België doet niet mee aan onderhandelingen voor kernwapenvrije wereld

Op 14 juni openden 132 VN-lidstaten opnieuw de onderhandelingen over een kernwapenverbodsverdrag. De Belgische regering stuurt echter haar kat. De vredesbeweging is ontgoocheld door deze houding van België en dringt aan op een maatschappelijk debat. 

  • Alessandro Grussu (CC BY-NC-ND 2.0) 08:15 uur. 6 augustus. De Japanners houden een minuut stilte om de slachtoffers van Nagasaki en Hiroshima te herdenken. Alessandro Grussu (CC BY-NC-ND 2.0)
  • Eduardo Fonseca Arraes (CC BY-NC-ND 2.0) Aan het VN-gebouw in Wenen wapperen de vlaggen van de lidstaten. 132 VN-lidstaten zitten tot en met 7 juli samen in hoofdkwartier van de VN in New York. Eduardo Fonseca Arraes (CC BY-NC-ND 2.0)
  • Ministerie van Buitenlandse Zaken (CC BY-SA 2.0) Voormalige minister van Buitenlandse Zaken Kerry (VS) en minister van Buitenlandse Zaken Koenders (NED). Nederland zit wel aan tafel in New York, terwijl het land net zoals België lid is van de NAVO. Ministerie van Buitenlandse Zaken (CC BY-SA 2.0)
  • Julian Ortiz (CC BY-NC-ND 2.0) Sinds 26 januari staan we volgens de Bulletin of the Atomic Scientists een stap dichterbij doemdag. Julian Ortiz (CC BY-NC-ND 2.0)
  • Arnaud Malon (CC BY-NC 2.0) Het vredesmonument in Hiroshima, ook wel de Atoomkoepel genoemd. Arnaud Malon (CC BY-NC 2.0)

Op 14 juni openden 132 VN-lidstaten de tweede onderhandelingsronde over een verbodsverdrag op kernwapens. Volgens het Internationale Rode Kruis is het verbod en de ontmanteling van nucleaire wapens een humanitaire imperatief.

Een nieuw rapport van de Belgische Coalitie tegen Kernwapens stelt dat een verbodsverdrag een startsignaal is om over te gaan tot volledige eliminatie. Ook bij andere massavernietigingswapens als chemische wapens was voor de totale ontmanteling eerst een verbodsverdrag nodig.

‘Met het weg wensen van kernwapens alleen, zullen ze nog niet effectief verdwijnen.’

Samen met 39 andere landen doet België niet mee aan de onderhandelingen. Ons land verklaart het verdrag nu al tot dode letter. djunct-woordvoerder van de minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR): ‘Met het weg wensen van kernwapens alleen, zullen ze nog niet effectief verdwijnen.’ België gaat niet aan tafel zitten zonder de samenwerking van de kernwapenstaten (KWS). Het NAVO-lidmaatschap vormt een van de redenen om niet te participeren. In de NAVO zijn tevens de kernwapenstaten Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten vertegenwoordigd.

Verwacht wordt dat de 132 landen tegen 7 juli met een nieuw akkoord naar buiten zullen komen.

Eduardo Fonseca Arraes (CC BY-NC-ND 2.0)

Aan het VN-gebouw in Wenen wapperen de vlaggen van de lidstaten. 132 VN-lidstaten zitten tot en met 7 juli samen in hoofdkwartier van de VN in New York.

‘Russische roulette’

Dirk Van der Maelen (sp.a), voorzitter van de commissie van Buitenlandse Zaken, zegt gehoor te hebben gegeven aan de vredesbewegingen. Zo legde hij een resolutie voor in het federaal parlement om alsnog deel te nemen aan de onderhandelingen.

‘Ik heb hen duidelijk gewezen op hun hypocrisie’

De meerderheidspartijen stemden de resolutie weg. ‘Ik heb hen duidelijk gewezen op hun hypocrisie’, zegt hij. In april 2015 sprak het Vlaamse parlement zijn wil uit om de nucleaire wapens uit Vlaanderen weg te halen. De bevoegdheid hierover ligt echter op federaal niveau. ‘En in het federaal parlement weigeren ze.’

‘Onze nucleaire capaciteiten binnen de NAVO dragen bij tot een geopolitiek evenwicht met staten als Rusland’, stelt Tim Vandenput (Open Vld), vast lid bij de commissie van Buitenlandse zaken. ‘De NAVO speelt zo een grote rol in het veiligheidsverhaal van België.’

Zijn antwoord ligt in dezelfde lijn als de adjunct-woordvoerder van de minister van Buitenlandse Zaken: ‘Een onmiddellijk kernwapenverbod staat haaks op het afschrikkingsbeleid van de NAVO.’

De Belgische Coalitie tegen Kernwapens schrijft veilige nucleaire afschrikking echter af als een mythe op basis van een onderzoeksrapport van UNIDIR (United Nations Institute For Disarmament Research) dat in april verscheen. Het rapport: ‘Nucleaire afschrikking werkt tot wanneer het niet meer werkt. Het risico is inherent en, als het geluk is opgebruikt, is het resultaat catastrofaal.’ De Belgische Coalitie tegen Kernwapens vraagt zich af hoelang ons land nog Russische roulette wil blijven spelen.

