten we dat er in het zuiden niet overal gezondheidszorg bestaat’, zegt André Kiekens algemeen secretaris van de ngo Wereldsolidariteit. Dit is één van de organisaties die samen met andere vakbonden, mutualiteiten en ngo’s deel uitmaakt van het Actieplatform Gezondheid en Solidariteit. ‘De term “actie” in onze naam wijst erop dat we meer dan enkel een praatbarak willen zijn, maar dat we verandering moeten afdwingen’, aldus Bert De Belder lid van de stuurgroep van het platform. Het manifest vraagt onder meer dat minstens vijftien procent van het budget ontwikkelingssamenwerking naar basisgezondheidszorg gaat.

India als apotheek

‘In ontwikkelingslanden heeft een derde van de bevolking geen toegang tot geneesmiddelen. Medicijnen zijn onbetaalbaar voor de bevolking. Dit komt grotendeels door de Westerse kennis’, vertelt Katrien Vervoort van Oxfam-solidariteit. De oorzaak van deze hoge prijzen zijn intellectuele eigendomsrechten of octrooien. De overheid deelt octrooien uit om kennis en innovatie te stimuleren of te belonen. Maar hierdoor kunnen generische geneesmiddelen niet op de markt worden gebracht. ‘Jammer, onderlinge concurrentie zou de prijs van geneesmiddelen laten dalen’, zegt Vervoort.

Op dit moment zijn er onderhandelingen aan de gang tussen Europa en India die vrije handel mogelijk kunnen maken. Als India een akkoord ondertekent, heeft dit dramatische gevolgen voor ontwikkelingslanden. ‘India is de apotheek van ontwikkelingslanden, tachtig procent van alle aidsremmers wordt er gemaakt. Indien ook India patenten gaat vastleggen, zal de prijs van medicijnen nog sterker stijgen’, aldus Kiekens.

Armoede en gezondheid

‘In ontwikkelingslanden heeft een derde van de bevolking geen toegang tot geneesmiddelen.’

Enkele internationale sprekers legden uit hoe de gezondheidszorg in hun land geleidelijk aan wordt opgebouwd. Mario Rios Barrientos is de nationale coördinator van ForoSalud. Dit is een platform van de civiele maatschappij in Peru actief op het vlak van gezondheid. ‘Gebrekkige gezondheidszorg is niet enkel een probleem van de armsten, maar evenzeer van de middenklasse. Twintig procent van de Peruaanse bevolking leeft in extreme armoede en 35 procent in “gewone” armoede’, vertelt Barrientons. Volgens hem moeten burgers betrokken worden bij de opbouw van gezondheidszorg. Door de bevolking te mobiliseren wordt een debat geopend, dat ook de politiek kan bereiken.

De coördinator van de Congolese gezondheidsorganisatie CAMS Vital Cishimbi, legt uit welke belangrijke rol mutualiteiten spelen in de universele toegang tot gezondheidszorg. ‘In Congo zijn er geen overheidssubsidies en leeft een ziekenhuis enkel van de kosten die een patiënt betaalt. De hoge prijs wordt doorgerekend en aangezien er geen mutualiteit is waar de zieke op kan terugvallen, kunnen veel Congolezen een opname in het ziekenhuis niet betalen’, vertelt Cishimbi.

Optimistisch

Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS) is bezorgd om het feit dat gezondheidszorg geen prioritaire doelstelling meer is op internationaal vlak. ‘Solidariteit op grote schaal is nochtans noodzakelijk om de gezondheidszorg te verbeteren’, zegt ze. Toch klonken er ook optimistische stemmen. Senator Marleen Temmerman (sp.a) benadrukt dat er al heel wat vooruitgang werd geboekt, maar dat deze te traag gaat. ‘Als we samenwerken zal het wel lukken’, sprak De Belder resoluut.