Massale haaienjacht in Mozambique
Thomas Verburgt
15 februari 2013
Mozambique staat bekend om zijn paradijselijke kusten met een gevarieerd onderwaterleven. Dat wordt echter bedreigd door de massale jacht op hamerhaaien, manta's en andere zeedieren. De dieren komen steeds minder voor in de territoriale wateren van het land. Lokale vissers jagen op de dieren omdat ze er veel geld voor krijgen, voornamelijk van Chinese handelaars. In Azië is de rijke elite immers verzot op haaienvinnensoep.
Nhamussua is een visser uit Inhambane, een provincie in het zuiden van Mozambique. Hij toont een mand met daarin vier gedroogde haaienvinnen. ‘Ik wil ze verkopen aan de Chinezen’, geeft hij toe. ‘Voor een kilogram haaienvinnen verdien ik ongeveer 5000 meticais’, vertelt de man. Dat komt neer op zo’n 120 euro. ‘Ik heb tot nu toe al twintig vinnen verkocht, wat mijn normaal inkomen enorm verhoogt’, zegt Nhamussua. Mensen in Mozambique moeten het vaak stellen met een inkomen van minder dan 75 eurocent per dag, meldt de BBC.
Vissen om te overleven is een ingeburgerde traditie langs de kusten van Mozambique, meldt The Guardian. Er zijn weinig alternatieven om aan de kost te komen. Gilamba, een 19-jarige jongeman, getuigt. ‘We doen het omdat we geen degelijke job hebben. We weten dat het niet goed is, maar we doen het om te overleven en wat geld te verdienen. We willen niet moeten stelen van andere mensen om te kunnen overleven. Als ons een alternatief wordt aangeboden, stoppen we ermee’, aldus Gilamba.
China dubieuze partner
Het is een publiek geheim dat Chinese bedrijven betere visnetten ter beschikking stellen van de lokale vissers. Chinezen kopen de haaien- en mantavinnen, waarna ze verscheept worden naar Azië. In het Verre Oosten heerst een grote vraag naar delicatessen zoals haaienvinnensoep, meldt The Guardian.
‘We zijn naar de visserskampen geweest en je ziet duidelijk dat de vissers kwaliteitsvol materiaal gebruiken’, vertelt Marshall. Ze is directeur van The Marine Megafauna Foundation. De organisatie werd in 2009 opgericht om het onderwaterleven in Mozambique te bestuderen en de dieren te beschermen. ‘Soms geven de Chinezen visnetten aan de vissers, in andere gevallen komen de netten van de overheid om de visserijgemeenschappen vooruit te helpen’, zegt Marshall.
‘Er is ons bevestigd dat Chinezen de dode dieren kopen en verschepen. Er zijn containers die echt stinken. Iedereen weet wie de eigenaars van die containers zijn, maar niemand doet iets’, aldus Marshall.
‘Het gaat verder dan lokale vissers die in de achterzak zitten van georganiseerde misdaadnetwerken. De criminelen verkopen ook drugs en zijn betrokken bij mensenhandel’, vertelt Timothy Dykman. Hij is de directeur van Ocean Revolution, eveneens een organisatie die zich bezighoudt met het beschermen van de oceaan.
Oceaan wordt leeggeroofd
De zee en stranden van Inhambane zijn een paradijs voor duikers. De oceaan bevat er een van de indrukwekkendste populaties van zeedieren van de hele wereld. Toerisme is er dan ook van doorslaggevend belang. De sector wordt volgens The Guardian sterk bedreigd door de illegale vishandel.
Inhambane heeft een van de grootste populaties reuzenmanta’s ter wereld. Bij The Marine Megafauna Foundation zijn 908 reuzenmanta’s geteld. In de laatste tien jaar is de populatie met maar liefst 87 procent gedaald: toeristen die vroeger bij een enkele duik zes of zeven dieren konden bewonderen, zien er nu gemiddeld minder dan één dier.
Milieubeschermers eisen de bescherming van kwetsbare soorten zoals de haai en reuzenmanta. Ze willen ook dat de efficiënte kieuwnetten geband worden. Dat zijn visnetten die een heuse muur vormen met verschillende netten. Activisten ijveren ook voor een beter onderwijs voor vissers en alternatieven om geld te verdienen.
Overheid onvoldoende gewapend
De overheid van Mozambique verkondigt dat ze het probleem serieus neemt, maar de autoriteiten werken er met beperkte middelen. Er zijn maar twee patrouilleboten actief om de immense kustlijn, die ongeveer 2.500 kilometer meet, te bewaken. In september vorig jaar probeerde Greenpeace het probleem aan te kaarten. De milieuorganisatie organiseerde een actie waarmee het de kustwacht van Mozambique te hulp schoot. Een schip van de milieuorganisatie bewaakte toen twee weken lang de kust van het zuidoostelijke Afrikaanse land.