Goede economie helpt Chileense president niet

De Chileense economie liet vorig jaar een groei van 5,5 procent optekenen. De inflatie bedroeg 1,5 procent. De werkloosheid trof slechts 6 procent van de actieve bevolking. En de lonen stegen met 6 procent. De regering van Sebastián Piñera heeft een speciale website gelanceerd die deze prestaties dik in de verf zet. Maar het mag niet baten voor de voormalige zakenman.

Zijn populariteit blijft rond de 30 procent schommelen. Slechts 28 procent van de Chilenen staat achter zijn economisch beleid. Het beleid van Piñera’s voorganger, de socialistische Michelle Bachelet (2006-2010), kon op de instemming van meer dan de helft van de Chilenen rekenen.

“Piñera wordt niet gezien als een oprecht president die dicht bij de mensen staat”, zegt politicoloog Mauricio Morales van de Universiteit Diego Portales.

Beste papieren voor Bachelet

Bachelet heeft de beste papieren om de presidentsverkiezingen in oktober te winnen. Ze is momenteel directeur van VN-Vrouwen en heeft zich officieel nog niet kandidaat gesteld.

In peilingen zie je meestal een kloof tussen de appreciatie van het economische beleid van de regering en de steun aan de president. Bij Piñera is dat niet het geval. Beide indicatoren lopen gelijk, merkt Portales op.

Econoom Manuel Riesco van het Nationale Studiecentrum voor Alternatieve Ontwikkeling wijt dat aan “geaccumuleerde onrechtvaardigheid”. “De mensen dachten ten onrechte dat de wanpraktijken na de dictatuur (1973-1990) zouden stoppen. Dat deden ze jammer genoeg niet. Het politieke systeem werd wel gedemocratiseerd maar het model bleef behouden, er kwamen geen fundamentele veranderingen.”

Manifestaties

Volgens Riesco “zijn de Chilenen veel beter geïnformeerd dan men denkt en zijn ze ook zeer geduldig, maar eens in de tien jaar verliezen ze hun geduld, en nu zijn we twintig jaar verder.” Het verklaart volgens hem de grote belangstelling van het publiek voor beleidszaken. “En dat zal niet veranderen zolang de grote problemen niet zijn opgelost.”

In 2011 vonden veel grote manifestaties plaats voor democratisering van het onderwijs. Het sociale protest hield vorig jaar aan, maar nu met de nadruk op een structurele hervorming van het politieke systeem. In 2011 namen de studenten het voortouw, vorig jaar waren dat burgers die een grondwetswijziging eisten.

De burgers krijgen ruime steun van deskundigen uit de academische, politieke en sociale wereld, die stellen dat de economische groei de sociale ongelijkheid, de armoede en de achteruitgang van het milieu niet heeft verminderd.

Schulden voor studies

Mercedes Muñoz, al bijna veertig jaar lerares in het lager onderwijs, zegt dat de regeringscijfers helemaal niet de dagelijkse werkelijkheid van de gewone burger weerspiegelen. “De regering lijkt niet te investeren in onderwijs of gezondheidszorg, in zaken die ons leven rustiger en beter zouden kunnen maken. Ze zorgt er niet voor dat levenslang sparen tot een duurzaam pensioen leidt. Ouders steken zich voor eeuwig in de schulden om hun kinderen te laten studeren.”

De economische cijfers slaan alleen “op de rijksten van het land”, zegt Muñoz. Als Chili de internationale crisis doorstaat, “is dat ten koste van de gewone mensen.”

Chili staat al tientallen jaren te boek als “het wonder van Latijns-Amerika.” Toch zijn er weinig landen in de regio waar de kloof tussen arm en rijk zo groot is.

Hoge koperprijs

Dat het land de crisis goed heeft doorstaan, komt vooral door een externe factor, de ongewoon hoge prijs voor koper, de belangrijkste rijkdom van het land, zegt Riesco. Het gaat niet om een toegevoegde waarde door de arbeid van de Chilenen, maar om geld dat van het buitenland komt en waarvan vooral de grote mijnbouwbedrijven profiteren.

De mijnbouw is goed voor meer dan een vijfde van het bruto binnenlands product. Bovendien “gaat de koperprijs hoe dan ook weer dalen, en dan zal de Chileense economie tot zijn ware proporties krimpen”, aldus Riesco.