Niet overheid, maar vrijwilligers nemen hulpverlening in handen

De Indonesische regio West Nusa Tengarra werd op 5 augustus opgeschrikt door een aardbeving met een kracht van 6.9 op de schaal van Richter. Het verwoestende effect is inmiddels duidelijk. Hoewel regionale overheden acties ondernemen om de meer dan 350.000 getroffenen in de regio te helpen, valt vooral de hulp van buitenlandse vrijwilligers op.

De meeste schade is merkbaar in het noorden van het eiland Lombok. Voor die kust liggen de drie Gili eilanden die populair zijn bij duikers, feestbeesten en pasgehuwden. Sinds een aantal jaar schoten de resorts en duikcentra er uit de grond als paddenstoelen. Die gemeenschap sloeg de handen in elkaar en organiseert directe hulp voor getroffen families op de Gili eilanden en Lombok.

#Gilistrong, #Lombokstrong

Veel duikinstructeurs en bedrijfseigenaars van de Gili eilanden verhuisden naar Lombok en Bali, waar ze een soort netwerk opzetten om hulp te bieden aan de mensen in Noord-Lombok. Op sociale media brengen ze via de hashtags #GiliStrong en #Lombokstrong hun vooruitgang weer.

Pop-up ngo’s zoals Rebuild Gili trachten de vele donaties die via GoFundMe pagina’s binnenstromen samen te brengen. Ze slaan voorraden in en brengen het rond in vrachtwagens en boten. De prioriteit ligt bij het leveren aan moeilijk bereikbare dorpen op Lombok met vooral aandacht voor drinkbaar water, voedsel, medische benodigdheden, hygiënische producten, kleding, tenten en zeilen. ‘Nadien wordt gestart met de wederopbouw van de Gili-eilanden, zodat toerisme opnieuw kan groeien, wat belangrijk is om te helpen bij het herstel van de bredere regio. Inwoners zijn immers rechtstreeks afhankelijk van de eilanden’, lieten zij weten.

Het toerisme op de Gili-eilanden moet opnieuw groeien om te helpen bij het herstel van de bredere regio

Meerdere regionale overheden stuurden logistieke ondersteuning naar de getroffen gebieden. Doorheen het hele land werden acties opgezet om steun te betuigen. Maar tot nu toe werd de aardbeving enkel erkend als regionale natuurramp, waardoor de grote financiële en materiele steun uitblijft.

Rebuild Gili liet weten dat sinds kort geruchten de ronde doen dat het leger hulpgoederen uit Bali confisqueert bij aankomst op Lombok, om chaos in de distributie te vermijden. De hulporganisatie vermoedt daarentegen kwaad opzet van de overheid.

Onduidelijk leiderschap

Ondanks alle goede intenties is er dus een gebrek aan transparante communicatie, centralisering van hulp en duidelijk leiderschap. Mensen die tot vorige maand nog in vol hoogseizoen toeristen begeleidden op plezierreisjes, nemen nu de taak op zich om de lokale gemeenschap te helpen.

Via e-maps proberen ze onderling meer duidelijkheid te scheppen in waar en wanneer hulp kan geboden worden. Ngo Pituq riep onlangs op om hulp minder versplinterd aan te bieden: ‘Als we blijven proberen iedereen te bereiken die om hulp vraagt, kunnen we sommige mensen misschien een paar dagen helpen, maar in de loop van de dag moeten ze opnieuw bellen en veranderen we niet veel aan de algemene situatie.’ Zij vragen enkel hulpvragen van dorpshoofden en imams te accepteren, om zo individuen te verplichten zich te groeperen.

Duikgemeenschap aan het roer

Wie achterbleef op de eilanden werkt lange dagen om te koken, EHBO toe te dienen en inbrekers te stoppen. Daarnaast hebben ze hun handen vol met de zorg voor de talrijke katten, paarden, vogels en schildpadden die deel uitmaken van de eilandcultuur. Sinds een paar dagen zijn de eerste winkeltjes terug geopend, is elektriciteit beschikbaar en wordt werk gemaakt van de heropbouw van toeristische plaatsen.

Managers van de duikcentra op Gili Trawangan, Gili Air en Gili Meno houden dagboeken bij op sociale media om de buitenwereld op de hoogte te houden van de gebeurtenissen.

Volgens het nationale agentschap voor rampen (BNPB) heeft de aardbeving 436 mensen gedood, van wie de meesten zijn omgekomen in instortende gebouwen. Meer dan 350.000 mensen werden verdreven en wonen in tijdelijke kampen. Talloze scholen en ziekenhuizen werden vernietigd. Het agentschap schat de kosten voor de wederopbouw door de honderden miljoenen dollars. Maandag bezocht president Joko Widodo Lombok en riep op tot nog meer zoek- en hulpacties.