Mauritiaanse vrouwen kiezen voor de zee

Vissen is op Mauritius een mannenberoep, maar Hector is een van de acht vrouwen in het kustdorp Bambous Virieux die al jaren vist in de wateren ten zuidwesten van het eiland. “Ik ben 25 jaar geleden al begonnen met vissen. Mijn man heeft me geleerd hoe dat moet. Daarna heb ik het mijn schoondochter en mijn beide dochters ook geleerd”, zegt ze.
Op zee controleert ze de viskooien van bamboe en metaaldraad, kooien van twee meter lang en een meter hoog. Hector ging vissen uit noodzaak. De inkomsten van het gezin, dat zes kinderen telt, waren te laag. “Met één kostwinner was het moeilijk om voldoende te verdienen. De kinderen moesten eten, naar school en we wilden een huis bouwen”, legt ze uit.
Hector wilde niet van ‘s ochtends vroeg tot s’ avonds laat in een fabriek werken, zoals duizenden andere Mauritiaanse vrouwen. Zij gingen in de textielindustrie aan de slag. “In de jaren tachtig wierf deze industrie alle vrouwen die maar wilden werken. Veel van mijn vriendinnen werken in textielfabrieken. Maar ik zie dat niet zitten. Ik hou van de zee en van mijn vrijheid. Nu ben ik vroeg klaar met mijn werk, zodat ik nog tijd heb voor mijn familie en het gemeenschapsleven”, zegt ze.

Rariteit

Hector heeft de natuur zien veranderen in de afgelopen jaren. Tien jaar geleden was er vis in overvloed in de lagune, zegt ze. “Nu zit er minder vis, door de industriële vervuiling. Maar we verdienen meer, omdat de visprijs gestegen is met meer dan 100 procent.”
Ze is in meer dan een opzicht een rariteit. Slechts dertig van de ongeveer 2500 vissers op Mauritius zijn vrouwen. En Hector valt op omdat ze zo trots is op haar beroep. In Trou-aux-Biches, aan de noordkust van het eiland, wilden vrouwelijke vissers liever niet geïnterviewd worden over hun werk. Degenen die er wel iets over wilden zeggen, wilden dat alleen onder pseudoniem doen.
“Het was erg moeilijk om aan het werk te komen in dit mannenberoep”, zegt Ginette*. Mannen in het dorp zien haar als een indringer en maken vaak vervelende opmerkingen. Vrouwen de trucjes van het vak leren, doen ze al helemaal niet. Moeilijker vindt ze echter de spottende opmerkingen van andere vrouwen, die zeggen dat ze ‘mannenwerk’ doet.
Hector had het voordeel dat haar keuze voor het beroep gesteund werd door haar man en een niet-gouvernementele organisatie, Movement for Food Security. Deze organisatie moedigt vrouwen aan om zich te bekwamen op het gebied van landbouw en visserij.

Angst

Ginette haalt haar schouders op. “Wij houden van de zee. Daarom willen we niet in een fabriek werken of in een van de hotels hier.” Ze hield het vissen vol en doet het nu samen met een vriendin. Allebei moesten ze daarvoor angsten overwinnen. “Ik weet nog hoe ik een keer vast kwam te zitten in dichte mist. Je kon niet verder dan twee meter vooruitzien. Toen heb ik de motor uitgezet en gewacht tot de mist verdween. Dat duurde ongeveer een uur. Ik was bang. Nu begrijp ik de zee beter en weet ik hoe ik die moet temmen.”
Beide vrouwen maken zich echter zorgen over de afgenomen visvangst. Ze willen jonge vrouwen dan ook niet aanmoedigen om hun voorbeeld te volgen. Door sedimentatie en algengroei, veroorzaakt door kunstmest van plantages, zouden koralen afsterven en de vispopulaties afnemen.

Toerisme

Omdat de textiel- en suikerrietindustrie minder oplevert dan voorheen, heeft Mauritius ambitieuze plannen ontwikkeld op het gebied van toerisme. Die plannen brengen nieuwe problemen met zich mee: afvalwater van hotels, hinderlijke pleziervaart en activiteiten van snorkelaars en duikers. De verwijdering van zeegrasbedden bleek schadelijk voor visbroedplaatsen en riffen.
Recent besloot de regering om vergunningen te verstrekken voor grootschalige aquacultuur vlak voor de kust. Vissers en milieuactivisten maken zich hier grote zorgen over, omdat de aquacultuur het zeeleven kan verstoren.
Daroomalingum Mauree, verantwoordelijk voor het visbeleid, zegt dat die vrees ongegrond is. “Vervuiling is ook onze zorg. We houden de waterkwaliteit daarom scherp in de gaten.”
*Ginette is een schuilnaam