Professor Internationale Politiek Tom Sauer, gespecialiseerd in Kernwapendiplomatie, besluit: ‘Onze regering zit vast in de Koude Oorlogretoriek.’

Julian Ortiz (CC BY-NC-ND 2.0)

Sinds 26 januari staan we volgens de Bulletin of the Atomic Scientists een stap dichterbij doemdag.

‘Het is tweeënhalf voor twaalf’

26 januari 2016. De Bulletin of the Atomic Scientists, een organisatie die het risico op kernwapenontploffingen berekent, zet zijn “Doemdag Klok” een halve minuut vooruit. De wereld staat een stap dichterbij een kernwapenexplosie, zo luidt de boodschap. We blikken terug op het verleden om een beeld te krijgen van de toekomst.

Op 6 augustus 1945 viel een atoombom op Hiroshima. Volgens de cijfers van het Internationale Rode Kruis maakte Little Boy 100.000 tot 140.000 dodelijke slachtoffers. Een gebied van 13 vierkante kilometer werd verwoest door vuur, hitte- en schokgolven.

‘De kernwapens in Kleine Brogel zijn tien keer krachtiger dan de Hiroshimabom’

270 van de 300 aantal dokters, 1.654 van de 1.780 aantal verpleegkundigen en 112 van de 140 aantal farmaceuten geraakten ofwel gewond of lieten het leven.

‘De kernwapens in Kleine-Brogel zijn tien keer krachtiger dan de Hiroshimabom’, laat Eloi Glorieux van Greenpeace weten. De kernwapens in België kwamen er na een bilateraal akkoord met de Verenigde Staten. ‘De staat bevestigt noch ontkent hun aanwezigheid’, zegt Pax Christi Vlaanderen, lid van de Belgische Coalitie tegen Kernwapens.

Arnaud Malon (CC BY-NC 2.0)

Het vredesmonument in Hiroshima, ook wel de Atoomkoepel genoemd.

Voortrekkersrol

‘Wachten op de bereidheid van de kernwapenstaten om hun kernwapens op te geven is totaal onrealistisch’, zegt de Coalitie. ‘De legitimiteit van het Non-proliferatieverdrag komt zo onder druk te staan. NAVO-landen moeten zelf de eerste stap durven zetten.’ In februari kondigde president Trump nog aan dat de Verenigde Staten opnieuw op kop moet lopen in de nucleaire ratrace.

‘Ik betreur het ten zeerste dat we niet deelnemen’, zegt Van der Maelen. ‘Het is een breuk met een honderdjarige traditie. België was telkens aan boord bij de onderhandelingen over kernwapens. Nu is de staat doof gebleven.’

Sauer: ‘In het verleden heeft België nochtans zijn nek uitgestoken in de NAVO. Zo zag in 1990 de NAVO onder invloed van België af van de modernisering van de Lance, een nucleaire raket.’

‘Het Non-proliferatieverdrag is de sleutel voor ons beleid’

‘België heeft nog steeds de doelstelling van totale eliminatie voor ogen’, antwoordt de adjunct-woordvoerder van de minister, ‘Het Non-proliferatieverdrag is de sleutel voor ons beleid. De onderhandelingen in New York boeken ten aanzien van het verdrag geen vooruitgang.’ Hij besluit dat effectieve nucleaire ontwapening uitblijft zolang de kernwapenstaten niet mee in zee gaan.

‘Ons stappenplan werkt vanuit een multilateraal akkoord in NAVO-verband zoals het Non-proliferatieverdrag’, zegt parlementslid Vandenput. Op de vraag of nieuwe initiatieven onderweg zijn om de vooropgestelde doelstellingen in het verdrag te realiseren, antwoordt hij: ‘Ik zit niet mee aan tafel in de NAVO. Dat moet je aan de minister vragen.’

Politieke wil

Het NAVO-lidmaatschap zou België niet als excuus mogen gebruiken, vinden de Belgische Coalitie tegen Kernwapens, Sauer en Van der Maelen. ‘België kan nog steeds lid zijn van de NAVO als het land het verbodsverdrag zou ondertekenen. Het land zou in de toekomst enkel uitgesloten zijn van de nucleaire oefeningen binnen de NAVO’, zegt het rapport van de Belgische Coalitie tegen Kernwapens.

Ministerie van Buitenlandse Zaken (CC BY-SA 2.0)

Voormalige minister van Buitenlandse Zaken Kerry (VS) en minister van Buitenlandse Zaken Koenders (NED). Nederland zit wel aan tafel in New York, terwijl het land net zoals België lid is van de NAVO.

‘België loopt als een poedel de kernwapenstaten achterna’

Zo is Nederland, tevens een NAVO-lidstaat, wel aanwezig in New York. ‘Dat Nederland meedoet, bewijst genoeg. Het verdrag hoeft niet tegenstrijdig met een engagement in de NAVO. Het heeft België aan politieke moed ontbroken om in debat te gaan met de kernwapenstaten’, denkt Van der Maelen.

Sauer stelt het feller: ‘België loopt als een poedel de kernwapenstaten achterna. Het is de makkelijkste manier om geen brokken te maken.’ De vredesbewegingen roepen op tot een publiek debat rond de Belgische kernwapendiplomatie.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.