Irak repatrieert burgers die vastzitten aan de grens tussen Belarus en Polen

571 burgers zouden zich al hebben aangemeld voor een repatriëring naar Irak vanuit Belarus. Ze zitten nu al wekenlang vast in mensonwaardige omstandigheden aan de grens met Polen. Maar over die beslissing van de Iraakse overheid heerst scepsis. ‘Dit is slechts een PR-stunt.’

Irak kondigde enkele dagen geleden aan Iraakse burgers die vastzitten aan de Pools-Belarussische grens te gaan repatriëren. Het gaat dan om Irakezen die willen terugkeren naar Irak. Een eerste vlucht zou donderdag vanuit Minsk naar Bagdad vertrekken.

Duizenden Irakezen zouden momenteel vastzitten aan de grens in mensonwaardige omstandigheden. Polen plaatste duizenden troepen aan de grens met Belarus om te voorkomen dat de migranten het land zouden binnenkomen. Ook nam het een nieuwe wet aan die pushbacks naar Belarus — wat nog steeds illegaal is volgens internationaal recht — door de Poolse grenswacht toelaat.

In theorie wordt niemand in de grenszone toegelaten, maar via getuigenissen die ze konden sprokkelen, spreken activisten en journalisten over erbarmelijke omstandigheden aan de grens. ‘Ondanks het vriesweer mogen we geen vuur maken om ons warm te houden. Het voedsel raakt ook op’, klonk het. Er vielen ook al slachtoffers door de kou.

Some 100 Kurdish migrants, including children, are stranded on Belarus-Lithuanian border, surrounding by security forces of both countries.

Despite the freezing weather, they are not allowed to set fire to keep themselves warm, and running out of food.

They need urgent help! pic.twitter.com/Jsy9HatMeR

— Renwar Najm (@RenwarNajm) November 14, 2021

‘Pure PR-stunt’

Over de Iraakse reddingsoperatie heerst enige scepsis. ‘Slechts een pure PR-stunt’, noemt de Iraaks-Koerdisch politiek expert, Abdulla Hawez het. ‘Er gaat momenteel veel media-aandacht naar de problemen aan de Pools-Belarussische grens. De Iraakse overheid wil daar gebruik van maken en tonen dat het bezorgd zou zijn om zijn bevolking.’

'De Iraakse overheid wil gebruik maken van de media-aandacht en tonen dat het bezorgd zou zijn om zijn bevolking.’

Ook Renwar Najm, een journalist uit Iraaks Koerdistan, reageert kritisch. ‘Zowel de Iraakse als de regionale regering van Iraaks Koerdistan proberen hun beschadigde relatie met de internationale gemeenschap te herstellen.’

Vele Iraakse Koerden verlieten het land omwille van de huidige politieke en economische situatie en hebben geen hoop meer op een betere toekomst in hun land. De overheid wordt corruptie en nepotisme verweten.

‘De mensen zijn moe’, legt Wladimir van Wilgenburg, Nederlands journalist in Iraaks Koerdistan, uit. ‘Tijdens de laatste verkiezingen was te zien dat velen niet gingen stemmen. De lonen worden door de overheid al maanden niet meer betaald terwijl de olie- en gasprijzen alleen maar stijgen.’

Europese droom

Ondertussen zouden 571 Irakezen aan de Pools-Belarussische grens zich al geregistreerd hebben voor de repatriëring, volgens de Iraakse autoriteiten.

Najm denkt niet dat er nog veel gaan bijkomen. ‘Ze zijn voor deze regering en het politieke systeem gevlucht. Ze wisten wat hen te wachten stond toen ze beslisten het land te ontvluchten. Ze werden niet verplicht of gedwongen om hun huis te verlaten, maar gaven wel duizenden dollars uit om de EU te bereiken. Het lijkt zeer onwaarschijnlijk dat ze zullen terugkeren naar datgene dat ze ontvluchtten. Vandaag proberen nog steeds honderden Iraakse Koerden om naar Belarus te geraken.’

‘Ik verwacht dat niet meer dan een paar honderd Irakezen vrijwillig zullen terugkeren. Alleen mensen die ziek werden of de reis niet kunnen verderzetten’, zegt ook Hawez.

Lees ook

“Big Brother” in Belarus: Loekasjenko voert digitale oorlog tegen eender welke tegenstand

‘Veel zal afhangen van hoe de situatie aan de grens evolueert. Alleen als ze echt geen andere optie hebben, zullen ze aan boord stappen’, denkt ook van Wilgenburg.

Waarom via Belarus?

Belarus bood Irakezen die een uitweg uit de politieke en economische chaos in hun land zoeken een kans daartoe. Het is een van de weinige bestemmingen waar Irakezen een visum kunnen krijgen bij aankomst.

Belarussisch president Loekasjenko paste dat nog maar recent aan. Daarmee tracht hij door middel van een migratiecrisis druk te zetten op de Europese Unie, die hem bekritiseerde en beschuldigde van mensenrechtenschendingen tegen zijn politieke oppositie.