Kans op bevingen in Himalaya neemt nog toe

De vernietigende aardbeving in Nepal in april vorig jaar had een kracht van 7,8 op de schaal van Richter. Ze veroorzaakte een enorme schade in de hoofdstad Kathmandu en omgeving. Maar opvallend genoeg leidde ze niet tot een scheur in de aardkorst.

Ook de nabevingen toonden maar weinig veranderingen aan de oppervlakte, en dat betekent dat er maar twee mogelijkheden zijn: ofwel is er sprake van een “trage aardbeving” op het niet-bewegende deel van de breuklijn, ofwel is er echt geen “afterslip”, wat betekent dat er nog meer spanning op de breuklijn wordt opgebouwd. De nieuwe studie in Nature Geoscience wijst op die laatste mogelijkheid.

GPS-ontvangers

Na de hevige aardbeving in april plaatste een team van de University of Colorado Boulder snel een aantal GPS-ontvangers om bewegingen rond de breuklijn te monitoren. Die metingen werden vergeleken met satellietgegevens over veranderingen in de aardkorst. De wetenschappers stelden een beweging van amper 7 centimeter vast ten noorden van de breuk, en 2,5 cm ten zuiden. Dat is veel minder dan de naar schatting 3,5 meter die in de breuklijn is opgebouwd.

‘Er is geen bewijs dat de opgebouwde spanning spontaan zal uitbarsten in een nieuwe, vernietigende aardbeving’, zegt Roger Bilham, hoogleraar Geologie en medeauteur van de studie. ‘Maar de spanning kan wel brandstof leveren voor een toekomstige aardbeving in de regio. De hele Himalaya-boog kan tientallen van dergelijke spanningsvelden herbergen, boordevol energie die vrijkomt bij de volgende grote aardbevingen.’

Niet enkel die spanningsvelden maken de regio kwetsbaar voor aardbevingen, ook de architectuur en de ontwikkelingspatronen verhogen het risico. Bij de aardbeving in 2015 kwamen achtduizend mensen om en raakten nog eens duizenden mensen dakloos. De hoeveelheid spanning in de breuklijn kan – als ze plots vrijkomt – nog veel meer schade veroorzaken, zeggen de onderzoekers.