"Lobbyisten bedreigen de democratie"

Nieuws

"Lobbyisten bedreigen de democratie"

Julio Godoy

08 augustus 2012

Multinationals en lobbygroepen krijgen steeds meer invloed op politieke besluitvormingsprocessen, zegt milieuorganisatie Friends of the Earth. En dat vormt een bedreiging voor de democratie.

“Bedrijven nemen de leiding in de klimaatonderhandelingen”, zei Louise Kantrow, permanent vertegenwoordiger van de  Internationale Kamer van Koophandel, tijdens de onlangs afgesloten klimaattop Rio+20.

De opmerking werd met daverend applaus ontvangen. Maar voor veel waarnemers bevestigen Kantrows woorden vooral de stevige grip van multinationals op democratische processen. In het rapport Reclaim the U.N. from corporate capture  wijst Friends of the Earth (FoE) op de sterke invloed van het bedrijfsleven op de standpunten van nationale regeringen bij multilaterale onderhandelingen.

“Vertegenwoordigers van het bedrijfsleven domineren bepaalde VN-discussies en sommige VN-organen. Ze worden bevoorrecht als adviseur. VN-functionarissen vertrekken naar het bedrijfsleven en omgekeerd. En VN-kantoren worden financieel steeds afhankelijker van de private sector”, schrijft FoE in het rapport.

Shell

Een voorbeeld van de invloed van het bedrijfsleven op de Verenigde Naties, is oliebedrijf Shell. Het bedrijf was, omdat het vertegenwoordigers heeft in diverse lobbygroepen, alom aanwezig tijdens de Rio+20-onderhandelingen.

Shell stuurde afgevaardigden naar discussies van de eerder genoemde Internationale Kamer van Koophandel, de International Petroleum Industry Environmental Conservation Association, Global Compact, de World Business Council for Sustainable Development en de Internations Emissions Trading Association.

“Maar er is al een jaar voorbij sinds de VN zijn rapport presenteerde over de vervuiling van Shell in Ogoniland in Nigeria”, zegt Paul de Clerck, campagnecoördinator bij Friends of the Earth. “En we wachten nog op een alomvattend plan van Shell om de rommel op te ruimen.”

De eerste stap die werd aanbevolen door de VN was het oprichten van een noodfonds van een miljard dollar om de regio schoon te maken. “Tot nu toe heeft Shell zich afzijdig gehouden, ondanks het feit dat het bedrijf deelneemt aan allerlei debatten op het gebied van milieu en duurzame ontwikkeling”, zegt De Clerck.

“Het is niet acceptabel dat bedrijven zoals Shell achter het stuur zitten als het gaat om processen op het gebied van duurzame ontwikkeling”, zegt Nnimmo Bassy van FoE International. “Dat kan rampzalig uitpakken voor onze planeet en de bevolking. Grootschalige vervuilers moeten geen wetgeving opstellen, ze moeten zich aan wetten houden.”

Mario Draghi

Niet alleen de Verenigde Naties hebben te maken met een sterke invloed vanuit het bedrijfsleven. Er is ook sprake van ‘draaideurverkeer’ tussen multinationals en regeringen en dat stuit op groeiende weerstand van activisten uit het maatschappelijk middenveld.

Naar het hoofd van de Europese Centrale Bank (ECB), Mario Draghi, is een onderzoek ingesteld door de Europese Ombudsman wegens mogelijke belangenverstrengeling. Draghi is lid van een bekende groep internationale banklobbyisten. Dat is volgens Corporate Europe Observatory (CEO), dat de kwestie aanzwengelde, niet verenigbaar met de onafhankelijkheid, reputatie en integriteit van de ECB.

De Europese Unie is al doelwit geweest van verschillende klachten, omdat, volgens burgergroepen, veel afdelingen korte lijnen hebben met het bedrijfsleven dat zijn agenda doordrukt op democratische forums.

Volgens CEO ruilen veel ervaren Europese besluitvormers hun werk in voor een baan als lobbyist. Het omgekeerde gebeurt ook, dat lobbyisten bij de EU-instituten aan het werk gaan.

“In dergelijke gevallen is er een aanzienlijk gevaar van belangenverstrengeling”, zegt Olivier Hoedeman van CEO. “Dat ondermijnt democratische besluitvorming die in het belang is van het publiek.”