Jaar van de Aap doet de economie draaien

Donderdag vieren China en een aantal andere landen in de regio het begin van het jaar van de Aap. Vroeger had de communistische overheid alleen misprijzen over voor het traditionele feestgedruis waarmee de overgang van oud naar nieuw in China gepaard gaat, maar dat is veranderd nu het economisch belang van dergelijke feestdagen duidelijk is geworden.

Chinese werknemers krijgen al enkele jaren een hele week vakantie om alle familiale verplichtingen te kunnen nakomen die het Chinese nieuwjaar meebrengt, in de hoop dat de consumptie erdoor zal worden aangezwengeld. Reisbureaus doen in elk geval gouden zaken. De regering schat dat er deze maand 1,89 miljard verplaatsingen zullen worden gemaakt in China. Het gaat vooral om arbeiders en studenten die hun familie op het platteland bezoeken. Maar veel rijke koppels zullen zichzelf waarschijnlijk ook trakteren op een reisje naar het buitenland.

Wie niet onderweg is, gaat inkopen. China is ‘s werelds grootste producent van speelgoed en kerstversieringen, en de sector is vastbesloten ook van het Chinese nieuwjaar een kaskraker te maken. Veel oude gebruiken zijn perfect om de consumptieroes aan te wakkeren. Overal in Peking bieden stalletjes slingers en andere versierselen uit rood en goudkleurig papier aan, plastic goudstaven die geluk brengen en met kalligrafie versierde omslagen waarin geld of cadeautjes kunnen worden verpakt. Op de bloemenmarkten staan honderden kleine sinaasappelboompjes op kopers te wachten; Chinees nieuwjaar is tegelijk het lentefeest. En boven de ingangen van de supermarkten hangen dikke rijen rode lantaarns die een feestelijke atmosfeer kunnen brengen in het armzaligste appartement.

Op het vlak van glans en glitter moet het Chinese nieuwjaar niet onderdoen voor Kerstmis, dat ook door steeds meer Chinezen wordt gevierd. Kerstmis is modern in China; vooral jonge mensen voelen zich er door aangetrokken. Maar door de vakantie en het aanbod in de winkels kan ook niemand zich onttrekken aan de nieuwjaarsvieringen.

Voor passend vermaak kunnen de Chinezen onder meer terecht in de tempels die nog zijn overgebleven in het land. Het merendeel van de 2500 tempels die Peking ooit telde, is verwoest in campagnes tegen de religie of platgewalst om plaats te maken voor wegen of moderne gebouwen. Maar in de rest ervan worden de komende dagen Chinese operavoorstellingen gegeven, kunnen acrobaten, steltlopers, leeuwentemmers en slangenbezweerders hun kunsten vertonen of kan gewoon verder gegeten, gedronken en ingekocht worden. De kassa’s rinkelen: de prijzen van de inkomkaartjes voor de heilige plaatsen liggen tussen 6 en 10 yuan (60 eurocent tot 1 euro). De Ditan-tempel hoopt op een recordverkoop met een vertoning die een impressie moet geven van de traditionele processie waarmee de Chinese keizer zich vroeger naar de tempel begaf om de God van de Aarde te vereren.

De voorbije decennia zou een dergelijk evenement rond feodale en religieuze praktijken ondenkbaar zijn geweest. Het is natuurlijk maar een benadering van de echte processie, zegt Zhang Jinming, een expert in Chinese folklore. Maar de regering heeft zich gerealiseerd dat ze een alternatief moest bieden voor de vele andere dingen die verboden zijn, zoals gevaarlijk vuurwerk bijvoorbeeld.