Journalisten eisen onderzoek naar beknotting persvrijheid
Marwaan Macan-Markar
11 maart 2002
Het Thaise Anti-witwasbureau (AMLO) is een
onderzoek begonnen naar de financiën van een aantal prominente journalisten
die zich in het verleden nogal kritisch hebben uitgelaten over premier
Thaksin Shinawatra. De onafhankelijke media zien het onderzoek als een
zoveelste poging van de premier om de kritische berichtgeving over de
regering de kop in te drukken. Vorige week donderdag kwam het bestaan van
het onderzoek aan het licht en sindsdien veroordelen mediastemmen van over
het hele ideologische spectrum de beknotting van de persvrijheid in
Thailand.
Gestapo-regering, Schandelijk beleid en Dictatuur is mogelijk, snor of
geen snor: in die bewoordingen gaven drie Thaise kranten de afgelopen dagen
uiting aan hun ongenoegen over het mediabeleid van de regering. Het
onderzoek in kwestie is gericht tegen journalisten van The Nation, een
Engelstalige krant, en twee andere mediagroepen. De AMLO is een
overheidsinstelling die onderzoeken uitvoert naar drughandel, afpersing,
prostitutie, overheidscorruptie, fraude en
belastingontduiking. Premier Thaksin ontkent dat hij of zijn regering achter
het onderzoek zitten, maar erg weinig journalisten hechten geloof aan de
bewering.
Het zou in ieder geval niet de eerste keer zijn dat Thaksin - die net als de
Italiaanse premier Silvio Berlsuconi telecommunicatietycoon en
regeringsleider is - de kritische media de duimschroeven aandraait.
Sinds zijn aantreden heeft Thaksin verschillende pogingen gedaan om de
onafhankelijke media te muilkorven. Het ministerie van Defensie gaf begin
deze maand de opdracht om een politiek radioprogramma uit de ether te halen.
Eerder werd onder overheidsdruk al een kritische talkshow op een private
TV-zender afgevoerd. Vorig jaar stopte de regering-Thaksin de verdeling van
twee
internationale nieuwsmagazines. De beknotting van de persvrijheid gebeurt
ook op subtielere wijze. Sinds haar aantreden in januari vorig jaar maakt de
regering kritische kranten het leven economisch zuur door advertenties van
overheidsinstellingen te blokkeren.
Het is echter de eerste keer dat de Thaise kranten hun commerciële belangen
en ideologische verschillen aan de kant schuiven en front vormen tegen
Thaksin. Zo’n 800 journalisten hebben volgens de Thaise Journalistenbond
(TJA) vandaag (maandag) hun handtekening gezet onder een petitie tegen de
beknotting van de media. De petitie eist onder meer een parlementair
onderzoek naar de pogingen van de regeringspartij Thai Rak om de media te
intimideren.
Zelfs de conservatieve kranten doen mee, zegt Chavarong Limpattamapanee,
de secretaris-generaal van de journalistenbond. Dit soort eendracht onder
lokale journalisten hebben we al lang niet meer meegemaakt. In het begin
van de jaren negentig steunden de onafhankelijke media het verzet tegen de
militaire dictatuur in Thailand.
De Thaise media zijn normaal erg verdeeld, zoals onlangs nog bleek toen de
het ministerie van Buitenlandse Zaken besloot om de visa van twee
buitenlandse correspondenten in te trekken omdat ze een artikel hadden
geschreven in de ‘Far Eastern Economic Review’. Het artikel schilderde een
onfris beeld van de relatie tussen Thaksin en de Thaise monarchie.
Nu worden enkel Thaise journalisten geviseerd en de ‘Big Brother’-tactiek
van de overheid ligt er volgens vele journalisten dik bovenop. Het is de
eerste keer dat de AMLO wordt gebruikt als een middel om journalisten en
critici de mond te snoeren, zegt Veera Prateepchaikul, vice-hoofdredacteur
van de Bangkok Post. Tot dusver kan de AMLO geen enkele overtuigende reden
opnoemen om zijn onderzoek te verantwoorden.
De journalisten weten maar al te goed waar dit toe kan leiden, meent
Kulachada Chaipipat van het Zuidoost-Aziatische Persverbond (SEAPA). De
kranten The Nation en Bangkok lieten niet na om een historische parallel te
trekken met Ferdinand Marcos, de voormalige sterke man op de Filippijnen en
met de militaire en burgerlijke dictatuur in Thailand.
Thaksin slaagt er voorlopig niet in om de gemoederen tot bedaren te brengen.
Dinsdag verklaarde hij nog dat de media vrijheid kunnen hebben, maar die
vrijheid moet constructief zijn. Het is niet zo dat ze om het even wie
kunnen bekritiseren zonder oog te hebben voor de negatieve gevolgen voor de
stabiliteit van het land. … Thailand heeft nu eendracht nodig. Thaksin
wil naar eigen zeggen 10 jaar aan de macht blijven. Politieke stabiliteit is
in Thaksins ogen
een eerste voorwaarde om de economische successen van de buurlanden Maleisië
en Singapore te evenaren.
De secretaris-generaal van de journalistenbond verwacht dat de
regering-Thaksin verder onder vuur zal komen te liggen als hij geen
garanties geeft voor de persvrijheid. Hij heeft nooit verklaard dat hij het
idee van persvrijheid steunt. Dit is een uitgelezen kans om dat te verklaren
en het ook te bewijzen. (315).