Investeerders ontdekken industrie en diensten in Afrika
Isolda Agazzi
18 maart 2011
Investeringen in Afrika verschuiven langzaam maar zeker van landbouw en ruwe grondstoffen naar industrie, diensten, communicatie en toerisme. Ondanks de problemen die er vaak nog zijn met infrastructuur en opleidingsniveau.
“Afrika is de nieuwste groeiregio”, zegt Nozipho January-Bardill, een groepsmanager bij MTN, een Zuid-Afrikaans telecombedrijf dat in 21 landen in Afrika en het Midden-Oosten investeert. “Investeringsmogelijkheden waren voorheen vooral te vinden in olie, diamanten en grond. Maar tegenwoordig komt zestig procent van de groei uit de niet-traditionele sectoren: retail, industrie, financiële diensten, telecom, onroerend goed en toerisme.”
Terwijl veel economieën zijn gekrompen, is het Afrikaanse bnp blijven groeien, vertelde ze deze week op een conferentie van Zwitserse en Afrikaanse zakenlui. “Afrika zit in de take-off-fase. Buitenlandse investeringen zijn in acht jaar toegenomen van 15 miljard dollar (10 miljard euro) naar 80 miljard dollar (55 miljard euro).”
Reguleren
Ontwikkelingslanden volgen steeds vaker een dubbele strategie, schreef de Unctad in het World Investment Report 2010. Ze trekken buitenlands kapitaal aan, maar reguleren het zodat het terecht komt in sectoren die tot ontwikkeling leiden.
Zoals Oeganda. “We hebben opgeleide mensen, dus ons doel is dat investeringen in waardetoevoegende sectoren terechtkomen”, zegt Maggie Kogozi, directeur van de Oegandese Investeringsautoriteit. Zo zit er veel olie in de grond, maar liefst zes miljard vaten. “Maar we gaan het op een goede manier exploiteren, want we hebben hoge standaarden en autoriteiten die op milieu en op belastingen letten.” Oeganda heeft zelfs een aanbesteding uitgeschreven voor een olieraffinaderij in eigen land. Ook goud, dat in grote hoeveelheden aanwezig is, wordt in eigen land bewerkt, dankzij Russische investeringen. “Dat moet het model voor alles worden: waarde toevoegen voordat we exporteren.”
Er zijn nog grote problemen, volgens January-Bardill, zoals de gebrekkige infrastructuur en het tekort aan opgeleide arbeidskrachten. Maar ze ziet een nieuw tijdperk ontstaan. Buitenlandse investeringen gaan een nieuw tijdperk brengen, door middel van kapitaal, management, opleidingen en technologie, aldus January-Bardill.
Geneesmiddelen
Een van de kansrijke sectoren is de farmaceutische industrie, vertelt Ramadhan R. Madabida, directeur van de Tanzania Pharmaceutical Industry (TPI). “Toen we het bedrijf [van de overheid] overnamen, had het een verlies van 1 miljoen dollar (700.000 euro) maar afgelopen jaar hadden we een kwart miljoen dollar (175.000 euro) winst.”
De marktkansen zijn goed. Door een uitzondering van het intellectuele eigendomsrecht voor de armste landen heeft Tanzania tot 2016 geen patenten nodig om generieke medicijnen te maken voor malaria en aidsgerelateerde ziekten. “Alleen zijn er in een omgeving als Tanzania lacunes in technologie en in arbeidskracht, waar we kennisoverdracht voor nodig hebben”, aldus Madabida. Hij heeft in totaal 12 miljoen dollar nodig om het farmaceutische centrum van de regio te worden.
Er zijn namelijk heel veel mensen met malaria, hiv en aids, die allemaal medicijnen nodig hebben. “Het gat tussen vraag en aanbod is maar liefst 104 miljoen dollar (72 miljoen euro).” Het klinkt cru, maar voor investeerders is het een goudmijn.