Lelijke eendjes wereldtoneel voelen zich uitgesloten in New York

Het is genoeg. Dit document toont dat de VN op de leeftijd van 60 aan een terminale kanker lijden. De Venezolaanse president gaf de industrielanden en natuurlijk in het bijzonder de VS de volle laag tijdens zijn speech voor de Algemene Vergadering. De assemblee van 191 landen heeft de tekst begin deze week goedgekeurd bij dictaat van de voorzitter van de Algemene Vergadering fulmineerde een ziedende Chávez. De man in kwestie, de Zweedse ambassadeur Jan Eliesson, keek zichtbaar geërgerd toe.

Chávez noemde de slottekst van de VN-top in New York een onwettig document omdat de tekst werd opgesteld door een elite van 30 landen en vijf minuten voor de start van de zitting werd ingediend. De zaal onderbrak Chávez drie keer om te applaudisseren. De delegaties uit de ontwikkelingslanden lieten daarmee hun ongenoegen blijken over de manier waarop de slottekst tot stand kwam.

Te weinig landen uit het Zuiden waren betrokken bij de kerngroep van 30 die de slottekst onderhandelde, en het Zuiden voelt zich op snelheid gepakt. De Rwandese afgevaardigde Bashia Habriyama zei gisteren dat de meeste van zijn Afrikaanse collega’s het 35-pagina tellende document nog bestuderen. Vandaag moeten de staats- en regeringsleiders erover stemmen.

Venezuela is niet van plan de tekst goed te keuren, ook omdat het niet akkoord is over de manier waarop de slottekst de bescheiden millenniumdoelstellingen ondermijnt. Over de millenniumdoelstellingen - de acht gekwantificeerde minima inzake ontwikkeling die onder meer de armoede in de wereld moeten halveren tegen 2015 - zei Chávez nog dat de wereld beter toegeeft dat ze niet gehaald zullen worden. Hij wees de industrielanden, en in het bijzonder de VS, met de vinger.

Het typeert de krachtverhoudingen binnen de VN dat veel van de ontwikkelingslanden die Chávez toejuichten, straks instemmen met de slottekst. De delegaties uit Afrika blijven, op Nigeria en Zuid-Afrika na, opvallend stil over de inhoud ervan. We hebben weinig input kunnen hebben door de manier waarop de tekst is opgesteld, zegt een Keniaanse diplomaat ontwijkend.

Hebben ze dan geen mening? De Rwandese afgevaardigde Bashia Habriyama geeft toe: Het is voor de meeste Afrikaanse leiders moeilijk om iets te zeggen over het slotdocument omdat ze niet begrijpen waarover het precies gaat. Het besef zal natuurlijk pas komen als ze thuis zijn en als het te laat is om er wat aan te doen. Het gebrek mankracht en know-how bij de ontwikkelingslanden op de VN-top was stuitend. Heel wat kleine Afrikaanse landen stuurden alleen ngo-medewerkers naar de onderhandelingen omdat die de materie beter beheersen of omdat hun diplomatiek korps te klein is.

Op een persconferentie achteraf zei de Venezolaanse president dat de Verenigde Naties in hun huidige vorm nutteloos zijn en van nul moeten worden opgebouwd. Als anderen niet willen klagen, dan zij het zo. Maar ik klaag. Het is mijn plicht om aan te klagen.

Het slechte humeur van de Venezolaanse president ligt mogelijk ook aan het feit dat hij zich kwetsbaar en onbeschermd voelde in New York. De Verenigde Staten weigerden een visum te verstrekken voor de bodyguards en dokters van Chávez. De misnoegde president noemde dat prompt een daad van terrorisme. Hij kapittelde de VS als een terroristisch land omdat ze onderdak verlenen aan de Cubaan Luis Posada Carriles, de voornaamste verdachte van een bomaanslag op een vliegtuig met 73 passagiers, intussen al bijna dertig jaar geleden.

De opzet van de VN-top - een slagkrachtige volkerenorganisatie die in staat is voor vrede, veiligheid en welvaart te zorgen - is volgens Chávez de nek om gewrongen”. “Er is een hervorming opgelegd die het meest dringende thema links laat liggen: de hindernissen opruimen die onze landen ondervinden in hun streven naar ontwikkeling. (MM/ADR)