Methaanuitstoot Russische pijpleidingen stijgt met 40 procent

De uitstoot van methaan uit Russische pijpleidingen is in 2020 met 40 procent gestegen, zeggen analisten op basis van satellietbeelden. Dalende aardgasprijzen en gebrekkig onderhoud zijn mogelijk oorzaken.

De vele lekken baren zorgen omdat methaan een bijzonder krachtig broeikasgas is. De oorzaak ligt in ontluchting, affakkeling of lekkages bij de twee belangrijkste Russische pijpleidingen. De hogere uitstoot is opvallend omdat ze samengaat met een daling van 14 procent in de gasexport naar Europa.

Olie- en gasprijzen

Data-analysebedrijf Kayrros detecteerde 13 lekken langs de Yamal-pijpleiding, een leiding van 4.196 kilometer lengte die door Wit-Rusland, Polen en Duitsland loopt. Nog eens 33 incidenten deden zich voor rond de Broederschaps-pijpleiding, die 2.750 kilometer lang is en vanuit Rusland naar Oekraïne en Slovakije loopt.

Kayrros informeerde bij de operatoren van de pijpleidingen naar de uitstoot, en kreeg als antwoord dat het om gepland onderhoud gaat. De lekkages zouden ook gerapporteerd zijn aan de betreffende autoriteiten.

De sterke stijging van de uitstoot kan volgens de analisten een aantal oorzaken hebben, inclusief een daling van de olie- en gasprijzen en gebrekkig onderhoud aan de leidingen tijdens de pandemie.

‘Olieprijzen zijn in 2020 naar een dieptepunt gedaald en dat levert extra financiële druk op bij producenten. Mogelijk heeft dat geleid tot uitstel van onderhoud en reparaties en minder monitoring van affakkeling, wat allemaal kan leiden tot hogere uitstoot’, zegt Ryan Wilson, analist energiebeleid bij Climate Analytics.

Krachtiger dan CO2

Dalende olie- en gasprijzen gaan vaak hand in hand met een toename van affakkeling en ontluchting, wat betekent dat er methaan verbrand wordt of direct vrijkomt in de atmosfeer, zegt Jonathan Banks, beleidsadviseur bij Clean Air Task Force in de VS. ‘Dit hebben we ook gezien in het zuiden van Texas.’

‘De EU moet op zijn minst minimumstandaarden overeenkomen op het gebied van methaanuitstoot.’

De belangrijkste bronnen van methaanuitstoot zijn verlaten steenkoolmijnen, landbouwactiviteiten en olie- en gasbedrijven. Het is als broeikasgas over een periode van twintig jaar 84 keer krachtiger dan CO2. Volgens het Environmental Defense Fund (EDF) is het goed voor 25 procent van de uitstoot van schadelijke broeikasgassen door menselijke activiteiten.

Het Internationaal Energieagentschap (IEA) meldde in januari dat Rusland de grootste methaanuitstoter ter wereld is. Vorig jaar stootte het land 14 megaton methaan uit, bijna 20 procent van de 70 megaton die vorig jaar in de atmosfeer kwam. Na Rusland zijn de VS, Iran en Turkmenistan de grootste uitstoters.

Lees ook

Waarom blijft de EU investeren in aardgas, ondanks haar klimaatbeloftes?

Klimaatdoelen onhaalbaar

‘Als we niets doen aan de methaanuitstoot in landen die veel olie en gas produceren, zoals Rusland, zullen we de klimaatdoelen of decarboniseringsdoelen niet halen’, zegt Banks. De olie- en gasindustrie kan met gebruik van bestaande technologie de methaanuitstoot voor 2030 met 75 procent terugdringen, volgens het IEA.

In 2012 begon Rusland met het beboeten van bedrijven die meer dan 5 procent van hun geproduceerde gas affakkelden, zegt Wilson. Maar er zijn geen regels voor het verminderen van lekkages door gascompressors en pneumatische apparatuur.

‘Als we kijken naar rapportages over de praktijk in Rusland, lijkt het beleid daar niet effectief te zijn – het probleem wordt alleen maar erger’, constateert Poppy Kalesi, directeur Global Energy bij EDF.

Europese standaarden

De Europese Unie speelt als belangrijkste wereldwijde importeur van aardgas een belangrijke rol als het gaat om beïnvloeding van het klimaatbeleid van andere landen. Analisten zeggen de EU tot nu toe weinig gedaan heeft om druk uit te oefenen op Rusland om de methaanuitstoot terug te dringen.

‘De Europese Commissie geeft de voorkeur aan zachte druk om bewustwording te creëren en te komen tot een veilige, gezamenlijke aanpak. Maar dat is onvoldoende’, zegt Kalesi. ‘De EU moet op zijn minst minimumstandaarden overeenkomen op het gebied van methaanuitstoot en belastingen of heffingen opleggen aan Europese afnemers die aardgas kopen dat niet aan de standaarden voldoet.’

De Europese Commissie stelde vorig jaar te overwegen bindende standaarden te introduceren voor methaanuitstoot bij olie- en gasimport en wettelijk te vast te leggen dat toeleveranciers van fossiele brandstoffen methaanlekken rapporteren en repareren.

Wilson zegt dat bindende standaarden ‘Rusland zouden dwingen de methaanemissie accuraat te kwantificeren en maatregelen te implementeren om aan de standaarden te voldoen.’

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij IPS-partner Climate Home News.