Een ervaren onderhandelaar die veel aanzien geniet
Hoop voor het klimaat: Peking stuurt “Chinese John Kerry” het veld in
Chloé Farand
09 februari 2021
China heeft de ervaren diplomaat Xie Zhenhua opnieuw aangesteld als klimaatonderhandelaar. Hoopgevend, zeggen waarnemers, want Xie is een van de architecten van het Klimaatakkoord van Parijs en heeft goede banden met zijn Amerikaanse tegenhanger John Kerry.
De terugkeer van Xie Zhenhua als klimaatonderhandelaar is “een lichtpuntje” voor de samenwerking tussen de VS en China op het gebied van klimaatverandering.
Xie Zhenhua, speciaal klimaatafgevaardigde van China
De benoeming wordt door waarnemers ook gezien als het welwillende antwoord van Peking op de aanstelling van John Kerry als presidentieel klimaatonderhandelaar door de nieuwe Amerikaanse president Joe Biden.
Xie is een erg ervaren onderhandelaar, die veel aanzien geniet in de internationale diplomatie en een goed begrip heeft van de interne politieke keuken in China.
In aanloop naar de Amerikaans-Chinese deal in 2014, het fundament voor het Klimaatakkoord van Parijs, vormde hij een sterke en persoonlijke band met Kerry, Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken vanaf 2013.
Teken van goede wil
‘Dit is duidelijk een teken van goede wil richting de VS, een poging om ervoor te zorgen dat de diplomatieke kanalen er zijn. Met zijn ervaring en contacten zal de benoeming van Xie op zijn minst de klimaatdiplomatie van China helpen smeren’, zegt Li Shuo van Greenpeace Oost-Azië.
De benoeming van Xie is niet publiekelijk aangekondigd, maar bevestigd door bronnen binnen het Chinese ministerie van Milieu. Het nieuws werd vorige week ook gedeeld tijdens een seminar op hoog niveau over klimaat- en milieusamenwerking in de Himalaya-regio, bijgewoond door voormalig VN-baas Ban Ki-moon.
Ervaring
Xie leidde het Chinese onderhandelingsteam van 2007 tot 2018 en was tot begin 2020 de Chinese klimaatgezant. Sindsdien is hij speciaal adviseur voor Klimaatverandering gebleven voor de regering en was hij voorzitter van het Instituut voor Klimaatverandering en Duurzame Ontwikkeling aan de Tsinghua Universiteit.
‘Er bestaat veel ruimte voor samenwerking in de strijd tegen de klimaatverandering’
In die positie zag hij toe op geheim onderzoek naar verschillende strategieën voor China om netto nuluitstoot te bereiken. Die modellen lagen aan de basis van de aankondiging van president Xi Jinping om tegen 2060 koolstofneutraliteit te ambiëren.
Sleutelfiguur
Met zijn 71 jaar zit Xie ver boven de gebruikelijke pensioenleeftijd van 60 jaar voor Chinese bureaucraten, wat zijn terugkeer naar de diplomatie des te opvallender maakt.
‘Xie Zhenhua is een zeer belangrijke figuur geweest in de ontwikkeling van klimaatbeleid in binnen- en buitenland’, zegt Sam Geall, ceo van de denktank China Dialogue. ‘Hij is er vooral in geslaagd om de klimaatverandering hoger op de beleidsagenda te krijgen in China.’
‘Ik ken niemand die zo sterk is uitgegroeid tot een politieke persoonlijkheid’, zegt Geall. ‘Niemand is sinds hem zo uitgesproken en ondernemend geweest, en er is niemand anders die die rol had kunnen opnemen - er staan geen plaatsvervangers klaar in de coulissen.’
Lichtpuntje
Na vier jaar Donald Trump is de politieke realiteit aanzienlijk veranderd
De reikwijdte van de rol van Xie is nog niet duidelijk, maar het is duidelijk dat hij China zal vertegenwoordigen in belangrijke multilaterale klimaatbesprekingen en een cruciale rol zal spelen in bilaterale klimaatovereenkomsten.
Zijn terugkeer is “een lichtpuntje” voor de samenwerking tussen de VS en China op het gebied van klimaatverandering, zei Byford Tsang van de denktank E3G.
Maar hij wijst er ook op dat, na vier jaar Donald Trump, de politieke realiteit aanzienlijk is veranderd sinds Xie en Kerry voor het laatst samenwerkten.
Vorige week waarschuwde het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken nog dat de samenwerking op het vlak van klimaat niet los kan gezien worden van de bredere bilaterale relatie. Daarmee counterde China de suggestie van Kerry dat klimaatgesprekken een op zichzelf staande kwestie zijn.
Zachtere toon
Maar dat betekent niet dat er geen klimaatgesprek tussen de twee grootste uitstoters ter wereld kan bestaan, zegt Tsang.
China’s toon over de kwestie werd de voorbije week zachter. Woordvoerder Wang Wenbin zei dat er voor Peking en Washington ‘veel ruimte bestaat voor samenwerking in de strijd tegen de klimaatverandering’ en dat die samenwerking ‘veel geweldige dingen kan bereiken die zowel de landen zelf als de wereld als geheel ten goede komen’.
Zijn opmerkingen kwamen er naar aanleiding van een peiling van het Asian Society Policy Institute. Die toonde aan dat 56 procent van de Amerikanen vindt dat de VS rechtstreeks met China moeten samenwerken om de klimaatcrisis aan te pakken.
Belangrijk signaal
Thom Woodroofe, senior adviseur bij de Asian Society, vindt de benoeming van Xie ‘een ongelooflijk belangrijk signaal’ voor de VS en China om manieren te vinden om met elkaar te praten over klimaatactie.
De sterke relatie tussen Xie en Kerry betekent dat ze ‘aan de slag kunnen gaan met klimaatdiplomatie, vertrouwen kunnen opbouwen en die gesprekken kunnen voeren zonder ontspoord te worden door bredere spanningen tussen de VS en China’, zei Sam Geall van China Dialogue.
Geall voegt eraan toe dat Xie tijdens het presidentschap van Trump in contact stond met een aantal Amerikaanse staten en gouverneurs die zich bleven inzetten voor klimaatactie, waaronder voormalig burgemeester van New York Michael Bloomberg en voormalig gouverneur van Californië Jerry Brown. Xie begrijpt in veel opzichten de binnenlandse stemming in de VS, zegt hij.
‘De enige vraag is of de politieke appetijt voor een substantiële stap er nog steeds is’, zei Li van Greenpeace. ‘Waar het op neerkomt om het klimaatprobleem op te lossen, is dat de twee grootste uitstoters ter wereld moeten praten - zo niet elkaars hand moeten vasthouden.’
Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij IPS-partner Climate Home News.