Goudmijnproject Chili bedreigt boeren en milieu
Gustavo González
06 juni 2006
Het goudmijnproject Pascua Lama in het noorden
van Chili bedreigt een van de rijkste landbouwvalleien in de regio
Coquimbo. Het project zou drie gletsjers, die de boeren in de vallei van
water voorzien, bedreigen. Het gebied heeft al te kampen met
verwoestijning.
Het Pascua Lama-project in de bergen van de Andes, strekt zich uit aan
beide kanten van de Chileens-Argentijnse grens. Het Canadese bedrijf
Barrick Gold, de grootse goudproducent ter wereld, heeft een vergunning
voor het project. Het bedrijf is van plan de komende zeventien jaar
615.000 ounce goud, dertig miljoen ounce zilver en 5.000 ton koper te
winnen. Het goud, zilver en koper ligt echter onder drie gletsjers.
De gletsjers, die 4.600 meter boven zeeniveau liggen, zijn een
belangrijke waterbron voor de Huasco Vallei, 660 kilometer ten noorden
van Santiago. In de vallei wonen 70.000 mensen, vooral kleine boeren die
onder meer druiven en olijven verbouwen.
In februari keurde de regionale milieucommissie van de overheid, Conama,
het project goed op voorwaarde dat de gletsjers in tact zouden blijven.
Barrick Gold kreeg de opdracht minimaal drie maanden voor de aanvang van
het werk, daarvoor een plan te presenteren. Het bedrijf had eigenlijk
begin dit jaar al met de activiteiten willen beginnen.
In eerste instantie kreeg Barrick daarvoor toestemming van de regering
van Ricardo Lagos. Maar in maart nam de nieuwe president, Michelle
Bachelet het roer over van Lagos. Bachelet had voor haar verkiezing al
aangegeven dat ze schade aan de gletsjers niet zou toestaan.
Uit een diepgaand onderzoek van deskundigen Diego Luna, César Padilla en
Julián Alcayaga, blijkt date en mijnverdrag uit 1997, ondertekend door
de toenmalige presidenten van Chili en Argentinie, Eduardo Frei en
Carlos Menem, op “maat gemaakt” was voor Barrick Gold.
De onderzoekers twijfelen aan de wettelijke basis voor het verdrag,
omdat Chili volgens hen soevereiniteit heeft overgedragen aan Barrick en
daarnaast milieurichtlijnen heeft genegeerd.
Barrick Gold heeft een uitgebreid gelobbyd bij de Chileense en
Argentijnse politiek in de tijd dat de twee landen onderhandelden over
het mijnverdrag.
Tegenstanders van Pascua Lama zochten ook de geschiedenis van Barrick
Gold uit. Het bedrijf werd in 1983 opgericht door de Saudische
wapenhandelaar Adnan Khashoggi. Volgens onderzoeksjournalist Greg Palast
van de BBC, heeft Khashoggi banden met zowel de Venezolaanse
mediamagnaat Gustavo Cisneros als met George Bush senior, oud-president
van de VS en de vader de huidige Amerikaanse president George W. Bush.
Barrick Gold kon in Chili profiteren van wetgeving die dateert uit het
tijdperk van dictator Augusto Pinochet (1973 - 1990) en die de weg
vrijmaakte voor particuliere investeerders, waardoor de invloed van de
staat steeds verder afnam.
Chili bezit meer dan een derde van de kopervoorraad in de wereld en is
daarmee de grootste koperproducent. In 1989 was 87 procent van de
plaatselijke productie in handen van de overheid, in 1994 was dat nog
maar 50 procent. Volgens Alcayaga is tegenwoordig meer dan 70 procent
van de koperwinning in handen van particuliere bedrijven.
De onderzoekers waarschuwen dat in het bilaterale mijnverdrag tussen
Chili en Argentinië, de milieueffecten niet voldoende zijn meegenomen.
Aangezien de mijnbouwindustrie berucht om haar vervuiling en uitputting
van schaarse natuurlijke hulpbronnen zoals water, zou dat wel moeten.
Chili staat bekend om lakse milieuwetgeving. De nieuwe regering-Bachelet
heeft echter wel aangekondigd daar iets aan te zullen doen. Zo zijn er
onder meer plannen om een ministerie van Milieu in het leven te roepen. (JS/MM)