Groene Beweging steekt opnieuw de kop op in Iran
Yasaman Baji
14 juni 2011
Zondag hielden opposanten een stille optocht in de straten van de Iraanse hoofdstad Teheran, precies twee jaar na de betwiste verkiezingsuitslag. Zwaarbewapende veiligheidsagenten waren massaal aanwezig, maar lieten begaan.
De Groene Beweging die ontstond na de omstreden herverkiezing van president Ahmadinejad kreeg recent een nieuwe impuls door het nieuws dat het Iraanse parlement het vermeende misbruik van overheidsgeld om negen miljoen stemmen te kopen bij de verkiezingen van juni 2009 zal onderzoeken.
Tijdens de optocht zondag waren er enkele schermutselingen en arrestaties, maar over het algemeen bleef het rustig. Duizenden manifestanten verzamelden op de grote verbindingsweg Vali Asr. Preciezere cijfers zijn er niet omdat de protesten erg verspreid verliepen.
In de komende weken zal de Groene Beweging ook de grote protesten van 2009 herdenken, net als de moord op de jonge studente Neda Agha Soltan. Ze werd doodgeschoten bij de bloedige onderdrukking van manifestaties in de nasleep van de verkiezingen en groeide uit tot een symbool van de wreedheid van het regime.
Co-existentie
Op dit punt kampt de Groene Beweging met een dilemma, aldus een Iraanse politieke analist die anoniem wil blijven uit vrees voor vergelding. De geestelijke leider Khamenei en president Ahmadinejad groeien verder uiteen en ook de verschillende conservatieve fracties zullen tegenover elkaar staan bij de volgende verkiezingen in maart 2012.
“Die verdeeldheid kan de Groene Beweging in de kaart spelen, maar als er nu geen actie volgt, dreigt de beweging te verzwakken”, aldus de analist. “Zelfs beperkte straatprotesten en een overdreven aanwezigheid van de veiligheidsdiensten maken de leden van de Groene Beweging moeilijk te negeren voor de regering.”
Toch was er onenigheid bij de betogers zondag over het nut van publieke manifestaties op dit moment. Sommigen vinden dat de Beweging beter geen acties organiseert. “Onze protesten jagen de regering wel schrik aan, maar kunnen tijdelijk de eenheid onder de conservatieven versterken. Onze stilte maakt hun onderlinge strijd duidelijk”, meent Davood, een chemiestudent van de Sharif-universiteit.
Zijn vrienden erkennen het belang van de machtstrijd bij de conservatieven, maar zijn het niet met hem eens. “De Groene Beweging bestaat en heeft verschillende eisen. Op onze verjaardag moeten we op straat komen”, stelt een van hen.
De veiligheidsdiensten namen geen enkel risico en waren massaal aanwezig. Toch waren er weinig incidenten. Na twee jaar lijkt het alsof de agenten en de betogers een ongemakkelijke co-existentie hebben gevonden. Nauwgezet hielden de veiligheidsdiensten de betogers in de gaten, die erbij lopen alsof ze naar etalages kijken hoewel alle winkels gesloten zijn.
Weerklank in Washington
Iraanse websites vermeldden de protesten niet of stellen ze kleinschaliger en rustiger voor dan berichten in westerse media als de Perzische BBC of Voice of Amerika. Sommige manifestanten geven toe dat het aantal opgedaagde personen minder is dan bij eerdere protesten dit jaar.
Maar de boodschap van de straat vond intussen weerklank in Washington, waar een uitgeweken woordvoerder van de Groene Beweging liet weten dat de aanhangers geen situaties willen die het regime in de kaart kunnen spelen.
“Een radicalisering van de beweging zal ons niet helpen”, aldus Ardechir Amirarjomand, in 2009 nog adviseur van de verkiezingscampagne van Mousavi. “Dat is precies wat onze tegenstanders zouden willen, want zo kan de regering langer overleven.”